Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

begíoker, begíokerra. (c). adjektiboa. Begi okerrak dituena.. Sin. begíbiur.
belaunéko, belaunekúa. (c). izena. Kolpea belaunean. . Nik artu juat belaunekua!.
artez-artez. (-). adberbioa. (Eibar.) Lau-lau.. Beizuko Zabaletik aurrera, artez-artez, edo lau-lau Elgetara. (AAG Eibes). .
arréglau. (-). 1. arréglau, . (a). du aditza. Konpondu.   Arreglar.. Bizikletia arreglatzera eruan dot.. Sin. konpondu.. 2. arréglau, . (a). da aditza. Moldatu.   Arreglarse, apañarse.. Zu trankill; bakarrik arreglauko naiz./ Eztie arreglau diru asuntuak.. Sin. moldau, konpondu, jirau..
ariñeketan. (b). adberbioa. (Leintz.) Lasterka.. Sin. antxíntxika, takarraran.
arra-árra!. (b). onomatopeia. Euri patxadatsu eta ugariaren onomatopeia.   Onomatopeya de la lluvia tranquila y abundante. . Bart erretirau nitzanian eurixa ziarduan arra-arra.. Sarra-sárra ere bai..
áro. (-). 1. aro, arúa. (d). izena. Lurrarentzako giro ona.   Tiempo apropiado para la tierra.. Au da arua garixak ereitteko.. Gutxi erabilia, eta familia batzuetan bakarrik. Giro da arrunta.. Ik. zártzaro, Súaro, giro.. 2. aro, arua. (-). (Eibar.) Temple. . Ik. tenple..
arto-gári, arto-garíxa. (d). izena. Artoa eta garia; labore hauen uztari buruz hitz egiterakoan.   Se cita así a veces al hablar de la cosecha de trigo y maíz, principales cereales en nuestra tierra hasta hace poco.. Labore-urte ona eta labore-urte txarra, esan izan zuan, eta arto-garixagaittik uste juat. Artua ta garixa izate zittuan urteko kosetxok. Klem. . ARTO-BABA ere entzun daiteke horrelako esaldietan: Aurten eztou arto-baba asko artuko./ Udazken euritsua, izan leikien txarrena arto-babiandako. Artoa eta baba elkarrekin hartu ohi dira..
ántzar, antzárra. (c). izena. Anser anser. Ganso.. Sasoi baten modan egon zan antzarrak aztia.. «Antzar» etxekoei zein pasekoei esaten zaie. Pasekoei itxÁsantzar ere bai.. Ik. itxasántzar.
ántz émon. (a). dio aditza. Igarri.   Adivinar, acertar.. Arpegixan antz emoten jakon gizurretan zebillena./ Sasi-mediku batek antz emon zotsan azkenian.. Ik. igárri.
antzían. (c). adberbioa. Samar.   Bastante. Izenaren ondoren.. Aspaldixan gaixo antzian najabik./ Berandu antzian gabizek eta bagoiazek..
2. antz, antza. (c). ANTX. Pixka bat, kixi bat. Izenaren ondoren.   Un poco. . Atzo gabian edur antza zuan./ Bergan egualdi garbixa egon arren kosta aldian laiño antza zeuan./ Neri gose antza asi jat. . Eguraldi edo behar fisiko kontuetan (logura, gosea...) ia bakarrik. NOR mug. sing. ia soilik.. Ik. eulántz. Personia logura antxian, gose antxian eta diru-falta antxian ibiltze ei da onduen, . (d). esaera. Urritasunak mesede egiten duela adierazten duen esaera jakintsua.. Ikusten den bezala, inoiz antxian esaten da, adierazkortasunagatik edo. .. antzían, . (c). adberbioa. Samar.   Bastante. Izenaren ondoren.. Aspaldixan gaixo antzian najabik./ Berandu antzian gabizek eta bagoiazek...
ántz. (-). 1. antz, ántza. (a). izena. Traza.   Parecido, semejanza.. Neskatilla orrek aittan antz demasa dauka.. Ik. traza, taju, ikutu.. Ik. taju, tráza, ikutu. . antzéra, . (c). adberbioa. Antzagatik.   Por el parecido.. Antzera igarri dotsat Hilarion alabia dana.. Ik. antzéra... 2. antz, antza. (c). ANTX. Pixka bat, kixi bat. Izenaren ondoren.   Un poco. . Atzo gabian edur antza zuan./ Bergan egualdi garbixa egon arren kosta aldian laiño antza zeuan./ Neri gose antza asi jat. . Eguraldi edo behar fisiko kontuetan (logura, gosea...) ia bakarrik. NOR mug. sing. ia soilik.. Ik. eulántz. . Personia logura antxian, gose antxian eta diru-falta antxian ibiltze ei da onduen, . (d). esaera. Urritasunak mesede egiten duela adierazten duen esaera jakintsua.. Ikusten den bezala, inoiz antxian esaten da, adierazkortasunagatik edo. .. . antzían, . (c). adberbioa. Samar.   Bastante. Izenaren ondoren.. Aspaldixan gaixo antzian najabik./ Berandu antzian gabizek eta bagoiazek....
1. antz, ántza. (a). izena. Traza.   Parecido, semejanza.. Neskatilla orrek aittan antz demasa dauka.. Ik. traza, taju, ikutu.. Ik. tráza, taju, ikutu. antzéra, . (c). adberbioa. Antzagatik.   Por el parecido.. Antzera igarri dotsat Hilarion alabia dana.. Ik. antzéra..
antzargári, antzargaríxa. (d). izena. botanika BROMUS STERILIS. Lasto bat da. Burua ateratzen du eta handik besotxoak, hariak, botatzen ditu. Txikia denean ganaduak jaten du, baina handi egindakoan ez. Pestea da sororako, baina laster ihartzen omen da. Lur onak gustatzen zaizkio. .
antzeko. (-). Ik. antzeráko.
antzúela. (a). toponimoa. ANTZUOLA. Antzuola herria.   . Gipuzkuan bi erri dae: Azkoiti beti pelotetan da Antzuola beti narrutan, . (-). esaera. (Antzuola.) "Azkoitian pelotarako zaletasun eta tradizio handia izan da; Antzuolan, berriz, narrugintza izan da herriaren ardatz garrantzitsuenetakoa ia orain dela gutxi arte." (Lar Antz).. Antzuelan sedia, Bergaran koipia, Elorrixon buzkantzia, Durangon tronpia, . (-). esaera. "Antzuolan usain txarra egoten zen larru fabrikak zirela eta. Oñatiarrek, adar soinuan, Antzuolako larru fabrikei 'Antzuolako sedafabrikak' deitzen zieten." (Lar Antz). .. Antzuela mokos en la kasuela, . (-). esaera. "Bergararrek antzuolarrei esana." (Lar Antz). ..
antzuáldi, antzualdíxa. (c). izena. Baten bat antzu dagoeneko aldia.. Berriz jausi ei da. Antzualdixa pasau dau ta berriz jausi ei da. Don. .
ántzu egon. (d). Antzutasun egoeran egon. Baita, aberea ernari ez egon estali berria izan arren.. Lelenguan eztok jakitten; gero bai: “ernai dago ero antzu dago”. Don.. Ik. ernári, bueltau.
ántzu, antzúa. (c). adjektiboa. Umerik egiten eta esnerik ematen ez duen aberea edo pertsona. Antzutasuna pasakorra edo betirakoa izan daiteke.   Estéril. Animal o persona que no pare y no da leche.. Ardi antzuak aparte dauzkau./ Bei ori antzua da eta okelara saldu biakou./ Piñu zurixa dago an, piñu zurixa urtebetekua, da antxe dakadaz oiñ antzuak. Enr.. Pertsonei buruz erreparoz erabiltzen da. . ántzu egon, . (d). Antzutasun egoeran egon. Baita, aberea ernari ez egon estali berria izan arren.. Lelenguan eztok jakitten; gero bai: “ernai dago ero antzu dago”. Don.. Ik. ernári, bueltau..
antzittu. (-). Ik. antsittu.
antzígar, antzigárra. (c). izena. Izotz handia: antzigarra dagoenean arbolak, landareak, etab. zuri-zuri agertzen dira, orratz izoztuak erantsiak dituztelarik.   Helada muy fuerte en la que los árboles y plantas aparecen cubiertos de escarcha en forma de agujas.. Antzigarra, normalian, unatan eitten dau. Barra baten egundoko antzigarra dago, ta andik eun metrora bapez.. Sin. lanzúrda, zúrda.
Antzuelan sedia, Bergaran koipia, Elorrixon buzkantzia, Durangon tronpia. (-). esaera. "Antzuolan usain txarra egoten zen larru fabrikak zirela eta. Oñatiarrek, adar soinuan, Antzuolako larru fabrikei 'Antzuolako sedafabrikak' deitzen zieten." (Lar Antz). .
antzeratu. (d). aditza. "Gauza bat gorpuztu, forma eman.. Nekez baten antzeratu dau gauzia eta oiñ zegozer dirudi..