Ubera

a. (a). izenordaina. (Angiozar., Eibar., Leintz., Oñati., Ubera.) Hura. · Aquel. . A da nere anaia.. komentario 1 Sin. áura.
a
2. arresi, arresíxa. (d). izena. (Ubera.) Aldapan dagoen soroari eusteko egiten den horma.. Sin. soórma.
arresi
2. aska, askía. (b). izena. (Ubera.) Alberga, uraska. Abrevadero.. Eruaizu beixak askara. . Ik. álberga.
aska
1. azpízuri, azpízurixa. (b). izena. (Ubera.) Hegabera. Avefría.. Azpizurixak pasau die ta laster egualdi txarrak.. Sin. egabera.
azpízuri
bakándu. (c). du aditza. (Ubera.) Mehaztu.. Arbixa bakantzera goiaz solora.. Gutxi erabilia. . Sin. mieztu.
bakándu
báldo, baldúa. (c). (Ubera.) Suegurra gainean txikitzeko erabiltzen den egur pusketa handia. Pedazo grande de madera sobre la cual se trocea la leña a hacha.. Aixkoria balduan sartuta dago.. Don.k dio beraiek supiñ deitzen diotela honi, eta baldo dela bringagai den edozein egur pusketa handi.. Sin. súpiñ, trontzil. Ik. trangábel.
báldo
bésteko, béstekua. (a). izena. (Ubera.) Etxekona, albokoa, teilatupe baten bi bizitza daudenean. En caseríos de dos viviendas, la contigua.. Bestekora joan, da ekarri azukarra.. Sin. etxékon.
bésteko
ébate, ébatia. (a). (Ubera.) Ebagi (edo agian eban arkaikoa) aditzaren nominalizazioa Uberan.. Laster datoz gari-ebatiak./ Guraiza onek eztabe ebateik nai. . Ik. ebági.
ébate
eskóletxe, eskóletxia. (b). izena. (Ubera.) Casa escuela.. Auzuak einddakua da eskoletxia.. Etxeari berari baino gehiago Uberan eskolako atariari esaten zaio. Makiña bat jolas einddakuak ga eskoletxian. .
eskóletxe
garándu. (c). (Ubera.) KARANDU (LEIN.). 1. garandu, karandu (Lein.). (-). du aditza. Aletu. Desgranar alubias, guisantes, etc.. Polittoi, lagunduidazu babak garantzen. . Gutxi erabilia Bergara aldean. Sinonimoen artean aletu da zabalduena. Urkuldu eta irakurri ere esate dira... 2. garandu, . (-). da aditza. (eufemismoa.) (Leintz.) KARANDU (LEIN.). Mozkortu.. Atzo majo karandute etxeratu gintzen. . KARANDUTE. (Lein.). Mozkortuta...
garándu
gari-ópau, gari-ópaua. (d). izena. (Ubera.) Gari-opila.. Ik. paskua-ópill.
gari-ópau
ída, idía. (a). izena. (Angiozar., Elgeta., Leintz., Ubera.) IRA. Pteridium aquilinum. Garoa. Helecho. Idatan die gizonak.. Sin. garo.
ída
1. ítxi. (a). dio-du aditza. (Angiozar., Leintz., Oñati., Ubera.) Utzi. Dejar. Orduantxe billurtu eta fubolai itxi ein nutzan. (AA ArrasEus, 186. o.) / Gaur panaderuak eztau ogirik itxi.. Osintxuko oso adinekoek ere bai. Iru ume itxi zittuan. Aniz. Mertzedesek dio itxi eta laga, bata zein bestea ezagutu dituela txikitatik.. Sin. laga.
ítxi
itzárri. (b). da-du aditza. (Angiozar., Ubera.) ITXÁRRI (UB., ANG.). Esnatu. Despertar(se).. Gaur beratzittan itzarri naiz.. Sin. itzartu, esnátu.
itzárri
izardíttu. (-). (Ubera.) IZÁRTU (UB.). komentario 1 1. izardittu, izartu. (b). aditza. Sudar.. Asko izardittu naiz./ Eztozu kamiñeroik izardittuta ikusiko./ Eztau kamisetia izardittu be eiñ. .. 2. izardittu, izardittúa. (b). izena. IZARTU, -A. Sudada.. Egundoko izardittua artu dou pelotan. ..
izardíttu
kórta, kórtia. (a). izena. (Angiozar., Eibar., Elgeta., Ubera.) Ukuilua. Cuadra.. Sin. záltai.
kórta
Langille txarrak kaka sarri, urrin joan eta nekez etorri. (c). esaera. (Ubera.) Uberan esaten den esaera. .
Langille txarrak kaka sarri, urrin joan eta nekez etorri
1. lar. (b). graduatzailea. (Angiozar., Leintz., Ubera.) Demasiado.. Uste juat lar aguro ibiltzen aizela autuen. .
lar
1. larregi. (a). zenbatzailea. (Leintz., Ubera.) Gehiegi. Demasiado.. Barriketa larregi dauka gauzonerako.. Sin. géixegi. larregiko, larregikua. (b). adjektiboa. Gehiegizkoa.. Larregiko beruak ein dittu. ..
larregi
2. lárregi, lárregixa. (a). izena. (Leintz., Ubera.) Gehiegia. Lo demasiado.. Larregixa eztok ona ezertarako.. Sin. géixegi.
lárregi
lártxo. (c). zenbatzailea. (Ubera.) Larregitxo, gehiegitxo. Demasiado (con matiz diminutivo).. Uste juat arek lartxo dakixela.. Sin. géitxo.
lártxo
lez. (c). juntagailua. (Ubera.) LETZ. Legez, bezala, moduan. Como.. Erregian lez bizi aiz./ Tontuan lez engaiñau gaittue. . ZEREN LEZ. Baita ZENBAT LEZ, honelakoetan: Zenbat letz etxoin biot?/ Ordu bete lez egon giñan zaiñ. Ez da oso erabilia; mendebal aldera gehiago.. komentario 1 Ik. modúan. létxe, . (c). juntagailua. Legetxe, bezelaxe.. Etxia laga giñuan letxe topau dou.. LEZ indartuta. Gehiago entzuten da.. Sin. bezélaxe..
lez
líar, liárra. (c). izena. (Elgeta., Ubera.) LIGAR (EIB.), LEGAR. Legarra, gatzagia. Cuajo, sustancia con la que se cuaja la leche.. Gaztaiak prensan eitteittut baiña; lelengo eskuekin liarra emun; guk gatzarixakin eitteituu. Liarra esateotsau guk, paiña gatzarixa esaten dotse Gipuzkuan geixenak. Enr. . Ubera-Elgeta aldera esaten da.. Sin. gatzári.
líar
lórratz, lorrátza. (c). izena. (Ubera.) Arrastoa. Huella, rastro.. Aizeri lorratzak agiri die lokatzatan.. Ik. aztárren, ankámarka, árrasto.
lórratz
ólzar, ólzarra. (d). izena. (Ubera.) Abereen jana xehetzeko egurra. .
ólzar

Subscribe to Bergarako euskara