izena
- eskillárape, eskillárapia. (c). izena. Eskilararen azpiko lekua. El espacio bajo la escalera.. Eskillarapian gordetzeittugu traste zarrak. . eskillárapeko ardáua, . (b). izena. ESKILLÁRAPEKO ARDÁU. Soziedadetan urteko ardoa. En las sociedades, vino especial, embotellado, del año.. Karutxuaua izan arren korrientia baiño obia da eskillarapeko ardaua.. Hitz berri samarra, azken berrogei urteotan elkarte gastronomikoetatik zabaldu dena. ..
- eskillárapeko ardáua. (b). izena. ESKILLÁRAPEKO ARDÁU. Soziedadetan urteko ardoa. En las sociedades, vino especial, embotellado, del año.. Karutxuaua izan arren korrientia baiño obia da eskillarapeko ardaua.. Hitz berri samarra, azken berrogei urteotan elkarte gastronomikoetatik zabaldu dena. .
- eskilláraso, eskillárasua. (b). izena. Garrulus glandarius. Eskilasoa; kantu ozena eta zakarra duen txori mota. Arrendajo. Piñui baztarretan ikusten die eskillarasuak. .
- éskiña, éskiñia. (b). izena. Esquina. .
- eskíñarri, eskíñarrixa. (d). izena. Piedra angular.. Kantoiarrixa esan da be entendidu. Guk geuk eskiñarrixa betik esan izan jau. Don. .
- 1. éskoba, éskobia. (a). izena. Erratza. Escoba..
- 2. éskoba, éskobia. (a). izena. Bizikleta-karreretan erretiratuak hartzen dituen autoa. Coche escoba.. Oinddio ezta pasau eskobia.. Sin. zierrákarrera.
- 2. éskola, éskolia. (a). izena. Instrucción, formación.. Argixa zan baiña eskola gutxikua. . éskolia ibílli, . (c). esapidea. Biraoka jardun.. Kotxiai atia izurrau zotsan paretan kontra, ta arek zebillen eskolia.. Sin. dotriñia ibilli, errosaixua ibilli... éskolia éuki, . (-). . 1. éskolia euki, . (b). Tener instrucción.. Ofizinarako aukeria izan zeban, baiña etzeukan bape eskolaik eta./ Nik eskola asko daukat, e. Mertz... 2. éskolia euki, . (c). esapidea. Tranposoa, hitzekin engainatzen duena izan.. Traperua etorri jaku kutxa eske; arek dauka eskolia. ... eskola ona artu, . (c). esapidea. Asko ikasi.. Margari, Dolores Ermenteikua ta, orrek danak arekin da, eskola ona artu zeben. Eli. ..
- eskóla-máixu, eskóla-máixua. (c). izena. Maestro de escuela.. Eskola-maixuak baiño mixerabliagoik etzuan sasoi baten./ Gizon ori aspaldi Uberan eskola-maixu egondakua da.. Maixu edo maistro esaten da normalean. Inoiz eskola- eransten bazaio, ziurrenik, maixuk apaiz edo taillerreko maixu adierazteko ere balio duelako da, eta zehazteko. . Ik. máixu.
- eskóla-póltsa, eskóla-poltsía. (d). izena. Bolsa de escuela.. Eskola-poltsak, lepotik beera, eskola-poltsia, eunezkua, korraizeduna. Hil. .
- eskóletxe, eskóletxia. (b). izena. (Ubera.) Casa escuela.. Auzuak einddakua da eskoletxia.. Etxeari berari baino gehiago Uberan eskolako atariari esaten zaio. Makiña bat jolas einddakuak ga eskoletxian. .
- éskorta, éskortia. (c). izena. Abereak -ardiak normalean-, gordetzeko itxitura. Redil.. Urbixan ardi-txabolian onduan egoten da eskortia./ Eskortia badakizu ze dan? Ardixak jaresteko lekua da. Luis. . Abelgorrienei mangada deitzen omen zaio. Don.. komentario 1
- eskribíente, eskribíentia. (c). izena. Hala deitu ohi zitzaien bulegari eta abarri. Escribano, oficinista, contable...; se denominaba así al que vivía de escribir algo.. Gure taillerrian eskribientiak kriston janaldixa ein juan./ Ori lenengo eskribiente egon zuan Algodoneran.. Lehen oso hitz arrunta zen, baina orain ez da ia entzuten. .
- eskrittúra, eskritturía, -ak. (c). izena. ESKRITURA. Escritura(s) de propiedad.. Eskritturengatik bakarrik ogei milla duro pagau dau./ Aber, erakutsidazu etxian eskrituria... . Gazteek eskritura..
- 2. esku, eskúa. (b). izena. Lehenengoa kartetan. La mano, en las cartas.. Eskua kendu bia dotseu.. Ik. azkenésku. ogétamaika eskútik euki, . (c). esapidea. Tener la sartén por el mango.. Musetik hartutako esapidea. Hogeitamaika eskutik duzunean inork ezin dizu irabazi jokura.. esku izan, . (c). aditza. Kartetan edo beste zenbait jokutan ekiten lehena izan. Estar de mano. Oiñ zein dda esku? ...
- 3. esku, eskúa. (b). izena. Alde zuzena; kaminoan oinez ibiltzeko ezkerra, adibidez. El lado correcto, por ej. la izquierda al caminar en un carretera.. Ala, artu poltsia ta zeure eskutik joan./ Oiñez ezkerra da eskua ta autoz eskumia. . eskutik ibilli, . (-). esapidea. Bidean dagokizun aldetik ibili.. Bidian zeure eskutik ibilli zaittez. .. eskua zainddu, . (b). esapidea. Alde zuzenetik ibili.. Autuan norberan eskua zainddu ezkero nekeza da akzidentia eukitzia. . Zeure, bere... eskua..
- 1. esku, eskúa. (a). izena. Mano.. éskuz, . (a). adberbioa. A mano.. Jertse ori eskuz einddakua da./ Eskuz ez baiña palaz jokatukotsut. .. eskura, . (b). adberbioa. ESKU-. Erraz eskuratzeko moduan.. Esku-eskura dauka karreria. .. eskú útsik, . (c). adberbioa. Ezer gabe edo ezer lortu gabe. Con las manos vacías.. Ezingo ga bisittara esku utsik joan./ Alkatiaana joan zien zeozen esperantziakin baiña esku utsik bueltau zien. .. eskú-sartze, eskú-sartzia. (b). izena. Acción de meter mano.. Ango eldu biarra, ango esku-sartzia... .. eskúra euki, . (b). esapidea. Eroso euki. Tener a mano, cerca.. Poligonokuak oso eskura dauzke piszinak. .. esku onéko, esku onekúa. (b). adjektiboa. Habilidoso, mañoso, manitas.. Taillerrian estimau dauke, esku onekua da ta. . Sin. eskutsu.. esku garbíko, esku garbikúa. (c). adjektiboa. Berea ez den dirurik bereganatzen ez duena. Persona que no se apropia del dinero ajeno.. Kamarero barrixa apenas ei da esku garbikua. . Taberna, denda, eta oro har kaxa inguruko langileez, batez ere... esku barik, . (b). Bizikletan, manibelari heldu gabe.. Badakit esku barik ibiltzen. .. éskuak garbittu, . (b). esapidea. Lavarse las manos, desentenderse.. Lenengo berak danei axaxa emon da oiñ eskuak garbittu. .. eskúa sartu, . (b). esapidea. Meter mano.. Orduko neskak eskua sartzen be etxoskuen lagatzen./ Danen aurrian eskua sartzen asi jatan. .. eskúa jaso, . (c). esapidea. Amenazar.. Eskua jaso ezian eztotse semiak kasoik eitten./ Bueno, ezidazu eskuik jaso. .. eskúa artu, . (b). esapidea. Lan bati erraztasuna hartu. Cogerle la maña a un trabajo.. Makiniai eskua artu arte izurrauta ibili nitzuan./ Ezta lan zailla, baiña eskua artu biar. . Sin. ártia artu..
- esku-arri, esku-arrixa. (-). izena. (Eibar.) "Barrita de piedra de esmeril.. Pasaixok pixkat esku-arrixa, ia leuntzen dan". (SM)..