Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

iru. (-). 1. iru, . (a). zenbatzailea. Tres.. irurak, iruretan.... . iru-lau, . (c). Hiru edo lau, hiruzpalau.. Ekarrizu iru-lau bat tomate ortutik./ Iru-lau lagun naikua die lan ori eitteko.. . irútik batéko, irútik batekúa. (c). esapidea. Herena.. Irutik bateko bat jan juat. Don. ... 2. iru, irua. (-). izena. (Eibar.) Ilua, enbor zaharrek barruan izaten duten lehortutako edo usteldutako materia.. Sin. illu. . irua egin, . (-). IRUTU. "Pudrirse, secarse los troncos.. Honi egurroni hirua ein jakok./ Hau egurrau hirutu dok eta etxok balio". (Eibetno)...
iru txikiko botilla. (-). Ik. kuártillo.
irristo. (-). Ik. txirrístu.
irristára, irristaría. (c). izena. Labankada.   Resbalón.. Ein neban irristariakin pareta jo neban ixa, izotza zeuan da. . Sin. labankara.
irui. (-). Ik. idúri.
iruin. (-). (Eibar.) "Cordelero." (SB Eibetno). .
2. irúkotx, irúkotxa. (c). adjektiboa. Hiru atal edo parte berdin dituena.   Triple, compuesto de tres partes.. Baserri ori irukotxa da (hiru etxebizitza dituelako).. Aurrekoaren Ald. eta azentu gorabehera berdinak. . Ik. bíkotx.
itxitura. (-). Ik. ixtúra.
1. irúkotx, irúkotxa. (c). izena. botanika TRIFOLIUM PRATENSE. Zelaian berez sortzen den sekula belarra. Trébol silvestre. Irukutza zelaixan egoten danai; “trebol”, orri esate jako irukutz bedarra. Irukutz aundixa, irukutz txikixa... Don.. Oso fina da jateko. Batzuk "berezko irukotxa" ere deitzen diote. Ereindakoa, sekula-bedarra edo alfafe zabala da, eta berezkoa, irukotxa. Batzuentzat hosto txikikoa da, trebola zabalagokoa delarik. Donatorentzat berriz, irukutz eta trebola gauza bera dira. Azen.: írukotx, írukitz, írukutz eta írukoitz ere bai. . Ik. trébola.
irúkotx. (-). IRUKOITZ, IRUKITZ, IRUKUTZ. 1. irúkotx, irúkotxa. (c). izena. botanika TRIFOLIUM PRATENSE. Zelaian berez sortzen den sekula belarra. Trébol silvestre. Irukutza zelaixan egoten danai; “trebol”, orri esate jako irukutz bedarra. Irukutz aundixa, irukutz txikixa... Don.. Oso fina da jateko. Batzuk "berezko irukotxa" ere deitzen diote. Ereindakoa, sekula-bedarra edo alfafe zabala da, eta berezkoa, irukotxa. Batzuentzat hosto txikikoa da, trebola zabalagokoa delarik. Donatorentzat berriz, irukutz eta trebola gauza bera dira. Azen.: írukotx, írukitz, írukutz eta írukoitz ere bai. . Ik. trébola.. 2. irúkotx, irúkotxa. (c). adjektiboa. Hiru atal edo parte berdin dituena.   Triple, compuesto de tres partes.. Baserri ori irukotxa da (hiru etxebizitza dituelako).. Aurrekoaren Ald. eta azentu gorabehera berdinak. . Ik. bíkotx.. 3. irúkotx, irúkotxa. (c). izena. Trillizos. (Abereetan).. Ik. laukotx, íruki..
irukóte, irukotía. (b). izena. IRUKÓNDE. Hiruko taldea.   Grupo de tres.. Guk pe irukote ederra jaukau etxian, zein baiño zein okerrauak./ Au dok irukotia! . Hiru perretxiko eder, hiru patata handi zulo baten, etab. ikustean. Enfasidun esaldietan entzuten da, batik bat. Zuen bixak eta guria, aze irukondia juntau dan gabon-kanturako.. Ik. -kónde.
irukoskorreko, irukoskorrekua. (-). izena. "Clase de pan." (SB Eibetno) .
irukoitz. (-). Ik. irúkotx.
2. iruko, irukúa. (c). izena. A los bolos, el pleno.. Len be irukua jo dau ta oin be larri ibili./ Lau iruko dare oingoz.. Hiru txirloak eraisteari esaten zaio irukua jotia. .
1. iruko, irukúa. (c). izena. Elizkizunetara sartzeko jotzen diren hiru kanpai hotsak.   en Ubera las tres campanadas que indican el inicio de la función religiosa.. Irukua joten, da oinddio etxian neuan.. Orduerdi lehenago kanpaiak jotzen ziren, kanpai-saio luze samarra; ordulaurden falta zelarik batekua, eta azkenik irukua. .
irúko. (-). 1. iruko, irukúa. (c). izena. Elizkizunetara sartzeko jotzen diren hiru kanpai hotsak.   en Ubera las tres campanadas que indican el inicio de la función religiosa.. Irukua joten, da oinddio etxian neuan.. Orduerdi lehenago kanpaiak jotzen ziren, kanpai-saio luze samarra; ordulaurden falta zelarik batekua, eta azkenik irukua. .. 2. iruko, irukúa. (c). izena. A los bolos, el pleno.. Len be irukua jo dau ta oin be larri ibili./ Lau iruko dare oingoz.. Hiru txirloak eraisteari esaten zaio irukua jotia. ..
irukitz. (-). Ik. irúkotx.
íruki, írukixa(k). (-). izena. Trillizo(s).. Irukixak euki i dittue./ Irukixa da Pantxika.. Ik. bíki.
írrist eiñ. (b). du aditza. TXIRRIST EIÑ. Irristada egin, labandu.   Resbalar, dar un resbalón.. Erropak esegitzen e, silliak irrist ein zostala, jausi, da eskuak ipiñi, eta kristala apurtu nebala. Eli./ Arri baten irrist eiñ da ipurtxintxurreko ederra artu neban./ Aurreko erruberiak irrist eiñ da lurrera./ Baiña arek pe bazeukan bere bentajia, aldapan ebagixa eiñaz sartuta juten zuan (burdi-zorrotza), arek etxuan txirrist eitten bera. Burdi-bolantiakin juten baaiz e goittik bera bajoiak. Don.. Sin. lában eiñ, labandu.
1. izentau. (c). du aditza. Izendatu.   Designar, nombrar.. Iru lagun izentau die alkatiakin berba eitteko. .
itxekon. (-). Ik. etxékon.
itxein. (-). Ik. etxóin.
itxe. (-). Ik. étxe.
itxas-orróe, -i, itxas-órroiak. (d). izena. Uberatik inoiz entzuten diren itsasoaren orroak, eguraldi txarra datorrela adierazten omen dutenak.   Rugidos del mar que se perciben algunas veces desde Ubera y que indican empeoramiento del tiempo, según los baserritarras.. Entzun..., itxas-orroiak die ta laster da negua. .