Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

2. irabázi. (c). du aditza. Ganar dinero.. Orrek illian berrogei milla duro irabazteittu./ Lau seme alaba dauzke irabazteko sasoian./ Garixa ebaitzera. Baitta neskak pe Arabara garixa ebaitzera, irabaztera. Ben. . IRABAZTEKO, edo BIZIMODUA IRABAZTEKO edadea daukala norbaitek, esan ohi da.. Ik. irabazi. Irabaziala irazi, . (c). esaera. Irabazi ahala gastatu.. Orrek badakizu zer eitten daben: irabaziala irazi.. Ik. irázi..
1. irabázi. (a). du aditza. Ganar, vencer.. Induraiñek irabazi dau..
3. irákiñ, irákiña. (c). adjektiboa. Dícese de los huevos pasados por agua.. Bi arrautza irakiñ jaittu. .
irakiñáldi, irakiñaldíxa. (c). izena. Isurkinak irakiten duen aldi bakoitza.   Hervor.. Iru irakiñaldi emun biar izaten jakue potiei “baño marian” ipinitta. . irakiñaldi bat falta, . (-). esapidea. Faltar un hervor.   Pertsona zozo edo gatzik gabeez esaten da irakiñalditxo bat falta zaiela.. Sin. garbostu baten premiñia izan..
irakúrri. (d). du aditza. IRAKÓRRI. Aletu.   Desgranar.. Idurixon da, artua irakurri esate zuan, eta emen, Artizen, urkuldu. Klem./ Artua da babia nik irakurri esaten juat. Babia etxian eitten baldin bou, “auxe babiau irakurri ein biou”. Don.. Liburua leidu egiten da.. Sin. urkúldu, alétu. Ik. garándu.
iréndu. (d). du aditza. Capar, castrar.. Txarrixa irendu zeben gizentzeko.. Irendu ezaguna da, baina kapadore esaten da eta ez irentzaile.. Sin. kapáu.
íre, iría. (a). izenlaguna. Hirea.   Tuyo. .
iráztontzi, iráztontzixa. (c). izena. Esnea iragazteko ontzia. Metalezkoa, normalean. Colador grande para la leche.. Iraztontzixan pasatze zan esne jatxi berrixa.. Iraztontzi eta irazteko Sin. gisa ere erabiltzen dira, baina iraztontzia handiari esaten zaio, batik bat, ontzi formakoari, eta iraztekoa txikiari, pasadore ere esaten zaionari.. Ik. pasadóre, irázteko.
irázteko, iráztekua. (d). izena. Iragaztekoa.   Colador, pasador.. Ik. pasádera, pasadóre, iráztontzi.
irázi. (d). du aditza. IDAZI. Iragazi.   Filtrar, colar.. Esnia irazi ein biar izaten da jatxittakuan./ Satorzuluak dauken bentaja bakarra, eurixa obeto irazten dala lurrian. . Ik. eralgi. Irabaziala irazi. (c). esaera. Irabazi ahala gastatu.. Orrek badakizu zer eitten daben: irabaziala irazi.. Ik. irázi..
2. irausi. (-). aditza. (Antzuola.) "Talua irausi: volver la torta en la pala de hierro para que se le queme la corteza (se le forme) por las dos caras." (Izag Antz). .
irausi. (-). 1. irausi egon, . (-). Igel egon txerria.. "Irausi dao: está en celo la cerda.. Sin. ígel egon.. 2. irausi, . (-). aditza. (Antzuola.) "Talua irausi: volver la torta en la pala de hierro para que se le queme la corteza (se le forme) por las dos caras." (Izag Antz). ..
iraupide. (-). Ik. iráupen.
iráupen, iraupéna. (c). izena. IRAUNPIDE. Zerbaitek irauten duen denbora, edo irauteko gaitasuna.   Duración, durabilidad.. Zenbat denporako iraupena dauka kurso onek?/ Zapata onek iraupen aundikuak die.. Elgetako Egotxeagako Joantxok IRAUNPIDE, IRAUNTASUN eta IRAUNKOR (substantibo gisa hau ere) esan dizkigu zentzu honetan, egurraren iraupenaz aritzerakoan: Aitza da iraunpide (edo iraunkorrik edo irauntasun) geixen daukan egurra. IRAUPIDE ere entzun dugu..
iraoko. (c). izenlaguna. (Oñati.) Iragoko, iragango, aspaldiko.. Joxe eztok iraoko urtietan agertu Sanmigeletan. .
irasagar. (-). Ik. iriságar.
iraska. (-). Ik. iéska.
iraskatu. (-). Ik. idaskátu.
iráun. (b). du aditza. Durar, aguantar.. Bi ordu iraun dau ziniak./ Eztakitt noiz arte iraungo daben jateke. .
irauntasun. (-). IRAUNKOR, IRAUNPIDE. Ik. iráupen.
imintzíñoka. (d). adberbioa. Imintzinoak egiten.. Ik. síñuka, kíñuka.
ímiña, ímiñia. (d). izena. Anega laurdena. Aleak neurtzeko edukiera neurria eta hartarako zurezko ontzia. 13,9 litro eta 12 kg inguru (gari) hartzen duena.   Medida de capacidad para granos, y recipiente, equivalente a un cuarto de fanega.. Imiñakara babia eruan biar izate jakon abadiai./ Aurten eztou imiña bat arto artuko./ Artua, babia ta garixa raseauta, ta gaztaiñia torretuta. Gaztaiñiak eukitzen zittuan imiñiak amaika kilo. Don.. Sin. kuárta. Ik. ánega.
imíñerdi, imíñerdixa. (c). izena. Iminaren erdia. 7 litro eskas eta 6 kilo inguru hartzen zituen edukiera neurria eta ontzia.   Medida de capacidad para granos equivalente a un octavo de fanega. Neurri honetako ontziari imíñerdiko. . Ik. ánega.
imurtxi. (-). Ik. atxímurka.