Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

buztan-ziri. (-). 1. buztan-ziri, buztan-zirixa. (-). izena. (Eibar.) Inuzente Egunean jendeari burla egite aldera atzealdean zintzilik jartzen zitzaion buztan antzekoa.. Buztan-ziri aundi bat atzian ebala juan zan auzokuari inuzente eraittera. (AAG Eibes) .. 2. buztan-ziri, buztan-zirixa. (-). adjektiboa. (Eibar.) Pelma.. Gaiñetik kendu eziñik daukat au buztan-zirixa. (AAG Eibes) ..
2. Buztingorri. (-). toponimoa. Antzuola eta Oñati arteko mendian dagoen baserria, oso paraje apartatuan, esapide bati bide ematen diona.   Caserío situado entre Antzuola y Oñati, en lugar muy apartado, que da origen a una locución.. Formal ezpaabill Buztingorrira bialduko aut kriau.. Ik. Pikúlitta.
2. buztánurkilla. (-). Ik. míru.
buztánurkilla. (-). 1. buztánurkilla, buztánurkillia. (d). izena. Forficula auricularia. Zomorro hegalaria.   Tijereta. Sin. buztanbikotx, txantxurkilla. (Eib.).. 2. buztánurkilla, . (-). . Ik. míru..
2. buztantsu, buztantsúa. (c). adjektiboa. Adar-soinu giroan, zakiltsua, zakil handia duena.   De pene grande. Eztok pieza aundixa baiña buztantsua izangok seguruen. .
1. buztantsu, buztantsúa. (c). adjektiboa. Buztan handia duen animalia.   De rabo grande.. Txakur klase batzuk oso buztantsuak izaten die. .
buztántsu. (-). 1. buztantsu, buztantsúa. (c). adjektiboa. Buztan handia duen animalia.   De rabo grande.. Txakur klase batzuk oso buztantsuak izaten die. .. 2. buztantsu, buztantsúa. (c). adjektiboa. Adar-soinu giroan, zakiltsua, zakil handia duena.   De pene grande. Eztok pieza aundixa baiña buztantsua izangok seguruen. ..
2. buztankara, buztankaría. (c). izena. (arrunkeria.) Zakil-kolpea edo bultzada.   Golpe o empujón de pene.. Ointxe buztankara batzuk emongo gontsakek pa baten bati. .
1. buztankara, buztankaría. (b). izena. Buztan-kolpea.   Golpe con el rabo.. Beixak buztankaria jo dost mosuan. .
buztingórri. (-). 1. buztingorri, buztingorrixa. (-). Arcilla.. Ik. búztiñ.. 2. Buztingorri, . (-). toponimoa. Antzuola eta Oñati arteko mendian dagoen baserria, oso paraje apartatuan, esapide bati bide ematen diona.   Caserío situado entre Antzuola y Oñati, en lugar muy apartado, que da origen a una locución.. Formal ezpaabill Buztingorrira bialduko aut kriau.. Ik. Pikúlitta..
1. buztingorri, buztingorrixa. (-). Arcilla.. Ik. búztiñ.
dána biarrían. (b). adberbioa. Badaezpadan, ez oso ongi.   Así así, regular.. Nerbixotatik pe lengo antzian, osasunez be badakizu... bai, dana biarrian nabill. .
1. dan, dána. (a). izenlaguna. Todo.. Dana nai tta azkenian bapez./ Gizon danak aretxi begira./ Danak busti dia./ Ezin danen gustua eiñ.. Ik. gúzti. danétik, . (b). De todo.. Denda orretan danetik dago./ Danetik probau bia da... danai emonda, . (c). adberbioa. Gehiegikeria guztiei emanda, kontrola galduta.. Alaba zarrena be danai emonda ei dabil, drogia, erana... .. dana gurako, dana gurakua. (c). (Eibar., Leintz.) Handinahia. . Dana-gurako, ase ezindako arrapatzaille gaizto bat aren uezaba. (AAG Eibes). .. dána biarrían, . (b). adberbioa. Badaezpadan, ez oso ongi.   Así así, regular.. Nerbixotatik pe lengo antzian, osasunez be badakizu... bai, dana biarrian nabill. .. dána biarréko, dana biarrekúa. (b). izenlaguna. Dena beharrekoa, badaezpadakoa, nola halakoa.   No del todo satisfactorio, de dudosa calidad.. ..
1. dan. (-). 1. dan, dána. (a). izenlaguna. Todo.. Dana nai tta azkenian bapez./ Gizon danak aretxi begira./ Danak busti dia./ Ezin danen gustua eiñ.. Ik. gúzti. . danétik, . (b). De todo.. Denda orretan danetik dago./ Danetik probau bia da... . danai emonda, . (c). adberbioa. Gehiegikeria guztiei emanda, kontrola galduta.. Alaba zarrena be danai emonda ei dabil, drogia, erana... .. . dana gurako, dana gurakua. (c). (Eibar., Leintz.) Handinahia. . Dana-gurako, ase ezindako arrapatzaille gaizto bat aren uezaba. (AAG Eibes). .. . dána biarrían, . (b). adberbioa. Badaezpadan, ez oso ongi.   Así así, regular.. Nerbixotatik pe lengo antzian, osasunez be badakizu... bai, dana biarrian nabill. .. . dána biarréko, dana biarrekúa. (b). izenlaguna. Dena beharrekoa, badaezpadakoa, nola halakoa.   No del todo satisfactorio, de dudosa calidad.. ... 2. dan, dana. (a). Barritxu orrek dana ta eztana esan dau.. Barritxu orrek dana ta eztana esan dau. . . dána daláko, dána dalakúa. (b). O lo (el, la) que fuere.. Zu, enago notekin konforme eta diretoriakin ero dana dalakuakin egon nai dot.. Gehienetan ero dana dalakua. .. . dána dála, . (c). juntagailua. De todos modos.. Joatekotan gaittun baiña dana dala abixaigun bezperan. ...
damútu. (b). da-zaio aditza. Arrepentirse.. Auraxe i zan urkamendixa; zela miiña paparrian bera etara-ban; ta sekula etxakola damutu. Hil. (AA BergEus)./ Ondo damutu jakon seme-alabei euskeraz erakutsi ez izana./ Zu ibili ola ta biar ero etzi damutuko jatzu./ Guardasola artu, bestela damutuko zate. . Adinekoek NOR-NORI ia beti. Gazteek NOR gehiago.. Ik. garbátu, dámu izan.
1. damu, damua. (c). izena. Pena, arrepentimiento, pesar.. Eztaukat bakaziñotara joan ezan damuik./ Lan geixegi egiñan damua daukak ala?/ Nik eztaukat damuik Madrillen egonakin. Mertz. . ZEREN edo ZEREKIN damua EUKI..
2. damáikesa, damáikesia. (-). DAMAIKASA, DAMEIKASI, AMAKASA. "Pertsona aberatsekin lan egiten zuena, kriaden gainekoa." (Lar Antz)..
damáikesa. (-). (Antzuola.) DAMAIKASA, DAMEIKASI, AMAKASA. 1. damáikesa, damáikesia. (d). izena. DAMAIKASA, DAMEIKASI, AMAKASA. Apaizaren neskamea.   La mujer que lleva la casa del cura y que normalmente vive bajo el mismo techo.. Uberan sasoi baten damaikesiak agintzen juan./ Damaikesiak eta abadiak lo oe bardiñian eitten zeben zaratak ibili zittuan.. Mugatu singularrean, batik bat. Etim.: «dama de casa». Sin. amakasa (Aram.)... 2. damáikesa, damáikesia. (-). DAMAIKASA, DAMEIKASI, AMAKASA. "Pertsona aberatsekin lan egiten zuena, kriaden gainekoa." (Lar Antz)...
daléfuerte, daléfuertiak. (d). izena. (eufemismoa.) Zartadak, belarrondokoak.   Bofetadas, tortas.. Ixilik egote ezpaaiz ik artu biaittuk dalefuertiak./ Etxera bustitta joaten giñanian amak dalefuertiak. . Pluralean. Gutxi erabilia.
dala. (d). juntagailua. Dela.   Ya sea, bien fuera. Conjución disyuntiva distributiba.. Etxian etzan falta janik. Babia dala, artua dala, ogixa dala, ezkeunkan goseik. Mertz. . Sin. bada.
2. da. (a). juntagailua. Juntagailu kopulatiboa eta kausala. Eta. Aurreko hitza /l/, /n/, /r/ edo /z/z bukatzen denean esana. Bestela ere entzun daiteke inoiz.. Atzo berandu erretirau nitzan da gaur loguria./ Banoia, berandu nabill da./ Biar da etzi fubola dago. . Ik. eta.
Canfránc. (d). toponimoa. Huescako herria. Joan ari Cafranera esaldia entzun ohi zitzaion lehen zenbait adinekori joan hadi pikutara zentzuan. Azken gerratean preso hartutako euskaldunek jardun omen zuten "Batallón de Trabajadores" delakoan Canfranc-eko tunela egiten eta agian hauek sortutako esapidea da.   Pueblo de Huesca que aparece en la locución arriba citada. Oso gutxi ezagutua..
buztiñ-úr, buztíñ-ura. (b). izena. Buztina eta ura nahastuta; errementariek erabili ohi zuten galda egiteko.. Galdia eitterakuan, artarako pixkat bai, gu gaztiak giñanian bai usatzen zan buztíñ-ura. Inaz .
buztín-lur, buztin-lúrra. (c). izena. Tierra arcillosa.. Orturako paraje eskaxa da aura, dana buztin-lurra. .