Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

1. ardi, ardíxa. (a). izena. Oveja.. Hemen latxa arrazakoak daude bakarrik, baina izen hori ez da erabilia. Emengo ardixa esaten da «borro»arengandik bereizi nahi denean. Muturzurixak, muturbeltzak, muturgorrixak eta muturkakuak omen daude, besteak beste. . ardixetara eitten dabena, . (d). esapidea. "Se dice de los perros que adquieren el vicio de acometer a las ovejas.. Ardixetara eitten ebana aurkittu zan a txakurra eta ill eiñ biar izan eben... ardíxa moztu, . (c). Ardiari ilea moztu.   Esquilar las ovejas.. Guk beti esan izen dou ardixa mozteko artazixak. Pedro.. Ik. bórro, ardí-mózte.. ardíttan ikási, . (c). Artzain ofizioa ikasi.. Nik ardittan ikasi naban ementxe txikittan, etxe inguruan. Luis. .. ardíttan eiñ, . (c). esapidea. Artzantzan jardun.. Illebete barru saldu ein giñuzen gero. Aitta be zaartu zan da, ardittan eitteko ta. Luis. ..
ardíttan eiñ. (c). esapidea. Artzantzan jardun.. Illebete barru saldu ein giñuzen gero. Aitta be zaartu zan da, ardittan eitteko ta. Luis. .
ardíttan ikási. (c). Artzain ofizioa ikasi.. Nik ardittan ikasi naban ementxe txikittan, etxe inguruan. Luis. .
ardíxa moztu. (c). Ardiari ilea moztu.   Esquilar las ovejas.. Guk beti esan izen dou ardixa mozteko artazixak. Pedro.. Ik. bórro, ardí-mózte.
ardixetara eitten dabena. (d). esapidea. "Se dice de los perros que adquieren el vicio de acometer a las ovejas.. Ardixetara eitten ebana aurkittu zan a txakurra eta ill eiñ biar izan eben..
2. ardi, ardixa. (-). (Eibar.) Pulga. . Ik. arkakúsu, -o.
ardi-gaztáe, ardi-gaztai, ardi-gaztáia. (b). izena. Queso de oveja. .
ardibide, ardibidia. (d). izena. Ardiak basoan egiten dituen bidezidorrak. . Ardixak, ibillixaz basuan beti bide-txingor batetik, zittuen eregi ardibidiak. (Etxba Eib)..
ardi-errebáiñu, ardi-errebaiñúa. (c). izena. Rebaño de ovejas.. Sin. artalde. Ik. errebáiñu.
ardiérren, ardierréna. (c). adjektiboa. Beti atzean gelditzen denari esan ohi zaio. Artaldekoa gogora ekarriz, jakina.   "Se dice del último, del que demora, del que queda rezagado." (Etxba Eib).. Emen dator, alakon baten, gure ardi-errena.. Azen.: ardíerren ere bai..
ardi-esne. (-). Ik. artésne.
ardi-gonaiza, ardi-gonaizak. (c). izena. ARDI-GURAIZAK. Ardia mozteko artaziak.   Tijeras para esquilar ovejas.. Ardi-gonaizak esate jaten len. Felipe. .
árdi. (-). 1. ardi, ardíxa. (a). izena. Oveja.. Hemen latxa arrazakoak daude bakarrik, baina izen hori ez da erabilia. Emengo ardixa esaten da «borro»arengandik bereizi nahi denean. Muturzurixak, muturbeltzak, muturgorrixak eta muturkakuak omen daude, besteak beste. . . ardixetara eitten dabena, . (d). esapidea. "Se dice de los perros que adquieren el vicio de acometer a las ovejas.. Ardixetara eitten ebana aurkittu zan a txakurra eta ill eiñ biar izan eben... . ardíxa moztu, . (c). Ardiari ilea moztu.   Esquilar las ovejas.. Guk beti esan izen dou ardixa mozteko artazixak. Pedro.. Ik. bórro, ardí-mózte.. . ardíttan ikási, . (c). Artzain ofizioa ikasi.. Nik ardittan ikasi naban ementxe txikittan, etxe inguruan. Luis. .. . ardíttan eiñ, . (c). esapidea. Artzantzan jardun.. Illebete barru saldu ein giñuzen gero. Aitta be zaartu zan da, ardittan eitteko ta. Luis. ... 2. ardi, ardixa. (-). (Eibar.) Pulga. . Ik. arkakúsu, -o..
ardázketa, ardázketia. (d). izena. Ardatzaz hari egitea.   Hilado, acción de hilar con el huso.. Neguan ardazketan jarduten zeben etxeko emakumiak.. Ardatzian eiñ dirudi erabiliagoa zela ardazketan eiñ baino. . Ik. górueta, ardátz.
ardátz. (-). 1. ardatz, ardátza. (b). izena. Eje de un carruaje o, simplemente, eje.. Burdixai ardatza apurtu jako.. Ik. burtárdatz.. 2. ardatz, ardátza. (c). izena. Iruten ari den haria biltzeko tresna. Madariaren forma du.   Huso.. Kerrua irun esate jakon; goruan ipiñi, sartu gerrixan da ardatzakin arixa eiñ. Hil./ Liñua ezaututa nao ni Eizal-en, amak gurian ardatzian, emen erretratuan dauan moduko ardatz orretan eitten zuan. JJp.. Egurrezkoak, burdinazkoak, eskuz edo makinaz erabiltzekoak, eta forma ezberdinekoak izan arren, oso antzerakoak dira. Ardatzek ziri baten antza dute; alde baten punta bat kiribilatuta izaten dute haria biltzeko, eta beste aldean tope bat, biltzen den hariari eusteko. . . Barriketia balitza gorua eta mingaña ardatza, nere andriak egingo leuke etxia bete mataza, . (d). esaera. Klem... . ardatzían eiñ, . (d). ARDAZKETAN EIÑ. Haria egin ardatzez.. Ni entzunda nao —beeko sua izengo zan, beste surik ez— gabian amaikak amabixak aldera artian ardatzian eitten onek andra zaarrok —geruaokua da makiñia— da an ardatzian eiñ da gizonak albuan jarri tta suai puxkat argi eraiñ, da ostian kosta eitten zala petroliua ta. Da suan argixakin iruten. Jjp. . Ik. ardázketa... 3. ardatz, ardatza. (b). izena. Subila, ehundegian ehotako ehuna edo bilbatutako hari berria biltzeko egurra.   Eje del telar, enjulio.. Telia biltzeko zeak, ardatzak, subillak. Guk subilla esaten giñuan normal. Josu. . Sin. subill.. 4. ardatz, ardatza. (b). izena. (Eibar.) Burdina hariztatzeko erreminta.   Macho de roscar.. Orrek ardatz txikixak dira eta kontuz ez bazabiz errez apurtuko jatzuz. (SM Burdin). ..
1. ardatz, ardátza. (b). izena. Eje de un carruaje o, simplemente, eje.. Burdixai ardatza apurtu jako.. Ik. burtárdatz.
2. ardatz, ardátza. (c). izena. Iruten ari den haria biltzeko tresna. Madariaren forma du.   Huso.. Kerrua irun esate jakon; goruan ipiñi, sartu gerrixan da ardatzakin arixa eiñ. Hil./ Liñua ezaututa nao ni Eizal-en, amak gurian ardatzian, emen erretratuan dauan moduko ardatz orretan eitten zuan. JJp.. Egurrezkoak, burdinazkoak, eskuz edo makinaz erabiltzekoak, eta forma ezberdinekoak izan arren, oso antzerakoak dira. Ardatzek ziri baten antza dute; alde baten punta bat kiribilatuta izaten dute haria biltzeko, eta beste aldean tope bat, biltzen den hariari eusteko. . Barriketia balitza gorua eta mingaña ardatza, nere andriak egingo leuke etxia bete mataza, . (d). esaera. Klem... ardatzían eiñ, . (d). ARDAZKETAN EIÑ. Haria egin ardatzez.. Ni entzunda nao —beeko sua izengo zan, beste surik ez— gabian amaikak amabixak aldera artian ardatzian eitten onek andra zaarrok —geruaokua da makiñia— da an ardatzian eiñ da gizonak albuan jarri tta suai puxkat argi eraiñ, da ostian kosta eitten zala petroliua ta. Da suan argixakin iruten. Jjp. . Ik. ardázketa..
Barriketia balitza gorua eta mingaña ardatza, nere andriak egingo leuke etxia bete mataza. (d). esaera. Klem..
ardatzían eiñ. (d). ARDAZKETAN EIÑ. Haria egin ardatzez.. Ni entzunda nao —beeko sua izengo zan, beste surik ez— gabian amaikak amabixak aldera artian ardatzian eitten onek andra zaarrok —geruaokua da makiñia— da an ardatzian eiñ da gizonak albuan jarri tta suai puxkat argi eraiñ, da ostian kosta eitten zala petroliua ta. Da suan argixakin iruten. Jjp. . Ik. ardázketa.
3. ardatz, ardatza. (b). izena. Subila, ehundegian ehotako ehuna edo bilbatutako hari berria biltzeko egurra.   Eje del telar, enjulio.. Telia biltzeko zeak, ardatzak, subillak. Guk subilla esaten giñuan normal. Josu. . Sin. subill.
4. ardatz, ardatza. (b). izena. (Eibar.) Burdina hariztatzeko erreminta.   Macho de roscar.. Orrek ardatz txikixak dira eta kontuz ez bazabiz errez apurtuko jatzuz. (SM Burdin). .
ardatz-étxe, ardatz-étxia. (d). izena. (Eibar.) Hariztatzeko ardatzak birarazteko erreminta.   Volvedor, porta-machos. .
ardatz-nagusi, ardatz-nagusixa. (d). izena. (Eibar.) Eje principal de la máquina herramienta, husillo patrón.. Onen tornuonen ardatz-nagusixak ari biborra (Withworth) dauka eta ari metrikua emoteko gaizki be gaizki ibiltzen naiz. (SM Burdin). .
ardáudun, ardaudúna. (c). izena. ARDAUTARI. Ardoa etxerik etxe banatzen duena.   Repartidor de vino, vinatero. Amabixak die eta laster etorriko da ardauduna..