Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

3. berdoztu. (d). da aditza. (adierazkorra.) Erdi mozkortu.   Emborracharse un poco.. Atzo azkenerako bastante berdoztuta akabau giñuan. . Ik. pinplau, txilibrízkau, lafíau, atxurtu.
berdúra, berduría. (b). izena. Barazkia.   Hortaliza.. Aspaldixan egunero jaten dou berduria./ Berdura mordoxkia daukat plazan saltzeko.. Saltzekoaz eta jatekoaz ia bakarrik. . Ik. ortúari.
bérdura-pláza, berdúra-plazía. (b). izena. Plaza de abastos.. Bergako berdura-plaza barrixak emuten dau makiña bat berbakizun. . Ik. pláza.
2. berdintsu, berdintsúa. (b). adjektiboa. Parecido, -a.. Bixak pe berdintsuak diela pentsatzen jatak.. Sin. igualtsu.
1. berdintsu. (c). adberbioa. Antzera.   Parecido.. Eurixa eiñ arren jentia berdintsu etorriko da.. Sin. igualtsu.
berdíntsu. (-). BARDÍNTSU. 1. berdintsu, . (c). adberbioa. Antzera.   Parecido.. Eurixa eiñ arren jentia berdintsu etorriko da.. Sin. igualtsu.. 2. berdintsu, berdintsúa. (b). adjektiboa. Parecido, -a.. Bixak pe berdintsuak diela pentsatzen jatak.. Sin. igualtsu..
berdotx, berdótxa. (c). BERDOTZ. "Berdotxa dao: está muy verde (la manzana). Berdotza: la cosa sin madurar. Berdoztasuna kendu: quitar la suciedad de los callos, etc." (Izag Oñ). .
berdóztu. (-). 1. berdoztu, . (-). aditza. (Antzuola.) "Janak, batez ere haragiak, kolore berdea hartu." (Lar Antz). .. 2. berdoztu, . (-). aditza. (Oñati.) "Limpiar los callos en agua hervida; quitar las últimas plumas de un ave con agua hervida; limpiar las madejas. BERDOZTUTA: sin asar (una manzana)." (Izag Oñ).. 3. berdoztu, . (d). da aditza. (adierazkorra.) Erdi mozkortu.   Emborracharse un poco.. Atzo azkenerako bastante berdoztuta akabau giñuan. . Ik. pinplau, txilibrízkau, lafíau, atxurtu..
bére, bería. (a). izenlaguna. Su, de él.. Eztau zaintzen bere burua. . beriákin urten, . (b). esapidea. Salirse con la suya.. Temoso utsa da; beti beriakin urten biar izaten dau. “. Salirse con la suya»ren kalkoa izan daiteke. Adinekoek beria eiñ darabilte, batez ere... beriak eta bi entzun, artu..., . (c). esapidea. Galantak entzun, hartu.. Beriak eta bi entzun zittuan Atutxak lengunian./ Beriak eta bi artuta etorri zien (zartadak).. bería eiñ, . (b). esapidea. BERIAKIN URTEN. Hacer lo que uno quiere, tercamente.. Makiña bat aldiz esan gontsan ez joateko, baiña arek beria eiñ arte eztauka bakeik. .. bere kabuz, . (-). adberbioa. (Leintz.) BERE KASA. Bere kasa, bere kontura.. Jolasien da berbetan euren kabuz. (Orm Aram). .. beré kasa, . (c). adberbioa. BERE KASETARA, BERE KABUZ. A su aire.. Zuen mutikua bere kasa ibiltzen da ikastolan, an bere txokotxuan, bere jolasekin./ Tomasi bere kasa laga biar izaten jakon lanian, bestela etxuan erdi lanik eitten.. Baita: nere edo neure kasa, zure edo zeure, eren, etab. Nik neure kasa ikasi neban ordenadoria erabiltzen./ Makakorroia dok e, ganauak estuasun baten, burrukan dabitzenian, ero matxorratutakuak eren kasa, jartzeittuk ola makakorroe baten, miña etarata. Don. .. beré ártekotan (egon, ibili...), . (c). esapidea. Bere pentsamenduetan murgilduta.   Sumido en sus pensamientos.. Aura bere artekotan egoten da ta etxao iñoi kasoik pe eitten./ Parian pasau naiz eta ezta akordau be eiñ, bere artekotan zebillen da. . Bakarrik berba egiten dutenengatik ere bere artekotan kriston ekiñaldixak egiten dituela eta horrelakoak esan ohi dira: Andria il jakonetik bere artekotan ibiltzen dok jota sua. BERE ARTEKUAK ESATEN ere bai. NERE ARTEKOTAN ere entzun daiteke. BERE ARTEKO ERLOJERUA zela dio gure informatzaile batek erlojuak konpontzeko afizioa zuen gizon batez...
Personia logura antxian, gose antxian eta diru-falta antxian ibiltze ei da onduen. (d). esaera. Urritasunak mesede egiten duela adierazten duen esaera jakintsua.. Ikusten den bezala, inoiz antxian esaten da, adierazkortasunagatik edo. .
Aizia buruan eta ibilli munduan. (-). esaera. (Lar Antz). Pertsona haizetsuei esan ohi zaie, umorez. .

abar-sórta, abar-sortía. (b). izena. Abarrez egindako sorta. Labesua egiteko, batik bat; saldu ere egiten ziren.   Haz de ramaje.. Abar-sortagiñan jarduten zeben, gero panaderixara saldu ta pezeta batzuk artzeko./ Labesu bakoitza eitteko, iru ero lau abar-sorta biar izaten zien. Sin. txortabar (Eib.).
1. áideko, áidekua. (d). izena. Ahaidea, senitartekoa.   Pariente, familiar.. Familixa orretakuak gure aidekuak die./ Eztakitt lengusu txikixak ero ze dien, aidekuak izan bia dabe beintzat.. Hitz ia galdua. Senide edo senittarteko erabiltzen da orain.. Ik. Áide úrtxuak abónatzen au.
afántsu, afantsúa. (c). adjektiboa. (despektiboa.) Proiektu zoroz betea. Baita, itxurakerietan ibiltzen dena.   Afanoso, -a, ostentoso, -a.. Oiñ majo kalmauta dago baiña gaztetan tamaiñoko afantsua izan zuan ori.. Zentzu despektiboa du..
2. alde, aldía. (b). izena. Diferencia. . Alde ederra dago jolasian ibilli ero lanian ibilli./ Egundoko aldia etara jaue Rominger-ek.. Sin. diférentzia. norbait norbaiten aldian dotoria... izan, . (b). esapidea. Kalitatea konparatzeko formula.. Ori nere aldian pobria da./ Orrek zure aldian pauso baldarra dauka./ Arek gure aldian asko daki. .. milla alde egon ez, . (b). esapidea. Alde handirik egon ez.. Presidente bata izan, bestia izan, eztago milla alde...
anezka-ziri, anezka-zirixa. (d). izena. Anezkaren barruan hariz beteta joaten den zotza.   Canilla.. Ta orduan, . Sin. txintxur. . Sin. kánilla.
bela txiki. (-). Ik. belátxinga.
1. bekeke. (c). izena. (haur hizkera.) Ardia edo ahuntza, haur hizkeran.. An, ikusi bekeke. .
bélarrixak etára. (b). esapidea. Sacar las orejas, zurrar.. Aittajuna etortzen bada belarrixak etarakosku. .
bélarrixak berótu. (-). 1. belarrixak berotu, . (c). esapidea. Norbaiti luze hitz egin, zerbaitetaz konbentzitu nahian, norbaitegatik gaizki esaka, etab.   Calentar los cascos a alguien.. Batek esan da esan da esan jardun, da entzun da entzun da entzun eitten dabenai, belarrixak berotu eitte jakok. Zeozeaittik e, beste bateaittik gaizki esaka ero: belarrixak berotu jotsak arek. Klem. .. 2. belarrixak berotu, . (c). esapidea. Jo, zapindu.   Pegar, zurrar.. Mutikua!, etortzen banok orra neuk berotukostat belarrixak. ..
bela bela kandela. (-). Antzina umeek eskolarakoan belak ikusten zituztenean zera kantatu ohi zuten: Bela bela kandela, ordubixak joittuela, maixua etorriko dala paluakin emotera. Aitari entzuna. Amak honela dio: Bela bela kandela, ordubixak jo dabela, maixua etorriko dala azotiak emutera.. Ik. belazar, belatxinga. . Ik. belátxinga, belazar.
belakúan. (b). adberbioa. Berehalakoan, azkar.. Eztok belakuan akabauko kursua. . Baiezkoetan belaxe ia beti.. Sin. beingúan.
1. belarrixak berotu. (c). esapidea. Norbaiti luze hitz egin, zerbaitetaz konbentzitu nahian, norbaitegatik gaizki esaka, etab.   Calentar los cascos a alguien.. Batek esan da esan da esan jardun, da entzun da entzun da entzun eitten dabenai, belarrixak berotu eitte jakok. Zeozeaittik e, beste bateaittik gaizki esaka ero: belarrixak berotu jotsak arek. Klem. .
1. béla, belía. (a). izena. Corvus coronae. Corneja.. Gabian uso, goizian bela, . (d). esaera. Gauen alai, goizean triste. Parranda biharamunetan, aje egunetan, esana. .. beliana egin, . (-). esapidea. (Eibar.) AAG E. "Anka egin, ospa egin.. Iñori ezer aitzen emon barik beliana eiñ eban... beliak ez eruan, . (-). esapidea. "Ez da ezer gertatuko, belea ez da etorriko bila.. .. belía égondako ésolia baiño obía, . (c). esapidea. Gauza bat jateko eskasa dagoenean hau esanez kontsolatu ohi da:.. Etxaok edar-edarra, baiña belia egondako esolia baiño obia bai beintzet.. Delako esola kakaz betea gelditzen da. Ipuin zaharren baten oihartzuna ote? . Ik. úso.. bela bela kandela, . (-). Antzina umeek eskolarakoan belak ikusten zituztenean zera kantatu ohi zuten: Bela bela kandela, ordubixak joittuela, maixua etorriko dala paluakin emotera. Aitari entzuna. Amak honela dio: Bela bela kandela, ordubixak jo dabela, maixua etorriko dala azotiak emutera.. Ik. belazar, belatxinga. . Ik. belátxinga, belazar..