Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

1. urté-sasóe, -i, urté-sasóia. (b). izena. Urte-garaia.   . Eztakitt ze urte-sasoittan ereitten dan arbixa. .
zeréndu. (d). da aditza. Zerenak jan.   Carcomer la madera.. Ataiko kutxia zerentzen asitta dao.. Fran.k hezurrei buruz ere badarabil, umorez.Jausi nitzanian, jentiak esaten daben moduan desgastiakin azurrak zerenduta egoten diela; nik an artu naban zartariakin e, zerenduta egon balitza auts eiñ eingo zan.. Ik. zerénak jo, zerénak jan, sistu, sitsak jan, síts.
zast!. (b). onomatopeia. ZASTA. Gauza zorrotz bat sartzearen onomatopeia.   Onom. de meter un objeto afilado.. Sillan jartziaz bat, zast, orratza sartu jata ipurdittik.. Ik. txasta eiñ. zísti eta zásta, . (c). adberbioa. Akulua edo punta zorrotzeko zerbait behin eta berriro sartzen.. Moskito demoniuak dabitz zisti eta zasta. .. zasta-zasta, . (-). . 1. zasta-zasta, . (c). onomatopeia. Gauza zorrotz bat sartzearen onomatopeia. .. 2. zasta-zasta, . (c). esapidea. (lagunartekoa.) Larrujotzearen onomatopeia.. Kotxe barruan jo jotsan zasta-zasta. ...
takían potían. (c). adberbioa. (lagunartekoa.) TAKIEN TAKIEN (LEIN.). Maiz, noiznahi.   A menudo.. Takian potian joaten da Barzelonara./ Takian potian mozkortuta ikusten dot.. Ik. sarri, puntúan beiñ, sarrittan.
máusa, mausía. (d). izena. botanika Sambucus ebulus. Yezgo.. Intxusaren, flotaren, antzerakoa da oso itxuraz bai erabileraz, bere lora zuri eta guzti. Intxusa zuhaixka den bezala, mausa belar handia da, pertsonaren altura har dezakeena eta lur gozoak maite dituena. Asko erabiltzen da sudurrerako, eztarrirako eta baita labatibak egiteko ere. Bere mintzaz erretrapuak egiten dira. .
masma, masmia. (-). izena. (Eibar.) MARASMA. Armiarma.. "Inguruko herrietan marasmia eta marmia esaten jako; Eibarren masmia." (SB Eibetno).. Sin. miárma.
Artikulo 33, (entzundakoari) kasoik pez. (-). esaera. "Norbaiti kasorik ez egiteko aholkua ematen zaionean esaten da.. Zu lasai, orrekin artikulo treintaitres, kasoik pez." (Lar Antz)..
1. kili-kolo. (b). adberbioa. Loka, mugikor.   Onomatopeya que indica que una cosa está suelta o mal sujeta; en sentido figurado, "poco afianzado".. Galtzarako arlosak kili-kolo dare./ Jaixetako programia kili-kolo dago oinddio.. Sin. loka.
Gu baiño obeto dagona eztago gaizki. (-). esaera. GU BAIÑO OBETO DAGONA TXARRIXA GALANTA. "Hori esaten duenak oso ondo dagoela adierazten du." (Lar Antz).. Bada esanahi bereko esaera bat taberna girokoa: Gu baiño obeto dagona txarrixa galanta..
2. olako. (-). Ik. aláko, alako.
ortzetakua artu. (-). esapidea. ORTZETAKUA EMON. "Golpea edo min hartu, eman; baita ustegabeko erantzuna, jokabidea ere.   Palo." (Lar Antz). Sin. narrukúa artu.
1. ple eindda. (d). esapidea. (adierazkorra.) PLEN ÉINDDA (IZAG ANTZ). Blai, mela-mela eginda, bustita.. Zaparrariak arrapau nau eta ple eindda etorri naiz.. Sin. mela-mela.
paseko zagaztarro, paseko zagaztarrua. (c). izena. turdus pilaris. Zorzal real.. Sin. dúrdula. Ik. zagáztarro.
2. nái izan. (a). du aditza. Querer.. Zeuk pe eztakizu ze nai dozun.. Nai izan zeban./ Nai zeban./ Nai dau./ Nai izango dau edo naiko dau. Angiozar eta Uberan gura gehiago, adinekoek, batik bat.. Sin. gúra ízan. nai dabenak nai dabena esango dau, . (b). esapidea. GURA DABENAK GURA DABENA ESANGO DAU. Digan lo que digan.. Nai dabenak nai dabena esango dau, baina Riojako ardauan modukoik etxaok. .. nai aiña, . (-). zenbatzailea. Nahi adina.. Orrek nai aiña diru dauka. . Sin. nai ainbat, nai beste...
narrutik pagau. (c). esapidea. Pagar a precio de oro.. Narrutik pagauta ekarri giñuzen angulak. . NARRUTIK KOBRAU: Narrutik kobrau dosku bazkaixa. NARRUA KENDU. Narrua kendu zoskuen Arzak-en..
ñi-ñi. (-). onomatopeia. "Umien negarra.. Ume petral hau beti dago ñi-ñi-ñi negarrez." (SB Eibetno). .
narrugorrixan jarri. (-). NARRUGORRI JARRI. Desnudarse.. Narrugorri jarri erain josten.. Sin. billóstu.
lánagiñan. (c). adberbioa. Artilezko haria egiten.. Maria lanagiñan da ni iruten, gu bixok izen giñen Villerrelen..
máietz, maiétza. (b). izena. MAIATZ. Maiatza.   Mayo.. Maietzekua da zuen txikixa.. Ik. astóill.
irutxikíko bótilla, irutxikíko bótillia. (d). izena. Kuartilo eta erdiko botila. Botella de tres cuartos de litro.. Orrek irutxikiko botillia berak bakarrik jote jok meriendetan.. Gutxi entzuna.. Sin. kuártillo eta erdíko bótilla.
íruntz, irúntza. (c). izena. IÑUNTZ (LEIN.), IÑONTZ (OÑ.). Ihintza.   Rocío.. Naiz ta iruntza egon, atsaldeko bedarra obia beti. Don.. Sin. intz.
iruortz. (-). "Arado de tres dientes." (SB Eibetno)..
irutu. (-). Ik. iru.
irústarbi, irústarbixa. (d). izena. botanika IÑUSTARBI. Smilax aspera. Zarzaparrilla.. Legena sendatzeko erabili izan da. Bere fruituari subamaatsa esaten zaio. Sin. endarlai (Eib.).. Ik. intxusa.