Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

laiñeza, laiñezía. (d). izena. Umearen edo gaztearen harrokeria nagusiekiko.. Laiñezak dauzka ume honek.. Gutxi erabilia gure eskualdean..
laiñeztu. (d). da aditza. Harrotu edo putzak hartu, honelakoetan:.. Gaztiak burla egin zotsen maistriai eta onek kargu artu zotsenian laiñeztu ein jakozen.. Edo aitak umeari: Kontuz, laiñeztu barik, e! Gutxi erabilia. .
láiño, laiñúa. (a). izena. Nube, niebla (orokorra).. Laiño beltzak agiri die./ Goizian laiño itxi-itxixa zeuan.. Galdara maillaztua esaten omen zitzaion aspaldi Angiozarren forma bereziko laino batzuei. Aramaion, laiño maillatuek bildotsak ematen dutenei. Oñatin, laiño litxakiñak laino meheei, litxak bezalakoei. . komentario 1 tripaki-laiño, tripaki-laiñuak. (-). izena. (Angiozar., Antzuola.) "Los cirros (nubes)." (Izag Antz).. Ik. beláiño..
tripaki-laiño, tripaki-laiñuak. (-). izena. (Angiozar., Antzuola.) "Los cirros (nubes)." (Izag Antz).. Ik. beláiño.
laiñópasa, -e, laiñópasia. (c). izena. Lainoak zerutik abiada handian pasatzen direneko eguraldia.. Aize aundixa ibili da gabian. Gaur goizian be laiñopasia egon da, baiña atsaldian berotu ein biar ei dau. .
láiñope. (c). adberbioa. Zerua estalita.   Nublado.. . Udan erabiltzen da, batez ere, euririk ez baina eguzkirik ere egiten ez duen egunei buruz. Laiñope joan, egon, euki, eiñ. Bera soilik ere bai: .
láka. (-). 1. laka, lakía. (d). izena. Zerrategian, enborraren kanpokaldeko zatiak, materialetarako balio ez dutenak.   Costanera.. Kostaneria, zerran alaxe esaten dabe, guk lakia beti. Don./ Ba ori laka ori izaten da azalan urrengo egurra. Benito.. Singularrean. Oholei laka kendu egin behar zaie, bestela zerenak jotzen ei ditu.. Sin. kostánera, zuri.. 2. laka, lakía. (d). izena. "El pago por la molienda. El diez por ciento que por moler se retiene en el molino. El desperdicio de la madera en la sierra." (Izag Oñ).. Singularrean.. Sin. motúra..
lardaskátu. (-). aditza. LARDASTU, LARDIAU. 1. lardaskatu, . (d). du aditza. Zikindu kakaz edo lokatzaz.   Ensuciar de excremento o lodo.. Kakaz ero zikinez lardaskatu ziero. Klem. "Nahastu." Lardastuta laa zeban plater guztia.. «'Nahastu'. Lardastuta laa zeban plater guztia. Sin. kakalardastu.» (Lar Antz).. 2. lardaskatu, . (d). du aditza. Kakanahastu, gauza nahastu eta gauza formalik egin ez.   Embrollar, desordenar.. Iñoiz umiak eta be platerian dana lardaskatu ta jan ez. Klem. . Gutxi erabilia...
2. larráiñ, larráiña. (d). "El espacio interior de la puerta principal hasta la cocina." (Izag Oñ).. An, larraiña esaten jakon, larraiñ aundi bat euan, larraiña, ta antxe ein zan bodia. Oiñ ganauak dauzka larraiñian ipinitta. Etxeko barruan. Mertz. .
lárrarte, lárrartia (Ub.-Ang.).. (b). izena. (Angiozar.) Arantzadia.   Zarzal.. Oiñ larrartia da len ortua zana./ Larrartetik (edo larra artetik) urten ezindda demasak ein giñuzen. . Larrarte, substantibo eta hitz bakar bezala sentitzen da batzuetan (1. adibidea) "arantzadia" esango bagenu bezala, eta lar-arte, izen+postposizio, beste batzuetan, 2. adibidean bezala. Gauza bera gertatzen da "arantzarte"rekin.. Sin. arántzarte.
larráts, larrátsa. (d). adjektiboa. Arpegi larratsa duela esan ohi zaio kirol asko egiteagatik edo beste edozergatik aurpegi zorrotza ("arrastaua" gure amaren hitzetan) duenari.. Joxe Migel ikusi juat, eta ondo arpegi larratsa jaukak pa... . Gutxi erabilia. .
larratxori, larratxorixa. (d). izena. Anthus pratensis; anthus trivialis. Bisbita.. Sin. bedartxóri, txítxi.
larráu. (d). du aditza. LARRATU (OÑ.).. Larratu, abereak bazkatzera eraman.   Apacentar alguien los animales.. Ardixak larratzera goizian. Bere martxan ipintzera berak nai daben lekuan pastoriak. Ardixak larrau. Eske diferentzia aundixa egoten dok nun ipintzen dittuan goizian. Klem./ Atzo zuen zelaixan larrau nittuan ardixak./ Ganauak larrau jittuat. Don./ Bazkalostian ardixak larratzera noia.. NOR-NORK. Norbaitek abereak larrau. Gaur gutxi erabilia. Larrera etara edo larrera eruan entzuten da. Eta zelaian belarra jaten dabiltzala esateko: larrian ibili. Behiak ere LARRAU daitezke, norbaitek basora eramanez gero.. Ik. mustáu, lárre.
larrébei, larrébeixa. (c). izena. Etxeratu gabe basoan ibiltzen den behia. Vaca montaraz.. Isaba aldian larrebei asko ikusten da. Azen.: lárrebei ere bai.. Ik. errí-béi, basábei.
lárregi. (-). 1. larregi, . (a). zenbatzailea. (Leintz., Ubera.) Gehiegi.   Demasiado.. Barriketa larregi dauka gauzonerako.. Sin. géixegi. . larregiko, larregikua. (b). adjektiboa. Gehiegizkoa.. Larregiko beruak ein dittu. ... 2. lárregi, lárregixa. (a). izena. (Leintz., Ubera.) Gehiegia.   Lo demasiado.. Larregixa eztok ona ezertarako.. Sin. géixegi..
1. larregi. (a). zenbatzailea. (Leintz., Ubera.) Gehiegi.   Demasiado.. Barriketa larregi dauka gauzonerako.. Sin. géixegi. larregiko, larregikua. (b). adjektiboa. Gehiegizkoa.. Larregiko beruak ein dittu. ..
larregiko, larregikua. (b). adjektiboa. Gehiegizkoa.. Larregiko beruak ein dittu. .
2. lárregi, lárregixa. (a). izena. (Leintz., Ubera.) Gehiegia.   Lo demasiado.. Larregixa eztok ona ezertarako.. Sin. géixegi.
larréleku, larrélekua. (c). izena. Abereak larratzeko lekua.. Larreleku ona da Urbixa.. Ik. espárru.
lárri. (-). 1. larri, . (a). adberbioa. En apuros, apuradamente.. Larri nabill lana akabau ezindda./ Diruz larri gabitz. . . larríxak émon, . (c). esapidea. LARRITTASUNAK EMON. Ser presa del miedo, de la angustia.. Frenuak apurtu jakon da larrixak emon zotsanian salto ein zeban autotik./ Guardazibillak atia jo zeben da larrittasunak emon zotsanian bere buruari ein zotsan tiro. . Denborazkoetan, ia beti... . lárri tta éstu, . (b). esapidea. Muy apuradamente.. Larri tta estu zoian mutikua kalabazak notetan zittuala amai erakustera. .. . lárri ibílli, . (b). esapidea. Lo más seguro, me apostaría algo, a que.. Larri ibilli gaur be Realak galtzen.. Beraz: larri ibilli... -tzen. .. . lárri ártu, . (c). esapidea. Ponerle en apuros.. Galartzak larri artu eban Retegi.. Sin. estu artu.... 2. larri, larríxa. (b). adjektiboa. Angustioso, -a, apurado, -a.. Momentu larrixak pasau zittuen batzuk ufalekin./ Izardi-larrixak urtetzen zostan.. Ik. izardi-larri... 3. larri, larríxa. (c). adjektiboa. Xehearen kontrakoa.   Se usa en oposición a xehe: molido, hecho harina. Azkue lo define así: "Fragmento o pedacito mayor que el 'apur' y menor que el 'puska' o 'zati'".. Bastante grabilla larrixa bota dabe basarriko bidian./ Artiriña larrixaua izaten da gariiriña baiño. ..
1. larri. (a). adberbioa. En apuros, apuradamente.. Larri nabill lana akabau ezindda./ Diruz larri gabitz. . larríxak émon, . (c). esapidea. LARRITTASUNAK EMON. Ser presa del miedo, de la angustia.. Frenuak apurtu jakon da larrixak emon zotsanian salto ein zeban autotik./ Guardazibillak atia jo zeben da larrittasunak emon zotsanian bere buruari ein zotsan tiro. . Denborazkoetan, ia beti... lárri tta éstu, . (b). esapidea. Muy apuradamente.. Larri tta estu zoian mutikua kalabazak notetan zittuala amai erakustera. .. lárri ibílli, . (b). esapidea. Lo más seguro, me apostaría algo, a que.. Larri ibilli gaur be Realak galtzen.. Beraz: larri ibilli... -tzen. .. lárri ártu, . (c). esapidea. Ponerle en apuros.. Galartzak larri artu eban Retegi.. Sin. estu artu...
lárri ibílli. (b). esapidea. Lo más seguro, me apostaría algo, a que.. Larri ibilli gaur be Realak galtzen.. Beraz: larri ibilli... -tzen. .
lárri tta éstu. (b). esapidea. Muy apuradamente.. Larri tta estu zoian mutikua kalabazak notetan zittuala amai erakustera. .
1. larráiñ, larráiña. (d). izena. Baserriaren kontrako lauunetxoari toki askotan ematen zaion izena. Lehenago han jotzen zelako garia, jakina.   Era, plazoleta de trillar, en su origen.. Trilluakin baldin bazan, gari-joteko lekua, larraiña esate jakon. Ori e etxe gertuan nunbaitten lautaratxo bat, lauuna bat, euzkixa joteko lekuan, al bazan beintzat. Don. .