Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

illía jo. (d). aditza. Artilea idaurrez edo makilaz jo harrotzeko.. Ille jotzen, ardi mozten, euna eitten... JJp. .
illia zurittu. (b). aditza. Ile zuriak irten..
illebete. (-). Ik. illabéte.
illégorri, illégorrixa. (c). Pelirrojo. .
illárgi, illargíxa. (c). izena. Luna.. I(r)etargi da arrunta, baina Bergarako zenbait etxetan illargi esaten da. Guztietan, berriz, illargi betia. . illárgi béte, illárgi betía. (b). Luna llena.. Illargi betia dago ta eztaukat farol biarrik.. Ostera, biar da ilbete, esan ohi da, eta nekez biar da illargi betia.. Sin. iretargi oso. Ik. ilbéte, irétargi..
illarán. (a). adberbioa. En fila.. Ala, jarri danok illaran.. Ik. errengillára.
illára, illaría. (a). izena. Fila, hilera, renglón.. Perretxiko illaría zeuan pagopian./ Ezkerreko illaran amar lagun dare. . illarán, . (a). adberbioa. En fila.. Ala, jarri danok illaran.. Ik. errengillára..
iltzeko, iltzekúa. (d). izena. ILTZEJO. Ganadua gaizki perratzeagatik sortzen den infekzioa. Iltzea azazkalean beharrean haragian sartzeagatik, alegia..
ilusiño, ilusiñúa. (a). izena. Ilusión.. ilusíñuak egin, . (b). Hacerse ilusiones.. Mutilloi ilusiñuak eindda zeuan, itxuria, neskia ezkonduta zeuala jakin zebanian...
ilusíñuak egin. (b). Hacerse ilusiones.. Mutilloi ilusiñuak eindda zeuan, itxuria, neskia ezkonduta zeuala jakin zebanian..
1. ill. (-). IL. 1. il, . (a). da-du aditza. Morirse, matar.. Ik. karia ill, ertzak il.. 2. ill, . (c). aditza. Boleta jokuan, marka hobetu.. Bost jo jittuk bi bolatan. Eztok txarra. Ezetz iñok il, bost euro!. Sin. ondu.. 2. ílla, . (c). izena. Muerto.. Atzo Plazentzian zazpi illak. Txiste gisa entzuna, ill hitzaren zentzu bikoitzagatik. Osterantzean oso gutxi, ildako erabiltzen da eta ia beti. .. 3. ílla, . (c). adjektiboa. Apagado, de poca vida, muerto.. Erri illa da Eskoriatza./ Ain persona illa zela izan leikien. ..
2. ill. (c). aditza. Boleta jokuan, marka hobetu.. Bost jo jittuk bi bolatan. Eztok txarra. Ezetz iñok il, bost euro!. Sin. ondu.
2. ílla. (c). izena. Muerto.. Atzo Plazentzian zazpi illak. Txiste gisa entzuna, ill hitzaren zentzu bikoitzagatik. Osterantzean oso gutxi, ildako erabiltzen da eta ia beti. .
3. ílla. (c). adjektiboa. Apagado, de poca vida, muerto.. Erri illa da Eskoriatza./ Ain persona illa zela izan leikien. .
2. ill, illa. (c). izena. Mes.. Joan dan illian izan zien San Fermiñak. . Ik. illabéte.
illabéte, illabetía. (a). izena. ILLEBETE. Mes (uno, si no se especifica más).. Iru illabete pasaittu gaixoik./ Etzan etorri eztakitt zenbat illabetian.. Illabete zenbatzaileekin; ill, bestela. Dena dela, sarri hausten da arau-usteko hau. .
illégun, illégunak. (d). izena. Don.ren arabera, agostuaren lehenengo hamabi egunak. Esaera da egun bakoitzeko eguraldiak adierazten duela hurrengo urteko hilabete bakoitzekoa. Lehenengoak urtarrilekoa, bigarrenak otsailekoa, eta horrela. Beste leku batzuetan urteko lehen hamabi egunak izan ohi dira illegunak..
ille-joan, ille-joana. (c). Ilea falta den unea.. Egundoko ille-joanak dauzka buruan.. Ik. bizar-joan.
upan baino illunago. (d). esapidea. (Leintz.) Oso ilun.. Upa: barrika..
2. illun, illuna. (b). izena. La noche, la oscuridad.. Guazen etxera, laster illuna dator eta./ Eneban ezer ikusten illunetan. .
illunábar, illunabárra. (d). izena. Anochecer.. Gu etxera orduko illunabarra izango da. . Hitz ia galdua. Illuntze, -i da arrunta. illuntábar, illuntabárra dio Donatok. Honek dionez, illuntzi baino ilunago dagoenean da illun(t)abar; eta istantzen sinonimoa izango litzateke eta egunsentiren antonimoa.. Ik. illúnkera, istantz, ílluntzi, -e.
illunáldi, illunaldíxa. (c). izena. Ilun dagoen momentua. Lainoagatik bat-batean iluntzen denekoa, gehienbat.   Momento de oscuridad.. Illunaldixa dauka egualdixak, goizian euzki ederra egon da baiña. .
illúndu. (-). 1. illundu, . (a). da-du aditza. Hacerse de noche, oscurecer.. Neguan belaxe illuntzen dau./ Persianak jetxi ezkero kuartua illundu eitten da./ Eguna illundu dau./ Etxia illundu da.. 2. illundu, . (-). aditza. (Eibar.) Pavonar.. Ik. urdin-illundu..
1. illundu. (a). da-du aditza. Hacerse de noche, oscurecer.. Neguan belaxe illuntzen dau./ Persianak jetxi ezkero kuartua illundu eitten da./ Eguna illundu dau./ Etxia illundu da.