aditza
- ápatxi eiñ. (b). du aditza. (haur hizkera.) APATX EIÑ. Eseri. Haur-hizkeran, batik bat. Sentarse.. Apatxi eiñ nere altzuan, otsuan ipuiña kontaukotsut eta. .
- apaztu. (d). aditza. (Oñati.) "Enfriar o mezclar la leche u otro líquido echándolo repetidas veces de un recipiente a otro desde cierta altura." (Izag Oñ). .
- apixia ikasi. (d). aditza. Habia non dagoen deskubritu. . Ama, ama, oilluei afixia ikesi dutzau. (AA ArrasEus, 215. o.). / Goazen txori-apixak ikastera.. Ik. ikasi.
- apotu. (-). aditza. "Cruzar cerdos. Txarri emia apotu, apua bota." (SB Eibetno). .
- 1. aprezíau. (b). du aditza. Apreciar.. Gizonak ez zeben eitten orduan ezebe etxeko jiran, da gaiñera bestiak eitten dabena apreziau ez. Aura berez eitten zalakuen; Olaxe bizi izan zan jentia. Mertz. .
- aprézio eiñ. (c). aditza. Hacer aprecio.. Amarretakua eskeiñi zostan eta jan egin neban aprezio eittearren./ Eztotsa aprezio aundirik eitten bizikletiai..
- apróbau. (b). du aditza. Intentar, hacer la prueba.. Zure bizikletiakin Elgetara igotzia aprobau biot.. Jana probau egiten da eta ez aprobau. Dena dela, aspaldi honetan behintzat, bi hitz hauek ia ez dira bereizten.. Sin. aprobia eiñ. Ik. usáu.
- aprobétxau. (a). da-du aditza. APRÓTXAU. Aprovechar(se).. Nerekin majo aprobetxau zien taillerrian./ Gaztiak zaten bittartian aprobetxau..
- aprobia eiñ. (b). du aditza. Probar, intentar.. Pentsatzen neban aura ni baiño geixao izango zala pelotan, baiña aprobia ein barik ezta jakitten./ Uberatik Elgetara ogei minutu inguru tardatzeittut, sarri aprobia eindda nago ta.. Sin. apróbau.
- apúntau. (a). da-du aditza. Apuntar, apuntarse. .
- 1. apurtu. (a). da-du aditza. Puskatu. Romper(se).. Ik. áusi. apurtuta, . (b). Oso nekatuta.. Apurtuta etorri giñuztan mendittik./ Jota apurtuta najaok.. oiñarteko danak apurtu, . (-). esapidea. OIÑARTEKO DANAK TAPAU. Marka denak hautsi.. Orrek oinddio oiñarteko danak apurtuko jittuk. .. norbait edo zerbait apurtzekoik ez egon, . (c). esapidea. NORBAIT. Onena izan.. Oinddio be etxaok Retegi apurtzekoik./ Nai dabenak nai dabena esango jok, baiña etxaok Riojako ardaua apurtzekoik. ..
- aputxúrrau. (-). da-du aditza. Mazpildu, mailatu, hauts egin. Magullar, abollar, hacer migas.. Gailletak poltsikoan sartu nittuan da danak aputxurrauta aillegau zien./ Hodei nere poltsiakin fubolian ibilli da ta dana aputxurrau dau nere ingleseko kuadernua.. Umeek oso erabilia, baina ez nagusiek.. komentario 1 Ik. maillátu, mazpílddu, muskílddu.
- arakáiztu. (d). da-zaio aditza. Zauri bat gaizki sendatu. Cerrarse mal una herida.. Esate baterako atzazkala galdutakuan gelditzen dan mamin-trontzua, gaizki osatutakua, esaten dok arakaiztu ein dala. Mamin-faltsua sortzen danian. Klem./ Gaiztotu esaten dok pasmua eitten danian, eta arakaiztu berriz len esan doguna. Klem. .
- ardúra izan. (a). dio-zaio aditza. Axola izan. Importar.. Bai, asko ardura jat neri./ Berandu bazatoz be, eztotsa ardura. . NOR-NORI edo NOR-NORI NORK, bata zein bestea..
- arénau. (c). du aditza. Zorua espartzuz eta hondarrez garbitu. Arenar el suelo.. Neska sasoekua be bazan, da arek e sukaldia arenau ero, etxeko jiria eiñ. Hil. .
- arétu. (c). du aditza. Goldatua areaz apurtu, area pasatu. Romper los surcos con el "are". Después de esta operación el terreno está listo para la siembra. . Lenengo lurra goldatu eitten da, gero aretu. Nai izan ezkero, gero esixa pasau leike lurra leunao geldittu deiñ.. Sin. aria pasau. Ik. aréketa.
- argi-eragin. (-). aditza. (Eibar.) "Baiñu galbano-plastikuan ondoren piezeri brist-eragitteko akabatzaillien eragiketia. Abrillantar." (SB Eibetno). .
- argittakúa batu. (b). du aditza. Mezatan bandeja pasatu.. Aurten geuri tokatzen jaku argittakua batzia. .
