Skip to main content

du

  • 1. kontéstau. (a). du aditza. Erantzun.   Contestar, responder.. Preguntau dostanian eztok jakin ze kontestau.. Ik. erantzun.
  • korapillótu. (b). da-du aditza. KORAPÍLLAU. Embrollar(se), complicar(se).. Gauzak korapillotzen asi zien da azkenerako kriston saltsia.. Korapillua eiñ zentzuan ere entzun daiteke. Azen.: korápillotu, korápillau ere bai. .
  • kordátu. (c). du aditza. KORDAU. Kordak egin; berakatz eta kipulekin, batik bat.   Hacer ristras.. Berakatzak an dauzkau ganbaran botata, kordatu biarrian.. Ik. berákatz-kórda.
  • 1. korridu. (a). du aditza. Correr.. Mundu asko korridu dau orrek./ Oso karrera ona korridu dot. .
  • 2. korridu. (a). du aditza. Isuri.   Eyacular, correrse.. Emon da emon, da ezin korridu. .
  • 3. kortáu. (c). du aditza. Pelotan, pelota rasetik jo, pelota aurre samarrean utziz.   Cortar, rasear la pelota.. Atzera jo biarrian geixao kortau biar eban.. Sin. rasíau, ebági.
  • kortíau. (c). du aditza. Botatako zuhaitza neurri jakineko zatietan ebaki.   Cortar en troncos de determinada largura un árbol derribado.. Atzo botatako piñuak kortiatzen dabill motozerriakin. .
  • krak!. (a). du aditza. Zerbait apurtu dela adierazten duen onomatopeia.. KRAK EIÑ. Quebrarse, romperse. Bi ume puntan zebitzela krak ein zeban keixa adarrak.. Ik. klak.
  • 1. kubridu. (a). du aditza. Estali.   Cubrir(se).. Elusuko frontoia kubridu dabe./ Belaxe kubridu dau zerua. . Sin. estali.
  • kukúrruku eiñ. (a). du aditza. Cantar el gallo.. Oillarrak kukurruku eiñ baiño len jaiki naiz. .
  • 1. kunplidu. (b). du-zaio aditza. NOR-NORK. Cumplir.. Makiña bat lan dauka danekin kunplidu ezindda. Kortatxon, dauke tio zar bat, larogetamar urte kunplidu jakon. Hil. . Urteak bete edo kunplidu egiten dira. Gazteek NOR-NORK darabilte: Ogei urte kunplidu dittu, baina adinekoei NOR-NORI ere entzun dakieke. Kortatxon, dauke tio zar bat, larogetamar urte kunplidu jakon. Hil..
  • 1. kuráu. (b). da-du aditza. Curar(se).. Etorri, heridia kuraukotsut.. Ik. saníau, osátu.
  • 1. kurtídu. (b). da-du aditza. Curtir(se).. Narrua kurtidu ein biar izeten da./ Majo kurtiduta dare korredoriak./ Basuan lanian dabizenak ondo kurtidutakuak izeten die.. ZAILDDU eta KURTIDU Sin. dira irudizko zentzuan, baina "narrua zailddu" ez dut sekula entzun.. Ik. zailddu.
  • 2. kurtidu. (d). du aditza. "Amasar la masa del pan en la artesa.". Kurtidu. Amasau, masia eiñ ero kurtidu. Zenbat eta geixao erabili tta. Don.. Sin. amásau.
  • lában eiñ. (a). du aditza. Labandu. Resbalar.. Bedarretan laban ein dda estatara jausi naiz.. Sin. írrist eiñ, labandu.
  • 1. laga. (a). du-dio aditza. Dejar.. Sukaldian laga dot poltsia.. ZERI laga, horrelakoetan: LANÁI, ERANÁI, . Nun artu, an laga, . (-). esaera. "Gauzak hartutako lekuan laga behar dira." (Lar Antz)... laga egin bia jako, . (c). esapidea. Ona, kalitate onekoa, trebea... dela.. Riojako ardauai laga egin bia jako./ Orri txistiak kontatzen laga egin bia jakok. .. lagía laga, . (c). esapidea. Behin gauza bat . Illuna zetorrela-ta, urrengo egunian batzekotan laga giñuzen bi sagar arbola, baiña badakizu, lagia laga, ta bertan usteldu die. .. lagaixok/n!, . (c). Ez ezak pentsa.   Déjate.. Lagaixok. Eriotza beti dok bildurgarrixa. (Etxba Eib)..
  • lágun artu. (c). du aditza. Ekintza bat egiteko norbaitekin elkartu.. Beran moduko bi kalamidade lagun artuta ein juan atrakua./ Mendira joateko ezizu erozeiñ lagun artu.. Ik. aixkíre.
  • 1. laiñotu. (b). du aditza. Nublar.. Goizian euzki ederra zeuan baiña belaxe laiñotu dau. . laiñótuta, . (a). adberbioa. Nublado.. Ant. oskárbi, izarratu. Ik. laiñotu egon..
  • laixátu. (d). du aditza. Laiatu, laiaz lurra irauli.   Layar, arar con laya.. Guenian asi tta barreneraiño laixatu giñuan baso sailla luarrixa eitteko. .
  • lakártu. (c). da-du aditza. Lakar bihurtu.   Volverse áspero.. Esku gaiñak lakartuta eukitzen giñuzen negu osuan.. Ik. láztu.
  • lan(a) eiñ. (-). du aditza. Trabajar.. Zer, gaur lan asko ein dozu? .
  • lanbarríxa eiñ. (d). du aditza. Lubarria landu. Roturar una tierra por primera vez.. Luarrixa eitten jardun da, ba luarrixa labrau. Lanbarrixa esate jako leku berrixan luarrixa eiñ danian. Lanbarrixa ein dda. Don.. Sin. lúarrixa eiñ.
  • 2. lanbrotu. (c). du aditza. Hitz egiterakoan, txistuaz ingurua, eta batik bat ingurukoak, blaitu.   Rociar de saliva a contertulios y demás al hablar.. Patxikin egon nitzuan da milla istorixa kontau jostan; aren esan biarra, azkenerako ziero lanbrotuta laga nindduan./ Zizipozua daukan bat, baztarra guztiak lanbrotuta lagatzeittuana. .
  • 1. lanbrotu. (c). du aditza. Lanbro giroa sartu.   Empezar a lloviznar.. Atzo bazkalostian lanbrotu juan, da gaurrarte. .
  • 1. landu. (b). du aditza. Labrar la tierra, tallar piedras, madera, etc.. Ondo landutako lurrak ikusten die Araban./ Argiñ orrek ederki lantzen dau arrixa. .