Bergara aldeko hiztegia
argídun, argidúna.
(d).
Izena.
Lehenago argindar kableak eta etxeko aberiak konpontzen zituen langilea. · Empleado
“Argiduna datorrenian esan bia jako enplame orri begiratzeko.”
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
argi-eragin.
Aditza.
Eibar.
"Baiñu galbano-plastikuan ondoren piezeri brist-eragitteko akabatzaillien eragiketia. · Abrillantar." (SB Eibetno).
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-location-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
argimútill, argimutílla.
(d).
Izena.
Kurtzeluari (kriseilua) eusteko hiru hankako zutikoa.
“Ontaiko argimutilla, ola lau kuadroko ipurdiakin, ziri bat, ola gantxuakin, da an gantxua sartu, ola aua zabalik, mordazian moduan... Hil./ Artua zurittuaz jolasa. Ipuiñak kontau, argimutilla bota ipurdiaz gora ta, atzamarka ibilli tta (barreak). Don.”
Baita farolaren beste era bateko euskarria ere: Argimutilla esate gontxen; zer bat, ziri bat metro ta erdi bat ingurukua, urkilladun bat, eta an ipini farola. Mateo.
.
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-medium-priority-96.png)
argínddar, arginddárra.
(b).
Izena.
Elektrizitatea. · Electricidad.
“Arginddarra, adelantu demasa izan zan./ Arginddarra”
argi inddar, argi inddárra, bi hitzetan ere entzun daiteke..
inddar.
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-medium-priority-96.png)
argínddar póste, argínddar póstia.
(c).
Izena.
Poste de conducción eléctrica.
“Aiziak arginddar postia bota dau San Juanen.”
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
árgintza, árgintzia.
(c).
Izena.
Argin ofizioa. · El oficio de cantero, cantería.
“Euskaldun askok jarduten zeban argintzan Españan ziar.”
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
argíoillar, argíoillarra.
(c).
Izena.
Upupa epops.
Abubilla. Txoria.
“Ille tente-tentiak zauzkalako argioillarra esate zotsen bati.”
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
argittáko, argittakúa.
(b).
Izena.
Argitarakoa. Meza-denboran batzen den limosna. · Colecta que se recoge durante la misa.
“Eztot bota argittakoik, eneukan ezer eta.”
Esaerak:
Zein santun argittarako bia dok ori?.
(d).
Esaera.
Para qué demonios quieres eso?
Esamoldeak:
argittakúa bota.
(b).
du
Aditza.
Bandejara dirua bota.
“ Autsi, artuizu dirua argittakua botatzeko.”
argittakúa batu.
(b).
du
Aditza.
Mezatan bandeja pasatu.
“Aurten geuri tokatzen jaku argittakua batzia. ”
argitta(kota)ráko lain bez izan.
Esapidea.
Diru kopuru bati oso gutxi dela irizten diogunean esan ohi den esapidea. · Locución que se usa cuando cierta cantidad de dinero se nos antoja poquísimo. Literalmente, ni para limosna de iglesia.
“Beno ama, emoidazu paga geixao, onekin eztaukat argittarako lain be ta./ Hotelian serbitzen ibili nitzanian enajonan argittakotarako lain be irabazten. ”
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
argittásun.
1.argittasun, argittasúna.
(a).
Izena.
Claridad.
“Zabaldu bentania argittasuna sartu deiñ.”
2.argittasun, argittasúna.
(b).
Izena.
Explicación, información.
“Multia zerena dan preguntau jet, baiña eztoste argittasunik emon.”
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
argíttu.
1.argittu.
(a).
du
Aditza.
Eguna zabaldu. · Aclarar el día.
“Neguan oso berandu argitzen dau eguna.”
2.argittu.
(a).
da
du
Aditza.
Aclarar, aclararse.
“Udan illia argittu eitte jako./ Ezta sekula argittu zein izan zan lapurra.”
3.argittu.
(c).
du
Aditza.
Bizitu. · Espabilar, alegrar.
“Eran daigun pattar kopa bat barrua argitzeko./ Wiskixak asko argitzen dau mazedonia.”
4.argittu.
(c).
du
Aditza.
Argi egin. · Alumbrar.
“Artu farola ta argittu baztar ortan.”
Testuinguru honetan argi eiñ erabiltzen da gehienetan.
.
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-medium-priority-96.png)
argízai.
1.argízai, argízaixa.
(a).
Izena.
Argizaria. · Cera.
“Argizaizko figurak saltzen zeuan mutil bat.”
2.argízai, argízaixa.
(b).
Izena.
Kolore marroixka duen kandela mehe eta malgua, kiribilduta saltzen dena. · Candelilla, vela delgada, flexible de color marrón claro.
“Aitta zanan beratziurrena da ta argizaixa piztu.”
txirritola.
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
argízai-négar, argízai-negárra.
(c).
Izena.
Argizaria urtzerakoan sortzen den tanta. · Gota(s) de cera derretida.
“Lur guztia argizai-negarrez beteta dago.”
kandéla-négar, argízai-tánta.
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
argizaiobi, argizaiobixa.
Izena.
Antzuola.
"Olata mota bat, bi edo hiru olataren tamainokoa." (Lar Antz).
olata.
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-location-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
argízaiol, argízaiola.
(c).
Izena.
Argizaria kiribiltzen den ohola. · Tabla en la que se enrosca la candelilla en la iglesia.
“Estimaziño aundixa dauke argizaiolak.”
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-info-squared-96.png)
![](/modules/custom/hiztegia/assets/icons8-quote-96.png)
- a
- ábao, -u
- abélarte
- ábixa
- adárdun
- adárzabal
- afari
- agíñetako
- agur
- aidian
- aingéru lóra
- aitta-órde
- aitz-pérretxiku
- áixkora-kérten
- aizkoletxe
- akábera
- akulugáiñ
- alánbre-ési
- álbo
- álde
- ále
- alían egon
- alkórtu
- alperréko
- amabíko-txíki
- ámar
- amen
- amór própixo
- anaitzáko
- andi
- ángailla
- ánjelus
- ankámiñ
- ansuategi bedar
- ántz
- aóko
- apáluna
- ápenas
- aprezíau
- ar
- Arámaixo
- arazo
- árbola-sústar
- ardi-esne
- area, arearri
- argialboko
- ári
- arkaboz
- arlotekeríxa
- áro
- arra-árra!
- arrakátu
- árrantxo, -u
- arratára
- arráza-txákur
- árri
- árrio
- árrosko
- artálasto
- ártaxee
- arto-gári
- artzaiñ
- ási
- aspáldi
- astáputz
- asto-ganáu
- ástun
- atebikotx
- atezúlo
- atxillo!
- atzé-bikotx
- atzeskulari
- áundiki
- aurreko pareta
- áuskalo!
- autsi, autsa
- azabúru
- azbéte
- azkei
- azpijorria
- azúnberdiko