esapidea
- ber(t)suak etara. (-). esapidea. Norbaitek gauza arraro edo zelebreren bat egiten duenean, Zuri oinddio bertsuak etarakotsue esan ohi da. Antzina gertaera edo portaera bereziak zirela-eta bertso-paperak argitaratzeko zegoen ohituraz ari da hau. Publicar bersos. Se usa como locución cuando alguien tiene un comportamiento supuestamente estrafalario, aludiendo a una antigua costumbre.. Bueno, bueno, daukazun edadiakin da dantzara; zuri oinddio bertsuak etarakotsue./ Or ibiltzen dok kamiño baztarrian aintxintxika; oinddio bertsuak etarako jotsek.. Sin. koplak etara.. Ik. bersó-pápel.
- berakatza baiño fiñaua izan. (b). esapidea. Oso fina izan. .
- berbía artu. (b). esapidea. Erronka edo halakoren bat egiten denean beste norbaitek kontuan hartu. Tomar en cuenta una promesa, un desafío, etc.. Esan najuan eun kiloko arrixa jasotze nebala ta lagunak berbia artu josten da oiñ kontuak. .
- berbía emon. (b). esapidea. Dar la palabra, prometer.. Joango nitzala esan notsen da bein berbia emon ezkero joan ein biakot. . Ik. ainddu.
- berbía jan. (b). esapidea. Agindutakoa bete ez. Incumplir la palabra.. Ezixozue ezer sinistu, berbia jaten zalia da ta. .
- beré ártekotan (egon, ibili...). (c). esapidea. Bere pentsamenduetan murgilduta. Sumido en sus pensamientos.. Aura bere artekotan egoten da ta etxao iñoi kasoik pe eitten./ Parian pasau naiz eta ezta akordau be eiñ, bere artekotan zebillen da. . Bakarrik berba egiten dutenengatik ere bere artekotan kriston ekiñaldixak egiten dituela eta horrelakoak esan ohi dira: Andria il jakonetik bere artekotan ibiltzen dok jota sua. BERE ARTEKUAK ESATEN ere bai. NERE ARTEKOTAN ere entzun daiteke. BERE ARTEKO ERLOJERUA zela dio gure informatzaile batek erlojuak konpontzeko afizioa zuen gizon batez..
- bere burúa bóta. (b). esapidea. Suicidarse.. Zubittik bera bota zeban bere burua./ Trenai bota zotsan bere burua.. ZERI bota, ibilgailuei (trena, autoa) denean. NORA bota, bestela. Bere burua ill ere bai. .
- bere buruai fama txarra batu. (c). esapidea. Ospe txarra bereganatu.. Arek pe, bape kulpa barik, fama edarra batu jotsak bere buruai. Klem. .
- berebizikóik ázkarren, berebizikóik onduen. (d). esapidea. Oso azkar, ondo.. Jausi nok lur da guzti ponportara. Sei urte altuena eukiko nittuan. Salto ein jok gure aittak. Nik ordurako zulotik urten da bai ezkutau be berebizikoik azkarren, bestela e... (Anizetaren iloba Karmeleri jasoa)./ Berebizikoik onduen pasau giñuan Donostian.. Ia galdua. .
- bería eiñ. (b). esapidea. BERIAKIN URTEN. Hacer lo que uno quiere, tercamente.. Makiña bat aldiz esan gontsan ez joateko, baiña arek beria eiñ arte eztauka bakeik. .
- beriak eta bi entzun, artu.... (c). esapidea. Galantak entzun, hartu.. Beriak eta bi entzun zittuan Atutxak lengunian./ Beriak eta bi artuta etorri zien (zartadak).
- beriákin urten. (b). esapidea. Salirse con la suya.. Temoso utsa da; beti beriakin urten biar izaten dau. “. Salirse con la suya»ren kalkoa izan daiteke. Adinekoek beria eiñ darabilte, batez ere..
- 2. bero egon. (c). esapidea. Pauso garrantzitsu bat ematear egon.. Tabernia ipintzeko bero-bero zeuan orduan. .
- 6. bero! bero!. (-). esapidea. "Caliente-caliente". Jolasetan, zerbaiten bila dabilena ondo doala adierazteko esaten da.. Ant. otz!.
- bertáko eiñ. (b). esapidea. Kanpotik bizi izatera etorri (edo kanpora joan) eta herriko egin, bertakotu. Naturalizarse.. Frantziara joan zan da bertako ein zan./ Kriau etorri zan Naparruatik eta bertako eindda dago. .
- bertanbéra laga. (c). esapidea. Dejar, abandonar algo al momento.. Lapurrak, argixak piztu zienian, diruak bertanbera laga ta ospa ein zeban. .
- beruána kendu. (c). esapidea. Restarle lo que tiene de exageración una cosa.. Ogei kilo perretxiku topau ei dittu, baiña ori beruana kenduta izango da. . Ahoberokeriaren bat esan duenari erantzun ohi zaio. Abereek hil berrian gehiago pisatzen dute eta pisu horri hainbesteko bat kentzen zaio kontuak egiterakoan. .
- beste uste batekua izan. (c). esapidea. Beste iritzi batekoa izan..
- béstek éztakotan ibilli. (c). esapidea. Portaera nabarmena izan. Tener un comportamiento original, extravagante.. Mutillak! Bestek eztakotan ibiltzia gustatze jatzue beintzet.. Etxean sarri entzun izan dugu, errieta doinuan. Beste inork egiten ez dituen gauzak egiten, alegia.. Sin. íñok éztakotan ibílli.
