Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

aingera. (-). Ik. aingíra.
aingéru. (-). 1. aingeru, aingerúa. (a). izena. Angel. . aingérutxua emon, . (c). esapidea. Zintzo itxura izan.. Aingerutxua emoten dau baiña elementu edarra da.... 2. aingeru, aingerúa. (d). izena. Ume-umetan hiltzen dena.. Ik. aingéru kanpáe..
aintxitxika. (-). Ik. antxíntxika.
aguárdintte, aguárdinttia. (c). izena. Orujo, aguardiente. . Ari igual jakuan patxarra izan aguardinttia izan./ Len aguardinttia orujo zuan, da gero asi zittuztan koloriak eta zerak. Don.. Ik. espírittu-púru.
agíraka, agírakia. (c). izena. (Eibar.) Reprensión.. Gurasuen agirakian bildurretan dago. (Etxba Eib.). Sin. asarre. agiraka egin, . (-). esapidea. Errieta egin. ..
agíñetako, agíñetakua. (a). izena. Haginetan ematen den kolpea.   Golpe en la quijada.. Ixilik egon ari, agiñetako bat ezpok artu nai.. Ik. muturréko.
agiñéko miñ, agiñéko miña. (a). izena. Dolor de muelas. . Agiñeko miñez pasau dot gau guztia..
aguentau. (-). Ik. abuéntau.
águante, águantia. (a). izena. Aguante, resistencia.. Aitzak ero paguak uretan oso aguante aundixa dauke. Martin..
2. agíña. (c). izena. ÁIÑ. Etxegintzan, egurrezko osagai bati ateratzen zaion koska, beste osagai bat bertan trabatuta gera dadin.   Muesca.. Baiña amen goixan aiña etaata eoten die onek au beera etorri eztein, burdiña bat azpittik artzen da, eta amen tornilluakin lotu. Sebas. Agin txiki bat etaa aixkoriakin, aixkora muturrakin, da gero ortik josten giñuan. Jul. . Sin. kóska.
ágiñak erakútsi. (c). esapidea. Gogor egin, mehatxatu. . Azkenian agiñak erakutsi biako jat gure mutikuai, bestela eztot karreraik eingo ta..
agulamu. (-). Ik. áulamu, -o.
aguantau. (-). Ik. abuéntau.
aguado. (a). Alkoholik ez duena edaten.   Abstemio.. Aguado bihurtu biharko gaittuk hile batzutan; holako martxan ezin juau jarraittu (TSE Berb)..
agóstu, agostúa. (a). AGUSTU. Agosto..
agiríxan egon, geldittu, etab. (c). esapidea. Argi eta garbi egon, gelditu.   Quedar patente, al descubierto, estar a la vista.. Agirixan geldittu da zeiñek dakixen fubolian da zeiñek ez./ Agiri-agirixan eukitzeittue diruak. .
ago. (-). Ik. áo.
agokatu. (-). (Eibar.) SB E. "Pieza bat bestian zehatz sartzia.   Ajustar, encajar". (SB Eibetno)..
agoníxa, agonixía. (c). izena. AGOLIÑA (ARAM.). Agonía.. Agonixan dagonian azken-arnasetan egoten da. Don..
ágor, agórra. (d). izena. Iraila. Adinekoek ezagutzen dute, baina erabili setienbre. I . Ez da izen arrunt edo adjektibo gisa entzuten.. Ik. Amabirjiña Agorreko. agórra eiñ, . (c). Putzu edo presa bat apropos lehortu, arrantzan errazago egiteko edo beste zerbaiterako.   Operación de desecar una presa o un pozo para pescar más fácilmente.. Baldiekin agorra ein presapian da edozenbat anborraiñ arrapau giñuan. ..
agórra eiñ. (c). Putzu edo presa bat apropos lehortu, arrantzan errazago egiteko edo beste zerbaiterako.   Operación de desecar una presa o un pozo para pescar más fácilmente.. Baldiekin agorra ein presapian da edozenbat anborraiñ arrapau giñuan. .
agórtu. (c). da-du aditza. Putzu edo iturri bat lehortu.   Agotar(se) una fuente o un pozo.. Agostuan Lezan-go itturrixa agortu eitte zan./ Daukaten egarrixakin, errekia be agortu eingo neuke./ Diruak agortu jakozenian laster etorri zan etxera.. Putzua denean sikatu ere esan ohi da, baina iturria denean beti agortu..
agóstu ságar, agóstu sagárra. (d). izena. Agosturako etortzen den sagar mota..
Artu zarra ta ekarri berrixa. (-). esaera. "Hortza ateratzen edo jausten zenean, hartu eta sutara botatzen zen, aitaren egin eta esaera hori esanaz. Gure gurasoen-eta sasoian, berriz, aitaren egin ostean sorora botatzen zuten." (Lar Antz). .