Skip to main content

du

  • 2. nasaittu. (c). da-du aditza. Lasaitu.   Tranquilizar(se).. Dirua eskutan ikusi zebanian nasaittu zan.. Gutxi erabilia; trankilddu entzuten da. .
  • négar eiñ. (a). du aditza. Llorar.. Gero alperrik izango da negar eittia. .
  • 1. negáu. (c). du aditza. Ukatu emandako hitza edo egindako tratua.   Negar la palabra dada o el compromiso adquirido.. Gauza bat ainddu lenengo ta gero ezetz esaten danian, negau. Klem./ Negau eitten dau dirua laga notsana. . Sin. ukátu.
  • 1. nekatu. (b). da-du aditza. Cansar(se).. Gustoko lanian ezta nekatzen erdi galdurik egon da baina berriro indartzen ari da. . Kantsau erabiliagoa da. Nekatu erdi galdurik egon da baina berriro indartzen ari da..
  • nekéztu. (c). da-du aditza. Nekeza bihurtu, zaildu.   Volverse difícil, dificultar.. Nekeztu ein da lana billatzia./ Beltza izatiak nekeztu zotsan bizimodua.. Sin. zailddu. Ant. samúrtu, erréztu.
  • néurtu. (a). du aditza. Medir.. Gaizki neurtu neban eta oiñ etxat kabitzen. . "Mide dos metros": bi metro dauzka, bi metro da luze, edo horrelakoak esan izan dira eta ez "bi metro neurtzen ditu". Dena dela, orain entzuten da azkenengo hau.. Ik. neurri (?).
  • 1. nezesitau. (c). du aditza. Necesitar.. Gutxi erabilia..
  • obedezídu. (b). du aditza. Obedecer. .
  • 1. oberátu. (c). da-du aditza. Mejorar. Tratándose de enfermos, sobre todo.. Indiziñua artu zebanian belaxe oberatu zan. .
  • obétu. (b). da-du aditza. OBÁTU (UB.). Hobe bihurtu.   Mejorar.. Eurixokin bidiak eztie bape obetu. . Mejorau ere asko entzuten da..
  • 1. obligau. (a). du aditza. Obligar.. Enintzakek fubolera joango obligauta be. .
  • obráu. (d). du aditza. (eufemismoa.) Kaka egin.   Defecar.. Azkenian gaur goizian obrau dot. . Ik. komunéra joan, kaka eiñ, librau.
  • 2. odiátu. (c). du aditza. Zerua hodei-lainoz estali.   Cubrir el cielo con nubes de tormenta.. Oiñ arte garbi egon da baiña belaxe odiatu dau. .
  • odóldu. (c). da-du aditza. Odolez bete.   Ensangrentar.. Praka guztiak odolduta ekarrittu. .
  • odolústu. (c). da-du aditza. Desangrar(se).. Anbulantzia etorri bittartian odolustu zan. .
  • oerátu. (c). da-du aditza. OBERÁTU, OGERATU. Acostar(se).. Bart berandu oeratu naiz./ Atzo berandu oeratu neban umia. .
  • ofendídu. (a). da-du aditza. Ofender(se).. Ofendidu baaut barkatu. .
  • óittu. (a). da-du aditza. Ohitu.   Acostumbrar(se).. Lan gogorra da maixutzia oittu arte./ Ondogi oittu dozu semia.. Akostunbrau ere dezente entzuten da.. Ik. jarri. astúa mákillara letxe óittu, . (c). esapidea. Gauza txar edo gogor batera ohitu.. Atzo berreun km eta gaur beste berreun. Astua makillara letxe oittuta dare korredoriak. ..
  • ók eiñ. (c). du aditza. Okitu. Hartarse (de comida, generalmente).. Ezidazu okela geixao bota, ok eindda nago ta./ Iru peridiku leitzen nittuan egunian, ok ein neban arte. .
  • 1. okertu. (a). da-du aditza. Torcer(se).. Erruberia okertu jako bizikletiai. .
  • ondártu. (c). da-du aditza. Ondarrak bakarrik gelditu. Isurkinez batik bat.   Quedar o dejar poco para que se gaste, tratándose de líquidos, generalmente.. Ardao garrafoia ondartuta dago ta aldatzera joan biakozu./ Laster ondartuko dau orrek botillia. .
  • ondátu. (b). da-du aditza. Hondatu, alperrik galdu.   Echar(se) a perder, estropear(se).. Urak fabrika mordua ondatu dau.. Sin. alperrik galdu.
  • ondo artu. (b). du aditza. Acoger bien.. Oso ondo artu gaittue Parisen. .
  • 1. ondu. (b). da-du aditza. On bihurtu.   Volver(se) bueno, mejorar.. Puxkat ondu dau egualdixa./ Urrengo alkatiak onduko dau oingua. . Ik. obétu, mejorau.
  • 2. ondu. (d). du aditza. Joku batean, herri-kirol apostuetan batik bat, bestearen marka hobetu.   Mejorar la marca de otro en una competición.. Perurenan markia ondu baietz, milla duro. . ONDU BAIETZ! edo ONDU EZETZ! esan ohi da desafio moduan. . Sin. ill.