Adjektiboak

  • 2. artista, artistía. (b). adjektiboa. Trebea.. Sin. artétsu.
  • 2. artóbero, artóberua. (c). adjektiboa. Pertsona lasai eta mokolo xamarra.   Persona tranquila y sin fundamento.. Semeik zarrena artobero majua da. . artóbero úsaiñak kendu, . (c). esapidea. Fanfarreriarako gogoak kendu.   Quitar a alguien la fanfarronería.. Ik segi ain aozabal da baten batek laster kendukosk artobero usaiñok. ..
  • artólapiko, artólapikua. (c). adjektiboa. Tontolapikoa, txorimaloa.   Bobo, lelo (no es tan insultante).. I, artolapiko, nun jarek nere giltzak?. Ik. tontólapiko, artabúru.
  • artuzále, artuzália. (d). adjektiboa. (Eibar.) "Amigo de dádivas.. Artuzália, baiña zailla emoteko orduan..
  • ártzekodun, ártzekoduna. (d). adjektiboa. (Eibar.) Hartzekoa duena, dirua zor zaion pertsona.   Acreedor, -a.. Artzekodunen igesik ezkutau zan amendik eta geixago ez da ikusi..
  • ásero. (d). adjektiboa. Nasai. Arropei eta zapatei buruz bakarrik entzun dugu.   Holgado.. Zapata asero xamarrak erosi mutikuei, azten dare ta./ Prakak oso asero dauzkat.. Antzina ohitura zen zapatak, arropak eta abar asero xamarrak erostea, luzaroan balio izan zezaten. Etim.: ase+-ro (atz. modala), ziurrenik. .
  • astákerten, astárkertena. (c). adjektiboa. Kirtena.   Majadero, -a.. Zuek zate astakertenak, zuek. . Ik. astapíku, astákillo.
  • astákillo, astákillua. (c). adjektiboa. ASTOKILLO. Majadero, -a, bruto, -a.. Ik. astákerten.
  • 2. astápiku, astápikua. (c). adjektiboa. Majadero.. Ik. astákerten.
  • astápotro, astápotrua. (c). adjektiboa. ASTOPOTRO. Ausarta, kirtena.   Bragado, aguerrido, gamberro.. Astapotro bat zuan bizikletan./ Kuadrilla orretakuak astapotro batzuk dittuk.. Segun eta nola esaten den, izan daiteke edo ausarta edo kaskajoa. . Ik. astákerten.
  • 2. asto, astúa. (a). adjektiboa. Estúpido, -a. ignorante, bruto, -a.. I aiz personia astua. .
  • ástun, astúna. (a). adjektiboa. Pesado, -a.. Turroia oso astuna da estomagurako.. Ant. áriñ. Ik. kapárra, probárri, pixútsu.
  • 2. atrásau, atrasáua. (b). adjektiboa. Atrasado, -a.. Ori munduko gauzaik atrasauena dok. .
  • 2. atrebídu, atrebidúa. (a). adjektiboa. Ausarta.   Atrevido, -a.. Daukan edaderako oso atrebidua da. .
  • 3. atso, atsúa. (c). adjektiboa. Neskatila berritsuengatik esaten da.   Se dice cariñosamente por las niñas picoleras.. Zuen Irati ori atsotxo bat dok (edo atsotxo bat einda jaok). . Atxotxo esaten da gehiago..
  • 3. átzera, átzeria. (d). adjektiboa. Atzeratua. Haurrengatik batik bat.   Retrasado, -a.. Txikittan ori oso atzeria zan da ikusi oiñ noraiño aillegau dan. . Ik. áurrera, atzerátu.
  • 5. atzerátu, atzeratúa. (b). adjektiboa. Atrasado, -a.. Oso paraje atzeratuak dare Galizian. .
  • 6. atzerátu, atzeratúa. (b). adjektiboa. Retrasado, -a mental.. Orrek semia dauka atzeratu xamarra. . Ik. átzera.
  • ául, áula. (c). adjektiboa. Makala.   Fofo, débil, de poca fuerza, consistencia o voluntad.. Gero ta aulago nago aspaldian./ Sagar onek aul xamarrak die (mamin harrokoak). . Ik. débill, mákal, aról.
  • 1. aundi, aundíxa. (a). adjektiboa. ANDI. Grande. Oso adinekoei ANDI ere entzun dakieke inoiz.. Nere amandria-bisabuela zan Larrañaa Andiko alabia. Hil. . Hilarik AANDI dio beste behin (Ik. "aundixa izan"en azpian). Hilarik berak AAUNDI dio hurrengo esaldian, enfasia eman nahirik edo: Katillu lurrezkuak, aundixak izete zien, lelengo danak saldia. Da gero plater aaundi batera etarata babia.. komentario 1 aundíxa izan, . (-). . 2. aundíxa izan, . (c). esapidea. Haundiustekoa, harroskoa izan.   Se dice, con cierta sorna, de los que se creen superiores.. Orrek bere denpora guztian izan die aundixak./ Oiñ il ddan Gaiñeko Bitor, da Laudazko Julianan gizona, aandixak orrek! Aaltuak! Jarri eskillara armailletan, elizpekuan kanpora begira ta, ogixa jan danba-danba, ta mutill galantak. .. 1. aundíxa izan, . (c). esapidea. Harritzekoa izan, ironiaz, alderantzizkoa adierazi nahiz.. Aundixa dok pa beti igual izatia./ Aundixa da ba ori be zuri pasau biar izatia. . Ik. gogorra izan... áundixak eiñ, . (c). esapidea. Matrakakeriak, parrandak, etab. egin.. Urte ederrak pasau giñuzen guk an, aundixak eindda e. Eli. ..
  • 2. aundi, aundíxa. (c). adjektiboa. Ona, ohizkoa ez dena.   Extraordinario, -a.. Orduan Donostiara joatia gauza aundixa izete zan./ Errentiakin juten zienian eskillara-buruan emote i eben arrautza bi ta baso txiki bat bete ardao, eta ogixa. Da aura aundixa. Hil. . Ik. gránde. jente áundi, jente aundíxa. (c). Gente importante.. Funziño demasak euzken, eta jente aundixa. Hil...
  • 2. aundigúra, aundiguría. (c). adjektiboa. Harroa.. Sin. aundínai.
  • 2. aundínai, aundínaixa. (c). adjektiboa. Handinahikoa.   Persona con aires de grandeza.. Auraxe da persona aundinaixa. . Sin. aundigúra, aundiguráko, aundínaiko.
  • 2. áurrera, áurreria. (d). adjektiboa. Aurreratua. Haurrengatik eta oso aurreratuak datozen uztengatik esan ohi da, batik bat.   Precoz, adelantado, -a.. Santiao sagarrak zien, oso aurreria izen, iittetarako azixa belztuta zeren. JJp./ Errekatik aruzkuan jeneralian zan aurreriao. Euzki begixaua ero. Jenerua lenao etorri, bedarra ta beintzet. JJp./ Gure Juanita, txikittan, oso aurreria zan; zazpi urterako berak jartzen zeban bazkaixa./ Gure neskatillia oso aurreria dago; bi urte ta badaki berbetan. . Mugatu singularrean, ia beti.. Ant. átzera.