izena
- puxeta, puxetia. (b). izena. (Leintz., Oñati.) PUJETA. Lixiba. Colada. . puxetia jo, . (-). aditza. Lixiba egin.. Errekak ur asko daramanean, sorgiñak puxeta joten dabiltzala esan ohi da. (Izag Oñ). . Sin. líxibia eiñ..
- 1. púxika, púxikia. (c). izena. Globo.. Aitta, erosidazu puxikia.. Lehen txerri-puxikak ziren buruhandiek erabili ohi zituztenak. Gomazkoei ere puxika deitu izan zaie beti Bergaran, nahiz eta gaur "globua" dioen haur eta nagusi askok..
- 2. púxika, púxikia. (c). izena. TXIXA-PUXIKA. Mazkuria. Vejiga.. Puxikatik operau dabe.. Txixá-púxika ere bai. . puxikako katarro, puxikako katarrua. (-). izena. "Cistitis.. Neguan puxikako katarruakin gaizki ibiltzen naiz." (Lar Antz)..
- puxikako katarro, puxikako katarrua. (-). izena. "Cistitis.. Neguan puxikako katarruakin gaizki ibiltzen naiz." (Lar Antz).
- 1. puxketa, puxketía. (a). izena. Zatia. Trozo, pedazo.. Emoiozu ogi puxketa bat.. ogi puxketian modukua izan, . (-). esapidea. Pertsona ona izan...
- púzkar, puzkárra. (a). izena. ÚZKAR. Pedo.. Zeiñek bota dau puzkarra.. Ik. putz. puzkarka, . (b). adberbioa. UZKARKA. Puzkarrak botatzen.. Goiz osua puzkarka daroiat. .. puzkar bero, puzkar berua. (-). izena. "Puzkar ixila, usain haundia eta txarra duena.. Orrek botatze ittu puzkar beruak, bere onduan ezin dda eon." (Lar Antz)..
- puzkar bero, puzkar berua. (-). izena. "Puzkar ixila, usain haundia eta txarra duena.. Orrek botatze ittu puzkar beruak, bere onduan ezin dda eon." (Lar Antz).
- puzkárti, puzkártixa. (c). izena. Pedorrero.. Kendu emendik puzkartixoi.. Ik. puzkárrontzi, purrutéro.
- 1. rádixo, rádixua. (a). izena. RADIO. Irratia. Radio.. Zela dauzken telebisiño, radio..., alde danetatik kasik errezao erderaz. Don. .
- 2. rádixo, rádixua. (a). izena. RADIO. Radio de rueda.. Onek bi radio eukitze zittuen bakoitzak. Piña bakoitzak bi radio. Angel. .
- raréza, rarézak. (c). izena. Arrarokeriak. Rarezas.. Iñok ikututako ogirik ez jatia-ta, olakotxe rarezak zeuzkan. Adinekoei sarri entzuten zaie. . Pluralean, batik bat.. Sin. rarokeríxa.
- rastel, rastéla. (d). izena. RESTEL, RESTREL. Ormigoiaren gainean josten diren kuadradiluak, gero egurrezko lurra botatzeko. Rastrel.. Ormigoian geiñian rastelak esate ako. Juantxo./ Gero eitte giñuan restrela; oingo kostruziñotan porlanan gaiñian ipintzen dan listoe ari restela esaten jako; erderazko izena izango da akaso, baiña restrela esaten jako. Benito.. Rastelak egiteko haritza erabiltzen zen gehien, baina alertzea ere bai. .
- rebéndera, rebénderia. (d). izena. Revendedor o comprador ambulante.. Olaxe billots-batzeilliei, rebenderei; orduan be bai, rebenderei. Ni txikixa nintzala, gaiñera, kotxeduna etorte i zan e, karroduna Osintxura. Hil.. Ik. billotx-batzeille.
- reboluzíño, reboluziñúa. (b). izena. Revolución. .
- réfere, réferia. (d). izena. Eibarko zaharrek, eta baita bergarako askok ere REFERE deitzen diote futboleko arbitroari, edo behintzat gogoratzen dute hitza. Arbitro.. Eibarren fubolai foballa esate jotsek eta arbitruai referia. .
- regáteo, regáteua. (b). izena. Salerosketako tirabira. Regateo.. Andra ori plazan beti regateo baten ibiltzen zonan./ Moruak baiño okerraua da regateuan..
- reigrás, reigrasa. (c). izena. botanika lolium perenne.. Reigrás.. Berez ere sortzen da baina belar mota hau ereinda hartu izan da ganajatekotarako..
- réineta, réinetia. (b). izena. Errege-sagarra. Reineta.. Aurten reinetiak asko emun dau.. Bi reineta klase ezagutu ditugu: REINETA ZURIxa, kolore berdekoa, eta REINETA BELTZa, kolore marroi ilunekoa. Sin.errezil sagar.. Sin. errége ságar.
- rekomendaziño, rekomendaziñúa. (b). izena. Recomendación.. Aittasantuan rekomendaziñuakin be ezta salbauko!.
