Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

2. áideko, áideko. (d). izenlaguna. ÍDEKO. Gisakoa, antzekoa.   Semejante, parecido.. Gizona ezta erramintta makala, baiña andria be bere aidekua dala emoten dau./ Alkatia nazionalistia zuan, da aura eta aren aideko guztiak afusilau jittuen. Klem.. Gutxi erabilia..
aidézko buélta, aidézko buéltia. (b). izena. Vuelta en el aire, vuelta campana.. Zelaixan ibilli ga aidezko bueltak eitten./ Bizikletiakin baztarra jo, aidezko bueltia eiñ da errekara jausi nitzan.. Sin. bueltakanpana, txilipurdi, txatxilipurdi.. Sin. txilípurdi, bueltákanpana.
aidian. (-). Ik. áide.
áiené!. (b). interjekzioa. Lamentatzerakoan esan ohi da. Errukarria ni, koittaua zu, esango balitz bezala.   Expresión que se dice al lamentarse de algo.. Errukarria ni, koittaua zu. áienaka, . (b). adberbioa. ÁIENEKA. Minaren minez, oinazez kexatsu; ai ene eginez.   Lamentándose de dolor.. Koittaua aieneka baten egon da gau guztia./ Operau ondorian aienaka pasau nittuan iru egun...
áienaka. (b). adberbioa. ÁIENEKA. Minaren minez, oinazez kexatsu; ai ene eginez.   Lamentándose de dolor.. Koittaua aieneka baten egon da gau guztia./ Operau ondorian aienaka pasau nittuan iru egun..
áilla, -e, aillía. (d). izena. Fruten kirtentxoa.   El rabillo de las frutas.. Keixak, ailla ta guzti batzen die..
aillégau. (a). da aditza. LEGÁU. Iritsi, heldu.   Llegar.. Ubera aldean LEGÁU ere entzun daiteke. .
aillórba, aillorbía. (c). izena. botanika AILLURBA. Trigonella foenum-graecum. Alholva.. Sekulabelarra, alpajea edo pagotxa bezala erein izan da soroetan, gero ebaki eta lehortu ondoren etxeratzeko. Ebakialdi bakarra ematen du. Belar hau jan berri duen aberearen haragi, esne edo eta arrautzak oso gusto berezia hartzen du, aillorba gusto txarra. .
billúrrez áidian. (b). Oso beldurtuta. . Billurrez aidian egon giñan goizaldera agertu zan arte. .
áidian eiñ. (b). esapidea. AIDIAN ETARA, AIDIAN IRABAZI. Erraz egin, atera, irabazi. . Aidian eittu etxeko lanak./ Aidian etara dau kursua./ Aidian irabazi zotsan Retegik Galartzai..
ái danez. (d). juntagailua. Agi danez, dirudienez. Behin bakarrik jaso dugu.. Erle-batzia, ai danez e, kapela aundi bat jantzi, orrek len zeak zien ba, kapela beltzak... Hil.. Ik. erlé-bátze.
aíba-diós!. (b). interjekzioa. Harridura adierazten duen esklamazioa.   Exclamación que denota sorpresa.. Aiba-dios, giltzak galdu jatak./ Atzo gabian etxera banajatuan eta, aiba-dios, kriston arratoizarra ataixan.. Áiba diós, bi kolpetan esaten da jeneralean, baina jenioz esan ohi denean, aibadiós ere entzun daiteke..
áida. (-). 1. aida!, . (a). interjekzioa. Ganaduari aurrera joan dadin esaten zaiona.   Interjección con la que se anima al ganado vacuno. . Aida Beltz! Aurrera, bixkor.. Geratzeko, o!... 2. aida!, . (a). Behia, haur hizkeran.. An, ikusi aida...
1. aida!. (a). interjekzioa. Ganaduari aurrera joan dadin esaten zaiona.   Interjección con la que se anima al ganado vacuno. . Aida Beltz! Aurrera, bixkor.. Geratzeko, o!..
2. aida!. (a). Behia, haur hizkeran.. An, ikusi aida..
aidatu, aidatue. (-). (Aramaio.) Astindua, espabilatua.. Emun tzien aidatu bat neskatilloi gero. (Orm Aram)..
aidáu. (b). du aditza. Lurretik apurtxo bat aideratu edo jaso gauza astun bat.   Levantar un poco un objeto pesado.. Denon artian aidaukou armaixua, azpixan alfonbria jartzeko./ Eun kiloko arrixa aidau baietz..
1. áide. (-). 1. áide, áidia. (c). izena. Haize apurra.   Aire, airecillo.. Aide ederra egoten da Elgetako arkupian./ Zabalduizu bentania aide puxkat sartu deiñ.. Testuinguru honetan aize entzuten da normalean, baina baita aide ere adinekoek... 2. áide, áidia. (b). izena. Airean dagoenaz esan ohi da. Lekuzko kasuetan gehienbat.. Zezeagak aidia kendu jotsak Ladutxeri eta or irabazi juek partidua.. Airez jotzen ez diola utzi, alegia.. billúrrez áidian, . (b). Oso beldurtuta. . Billurrez aidian egon giñan goizaldera agertu zan arte. .. áidian eiñ, . (b). esapidea. AIDIAN ETARA, AIDIAN IRABAZI. Erraz egin, atera, irabazi. . Aidian eittu etxeko lanak./ Aidian etara dau kursua./ Aidian irabazi zotsan Retegik Galartzai... áidian bialdu, . (c). esapidea. Haizea hartzera bialdu.. Tioi dirua eskatzen bajatzu aidian bialduko zaittu. .. áidian, . (b). ÁIDIAN, ÁIDETIK, ÁIDERA. En el aire, desde el aire, al aire.. Aidian dago puxikia./ Aidetik ikusten da onduen Donostia./ Aidera bota zotsan tirua txorixai. ... 3. áide, áidia. (d). izena. Adorea, kemena.   Animo vital.. Zuk eztakitt, baiña nik beintzat eztaukat aide aundi-aundirik./ Oin baiño aide geixao ezpadaukat, enaiz etorriko.. Ezezko esaldietan entzun ohi da batik bat: Aide aundirik euki ez, edota, nik paiño aide obia eukiko al dau, eta honelakoetan.. Sin. adóre, ánimo.. 4. áide, áidia. (c). izena. Antza; agian ez antz handia baina bai halako zer bat.   Cierto parecido, cierto aire.. Neri beti esan doste daukatela aittan aidia./ Nik eneuke esango antza daukazuenik baiña bai alako aide bat... 5. áide!, . (b). interjekzioa. Alde! Fuera!   Largaos!. Aide emendik, mutikuak! Aide danok kalera!. Alde! edo alde emendik! entzuten da gaur gehiago.. aide, aide, malaide!, . (-). esapidea. "Norbait bidali edo kanpora botatzen denean esaten da." (Lar Antz). ...
1. áide, áidia. (c). izena. Haize apurra.   Aire, airecillo.. Aide ederra egoten da Elgetako arkupian./ Zabalduizu bentania aide puxkat sartu deiñ.. Testuinguru honetan aize entzuten da normalean, baina baita aide ere adinekoek..
aingéru guardáko, aingéru guardakúa. (a). izena. El Angel de la Guarda.. Lengo umiak bakoitzak bere aingeru guardakua izateban..
áidian. (b). ÁIDIAN, ÁIDETIK, ÁIDERA. En el aire, desde el aire, al aire.. Aidian dago puxikia./ Aidetik ikusten da onduen Donostia./ Aidera bota zotsan tirua txorixai. .
áidian bialdu. (c). esapidea. Haizea hartzera bialdu.. Tioi dirua eskatzen bajatzu aidian bialduko zaittu. .
áinbat. (-). 1. ainbat, . (c). juntagailua. Adina, beste. Kantitatea konparatzeko.. Ik ainbat lan katakumiak pe eitten jok.. Gutxi erabilia.. Sin. áiña, beste.. 2. ainbat, . (b). juntagailua. Tanto. (mejor, peor, etc.). Ezpaiz etortzen, ainbat txarrao euretzat./ Politta izatiaz aparte, jatorra bada, ainbat obe... 3. ainbat, . (c). Ahalik eta.. Ainbat lasterren etorri kaletik... 4. ainbat, . (c). juntagailua. Zenbat... hainbat, esaldi konparatiboetan.   Cuanto más... más..., en frases comparativas. . Zenbat eta aundixaua, ainbat eta mozoluaua... 5. ainbat, . (c). juntagailua. Hainbeste.   Tantos, tantas.. Ainbat gauzatan sartuta nabill eze, azkenian danak gaizki eitteittut.. Sin. ainbeste (gehiago erabilia).. Sin. áinbeste..
1. ainbat. (c). juntagailua. Adina, beste. Kantitatea konparatzeko.. Ik ainbat lan katakumiak pe eitten jok.. Gutxi erabilia.. Sin. áiña, beste.