Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

egunalbáko, egunalbakúa. (d). izena. ALBÁKO, ARGIALBOKO. Goizeko angelusaren kanpaiak.. Oinddio eztau egunalbakua jo./ Bosteterdietan sankristaua jun, da kanpaiak iru iruko jote zittuan: daun, daun, daun. Argialbokua esate akon orri. Egunan etorreria esango bagiñu bezela. (Lar Antz).. Ik. aramaittako.
egúndoko, egúndokua. (a). izenlaguna. EÚNDOKO. Berebizikoa, sekulakoa.   Enorme, excepcional.. Egundoko zartaria artu zeban bizikletatik jausitta. . Esan E. Ik. demaséko, sekuláko, démas.
egunéko, egunekúa. (b). izena. Lo del día.. Lasanian egunekua merke ta ondo. . Eguneko ogixa, periodikua, etab. Baita "menú del dia". Lasanian egunekua merke ta ondo.
egunón. (a). interjekzioa. Goiz parteko agurra, eguerdirarte edo bazkalordurarte. Buenos días.. Ik. eguardión.
jorgek egunonak emon. (a). esapidea. Zakila gogortu.   Empalmarse, ponerse dura. (argot).. Jorgek egunonak emon jostazak izarapetik. (TSE Berb). . Sin. amabixak jo.
egun-sari, egun-sarixa. (-). izena. (Eibar.) Jornal.. Sin. jórnal.
emakumien gaitz, emakumien gaitza. (d). izena. EMAKUMIEN ZERA. Sífilis.. Emakumien gaitza arrapau juan Bilbon ero, eta bere burua il juan. Klem.. Sin. gizonen gaitz, sífilis.
egunsénti, egunsentíxa. (b). izena. Amanecer, aurora.. Egunsentixan jaiki tta garotara joan giñan.. Ik. istantz.
égur. (-). 1. egur, egúrra. (a). izena. Madera, leña.. Egurrezko mai ederrak jarrittue./ Egur xeetzera noia. . Ik. suégur, zurézko. . mendeko egur, mendeko egurra. (-). izena. Erraz manejatzen den egurra, mehe samarra.. Mendeko egurra, esan nai neuke, e, egur mee samarra erabiltzen giñuala guk. Mateo./ Mendeko egur bat. Subillak ibiltzen dia burtarasak eitteko, burterraillak eitteko. Sendua eztanian, meetxua danian. Don. .. . egurra xeetu, . (-). aditza. Egurra txikitu.. Zakuak bete eitteko, gu anai bi ixete giñan jenealian, guk aura eitte giñuan bittartian bestiak egurra xeetu igual eitteben. Mart. .. . egurra eiñ, . (-). aditza. Proveerse de leña.. Badauzku guk paa-txarak, mordua, baiña erabiltzen dou ori sutaako egurra eitteko. Mateo. .. . egurra eba(g)i, . (-). Cortar leña.. Ilberan obe ixate zan; ilbarrixan ebaten danak, sutaa botateko be, ura etaatzen dau. Da ilberakuai ez, ilberakua da obe egurra-ta zertzeko. Cand... . egur-txikitze, egur-txikitzia. (-). izena. Egurra zatitze lana.. Aura einddakuen egur txikitzia eote zan, arek metroti metrora ingurura ebai danak. Jose. .. . egur se, egur seia. (-). izena. EGUR XEE. Egur mehea.. Egur seia ba, ekonomikan da sartzen die ba... Jose. .. . egur berde, egur berdia. (-). izena. Ebaki berri den egurra.. Iketza obia egur berdiakin. Cand. ... 2. egur, egúrra. (c). izena. Castigo, represión.. Mutiko demonio orrek egurra merezi dau./ Fragak irabazten badau egurra etorri bia dau. . . egúrra émon, . (b). esapidea. EGURRA ÁRTU. Dar o recibir una paliza, represión, castigo.. Realak egurra emon dotsa Madrilli./ Deskuidatzen bazate egurra artuta etorriko zate. . Baita kirolean edo lanean gogor saiatu, dena eman: azkenengo kilometruan egur baten hasi zuan eta ixa minutua etara jotsan bigarrenari.... 3. egur, . (-). . Ik. batan..
egúrtoki, egúrtokixa. (b). izena. Sutarako egurra gorde ohi den estalpea.   Cobertizo donde se guarda la leña.. Linternia egurtokixan laga dot aaztuta. .
egúrtu. (-). 1. egurtu, . (b). du aditza. Paliza eman.   Dar una paliza, apalear.. Isilik ezpaago egurtu eingo aut. .. 2. egurtu, egurtúa. (b). izena. Paliza.. Tontoarro orri egurtu on bat komeni jako. . Ik. sómanta..
1. eldu. (a). da aditza. Madurar.. Oinddio eztare sagarrak elduta. .
éldu. (-). 1. eldu, . (a). da aditza. Madurar.. Oinddio eztare sagarrak elduta. .. 2. eldu, eldúa. (b). adjektiboa. Maduro, -a.. Elduak eta gordiñak, danak jan giñuzen.. Ant. berde. Ik. gordíñ.. 3. eldu, . (a). dio aditza. Agarrar, asir.. Besotik eldu ta egundoko erretolikia bota zostan./ Belarrittik eltzen botsut ikusikozu.. Sin. obátu, ebátu.. 4. eldu, . (c). dio aditza. Txertoa gaiztotu.   Infectarse una vacuna.. Bakuniak eldu zotsan da gorrixak ikusi zittuan. . BAKUNIAK ELDU, alegia.. . bakuniak eldu, . Bakuniak eldu. ... 5. eldu, . (c). dio aditza. Txakurrak aginka egin.   Morder el perro.. Kontuz txakurrakin eldu eitten dau ta./ Leenguan zuen txakurrak eldu zostan./ Kask beekuai! ero eldu goikuai! Don. . Sin. áinka eiñ. Ik. kask.. 6. eldu, . (c). dio aditza. Erleak, sugeak, etab. pikatu, zaztatu.. Erliak eldu dost.. Sin. pikáu..
2. elbarrittu, elbarrittúa. (c). izena. Inválido.. Elbarrixa esaten da eriduta erida batetik, ankia moztuta geldittu dana, elbarrittuak dia e zeoze falta dabenak: beso bat ero, anka bat ero, orrek pa elbarrittuta. Don. . Normalean inbalido edo paralitiko hitzak entzun ohi dira. Elbarri, elbarrittu eta elbarrittuta ere bai noiz edo noiz adinekoei..
1. elbarrittu. (c). da aditza. Volverse inválido..
elbarríttu. (-). 1. elbarrittu, . (c). da aditza. Volverse inválido... 2. elbarrittu, elbarrittúa. (c). izena. Inválido.. Elbarrixa esaten da eriduta erida batetik, ankia moztuta geldittu dana, elbarrittuak dia e zeoze falta dabenak: beso bat ero, anka bat ero, orrek pa elbarrittuta. Don. . Normalean inbalido edo paralitiko hitzak entzun ohi dira. Elbarri, elbarrittu eta elbarrittuta ere bai noiz edo noiz adinekoei...
elbárri, elbarríxa. (d). izena. Inválido.. Ik. elbarríttu.
eláuntz, eláuntza. (b). izena. botanika Laurus nobilis. Ereinotza.   Laurel. Baserri ondotan egon ohi den zuhaitz ezaguna. Kurutzegi sortan ipintzen da erremeroarekin batera. Janari gustua emateko ere erabiltzen dira orriak, baina Gaztela aldean gehiago hemen baino.. Ik. erremu.
elástiko, elástikua. (c). izena. Ik. barrúko elástiko.
ekúlonduai mun émon ézindda. (d). esapidea. Ezin ailegaturik, diruz, batez ere.   Sin poder besar el codo, literalmente. Se dice de quien no le alcanza el dinero.. Dirua gutxi daukanak eta: ekulunduai mun emun ezindda; diru gutxin zera zuan ori. Klem. .
ekúlondo, ekúlondua. (a). izena. UKÓLONDO, UKONDO (ANG.). Codo.. Ekulondoko miñez nago atzotik. . ekúlonduai mun émon ézindda, . (d). esapidea. Ezin ailegaturik, diruz, batez ere.   Sin poder besar el codo, literalmente. Se dice de quien no le alcanza el dinero.. Dirua gutxi daukanak eta: ekulunduai mun emun ezindda; diru gutxin zera zuan ori. Klem. ..
ekiñáldi. (-). 1. ekiñaldi, ekiñaldíxa. (b). izena. Saio luzea, lanaldia.   Sesión de trabajo de cierta dureza o duración.. Zu obetik jaiki orduko nik ekiñaldixa eindda neukan bedarra ebaitzen./ Liburukote orrek ekiñaldi ederra dauka leitzen. . Ik. egiñáldi.. 2. ekiñaldi, ekiñaldixa. (b). izena. Hasialdia, jardun aldia.   Envite, acometida.. Ekiñaldi baten ezin bozue pianua etxera jaso, bittan jasokozue. ..
ekubilkára, ekubilkaría. (b). izena. IKUBILKÁRA. Ukabilkada.   Puñetazo.. Ekubilkaria emon zostan tripapian. .
ekonómika, ekonómikia. (a). izena. Cocina de leña y carbón.. Berriz be ekonomikia modan jarri da./ Ekonomikiak majo berotzen dau etxia.. Asmazio handia izan zen bere garaian. Gure amak dio lehenengo ekonomikak hasi zirenean zenbaitek KALÁMONIKIA deitzen ziola: Beketxeko gizona burdixakin, da: —Nora zoiaz ba?, ta —"kalamonikia" ekartzera, ori zeroi, ikusten eztan suoi, ori baforioi. Klem. Sin. goiko su (Eib.).. Ik. tokámentu.