Skip to main content

du

  • áuts, áutsa. (a). da-du izena. AUTX (OS., SOR.). Polvo.. Autsa aberatsa (edo ugarixa) da., . (-). esaera. .. auts eiñ, . (c). da-du aditza. Hacer(se) polvo.. Nik an artu naban zartariakin e, zerenduta egon balitza auts eiñ eingo zan. Fran.. Sin. áustu..
  • auts eiñ. (c). da-du aditza. Hacer(se) polvo.. Nik an artu naban zartariakin e, zerenduta egon balitza auts eiñ eingo zan. Fran.. Sin. áustu.
  • azalatxúrtu. (d). du aditza. AZALATXURRÁTU. Sail bat azalatxurran egin.. Gabera orduko garo-sail guztia azalatxurtu giñuan.. Sin. zopizártu.
  • 2. azáldu. (a). du aditza. Agertu.   Mostrar, explicar. Situaziño beltza azaldu joskuan diretoriak.. Sin. agertu.
  • azértau. (a). du aditza. Acertar.. Azertau giñuan edarki jai artziakin./ Lenengo tiruan azertau neban erbixa./ Ezetz kinielia azertau.. Ik. asmáu, igárri.
  • 2. azi. (b). du aditza. Criar.. Amandriak azi zeban ume ori./ Artua ta esniakin azittako umiak./ Umia eittia ta umia aztia ba ezebe ezalakuan. Mertz./ Txalak aztetik bizi da. . UMIA AZI, batik bat.. umia azi, batik bat. Umia azi, batik bat. ..
  • ázpixak éiñ. (b). du aditza. Behien ohea egin.. Lelengo beixak jatxi ta gero azpixak eingoittut. .
  • ázpixak etára. (b). du aditza. Behien ohea garbitu.. Bi egunian azpixak etara barik dare. .
  • 1. aztártu, aztértu. (b). du aditza. Escarbar (las gallinas).. Oilluak etxazpi guztia aztartu dabe. .
  • 2. aztártu, aztértu. (c). du aditza. Arakatu.   Registrar.. Sasiarte ta errekazulo guztiak aztertu giñuzen, baiña ez giñuan topau ardixa. .
  • 3. aztártu. (c). du aditza. (Eibar.) Sacudir, vapulear.. Aztartik alper ori! Aztartu pelotia! ..
  • aztorátu. (b). da-du aditza. Azorar(se), excitar(se), soliviantar(se).. Edurra ein dabelako ikastolako ume guztiak aztoratuta dabitz./ Oilluak len ziero aztoratu die; mirua ibiliko zan,-ero./ Zuen mutikuak inguruko danak aztoratzen dittu. .
  • baiñáu. (a). da-du aditza. Bañar(se).. Errekan baiñatzen naiz./ Umia baiñau biot. .
  • 1. bajau. (a). da-du aditza. Jaitsi.   Bajar(se).. Bajau zaitte arbolatik./ Artu sillia ta bajaizu armaixotik plater sakonak. . Sin. jatxi.
  • bakándu. (c). du aditza. (Ubera.) Mehaztu.. Arbixa bakantzera goiaz solora.. Gutxi erabilia. . Sin. mieztu.
  • baldáu. (c). du aditza. Leher egin, mugitu ezinda geratu edo laga, nekeagatik edo jipoiagatik.   Baldar.. Atzo baldauta aillegau nitzan etxera basotik./ Etxera joan giñanian, ai ama!, urrengo egunian baldauta. Zelako ostikarak eta zertzuk artu giñuzen guk. Eneee! Cel.. Baldauta LAGA edo EGON batik bat..
  • 1. banatu. (b). da-du aditza. Bereizi.   Separar(se).. Orren gurasuak banatuta bizi die./ Burrukalarixak banatzera juan da berak artu zittuan kristonak.. Sin. sepárau, apártau.
  • 3. banatu. (d). du aditza. Gogor jo, tratu txarra emon.   Golpear, maltratar.. Bidera urten jotsen da danen artian jota banatuta laga juen.. Gutxi erabilia. .
  • 2. banatu. (b). du aditza. Repartir.. Karamelo onek lagunei banatzeko die. . Sin. errepartídu, partidu.
  • bárka eskátu. (c). du aditza. Barkamena eskatu.   Pedir perdón.. Joan amandriana ta barka eskatuiozu, diabruori alakuori. . barkéske, . (c). adberbioa. Pidiendo perdón.. Damutu jako ori neri esana ta barkeske etorri jat. . Etorri, joan, egon... aditzekin. Barkaeske ere entzun daiteke...
  • barkátu. (a). du aditza. Perdonar..
  • bárre eiñ. (a). du aditza. Reírse.. Zuk barre eiñ, gero ikusikozu. .
  • barríztau. (c). du aditza. BARRÍZTU, BERRÍZTAU, BERRÍZTU. Remozar, reformar.. Etxia barriztau dabe./ Bergako frontoia barriztatzekotan die./ Laster barriztu biakot karneta. .
  • 5. batu. (c). du aditza. Cerrar o entornar la puerta, los ojos, etc.. Gero etxetik urtetzen dozunian batu atia./ Gau guztian eztot begirik batu.. Sarri esaten da azken esaldi hau lorik egin ez denean. .
  • 1. batu. (a). da-du aditza. Reunir-se.. Jente mordua batu da frontoian. . juntia batu, . (c). Batzarra bildu.. Martiko lelengo domekan geratu giñan juntia batzekotan. ..