Bergara aldeko hiztegia
gozákaitz, gozakáitza.
(d).
Adjektiboa.
Desatsegina, gustua egiteko gaitza, pertsonez; latza, lakarra, arropaz, lurraz, etab. · Desagradable, referiéndose a personas; áspero, duro, referiéndose a ropas, tierra, etc.
“Persona bat pe izan leikek gozakaitza, desagradablia danian ero. Galtza batzuk pe izan leizkek. Klem.”
gozátsu.
Desatsegina, gustua egiteko gaitza, pertsonez; latza, lakarra, arropaz, lurraz, etab. · Desagradable, referiéndose a personas; áspero, duro, referiéndose a ropas, tierra, etc.
“Persona bat pe izan leikek gozakaitza, desagradablia danian ero. Galtza batzuk pe izan leizkek. Klem.”
gozátsu.
gozakáiztu.
(d).
da
Aditza.
Gozakaitz bihurtu. · Volverse áspero, duro, desagradable.
“Lurra be gozakaiztu leikek, tenple txarra artzen dabenian; erropia be bai modu txarrian garbittuta ero. Personia be bai. Klem.”
Gozakaitz bihurtu. · Volverse áspero, duro, desagradable.
“Lurra be gozakaiztu leikek, tenple txarra artzen dabenian; erropia be bai modu txarrian garbittuta ero. Personia be bai. Klem.”
gozámen, gozaména.
(d).
Izena.
Dicha, gozo, placer.
“Astotxua Santa Luziako ferixatik ekarri zebenian, aura zan umien gozamena./ Arendako eztago gozamen aundixaorik atsaldeko musaldixa baiño.”
Dicha, gozo, placer.
“Astotxua Santa Luziako ferixatik ekarri zebenian, aura zan umien gozamena./ Arendako eztago gozamen aundixaorik atsaldeko musaldixa baiño.”
gozátsu, gozatsúa.
(d).
Adjektiboa.
Gozotasunez betea, biguna, leuna; zapatak, arropak, euria, lurra, etab. · Suave, blando, -a.
“Zaparrada gozatsua ein ddau./ Narru biguna daukenian zapata gozatsuak diela esan leikek. Klem.”
Pertsonez ere esan omen daiteke. Euriari dagokionean adb. gisa ere bai: Gozatsu diardu eurixa..
gozákaitz.
Gozotasunez betea, biguna, leuna; zapatak, arropak, euria, lurra, etab. · Suave, blando, -a.
“Zaparrada gozatsua ein ddau./ Narru biguna daukenian zapata gozatsuak diela esan leikek. Klem.”
Pertsonez ere esan omen daiteke. Euriari dagokionean adb. gisa ere bai: Gozatsu diardu eurixa..
gozákaitz.
gozátu.
ohar bat
1.gozátu.
(c).
du
Aditza.
Gozotu, eztitu. · Dulcificar.
“Esnia sakariniakin gozatu biar izate zan, etzeuan azukarrik eta./ Beti gogorrian be ezta ona, umiak gozatzen be jakin ein bia da.”
2.gozátu.
(c).
du
Tresnak bere puntuan jartzeaz ere entzun daiteke.
“Bestela, berriz, amostu eitten dok (sega); pikaduria ondo, baiña arrittu ein biok orduan, arrixakin pasau, gozatu. Don.”
3.gozátu.
(d).
du
Aditza.
Lurra ongarritu. · Abonar la tierra
“Karia onduen aprobetxatze zan, zabaldu da euririk artu barik sikuan bazan. Lurra gozatu ta euri asko eitten badau sustanzia eruan eitten dau. Cand.”
4.gozatu, gozatúa.
(c).
Izena.
Gozamena, poza, satisfazioa, atseginaldia. · Acción de gozar, disfrutar; gozo.
“Amandría aspaldixan etxetik urtetzeke, eta gozatu bat artu zeban lengunian Zarautzera joanda./ Lenguan gozatu bat emun gontsen umiei: lenengo zinera, gero hanburgeserixara.../ Atzo Bilbok Realai irabazi. Iñigok artuko juan gozatua./ Ala, joan ari tiagana bisitta bat eittera ta emuixok gozatu bat.”
Esamoldeak:
gozatua artu edo emon, ia beti.
Gozatua artu edo emon, ia beti.
5.gozátu.
(d).
du
Aditza.
Behia gizendu okelara saltzeko.
“Bei auxe puxkat gozatu ein bia juat, antzutu ta gozatu; mejorau. Don.”
ohar bat
1.gozátu.
(c).
du
Aditza.
Gozotu, eztitu. · Dulcificar.
“Esnia sakariniakin gozatu biar izate zan, etzeuan azukarrik eta./ Beti gogorrian be ezta ona, umiak gozatzen be jakin ein bia da.”
2.gozátu.
(c).
du
Tresnak bere puntuan jartzeaz ere entzun daiteke.
“Bestela, berriz, amostu eitten dok (sega); pikaduria ondo, baiña arrittu ein biok orduan, arrixakin pasau, gozatu. Don.”
3.gozátu.
(d).
du
Aditza.
Lurra ongarritu. · Abonar la tierra
“Karia onduen aprobetxatze zan, zabaldu da euririk artu barik sikuan bazan. Lurra gozatu ta euri asko eitten badau sustanzia eruan eitten dau. Cand.”
4.gozatu, gozatúa.
(c).
Izena.
Gozamena, poza, satisfazioa, atseginaldia. · Acción de gozar, disfrutar; gozo.
“Amandría aspaldixan etxetik urtetzeke, eta gozatu bat artu zeban lengunian Zarautzera joanda./ Lenguan gozatu bat emun gontsen umiei: lenengo zinera, gero hanburgeserixara.../ Atzo Bilbok Realai irabazi. Iñigok artuko juan gozatua./ Ala, joan ari tiagana bisitta bat eittera ta emuixok gozatu bat.”
Esamoldeak:
gozatua artu edo emon, ia beti.
Gozatua artu edo emon, ia beti.
5.gozátu.
(d).
du
Aditza.
Behia gizendu okelara saltzeko.
“Bei auxe puxkat gozatu ein bia juat, antzutu ta gozatu; mejorau. Don.”
gózo.
1.gozo, gozúa.
(a).
Adjektiboa.
Rico, -a, bueno, -a.
“Oso gozua dago bakillaua.”
Esamoldeak:
gozúa járri.
(c).
Esapidea.
Haserre bizian jarri.
“Kotxia markau notsala enterau zanian etzan gozo-gozua jarri./ Gozua jarriko da diretoria panorama au ikusten dabenian. ”
2.gozo, gozúa.
(a).
Adjektiboa.
Dulce.
“Eztixa gozogixa da askondako./ Orri etxako gustatzen gauza gozuak.”
3.gozo, gozúa.
(b).
Adjektiboa.
Blando, -a, suave, fácil de trabajar.
“Pelota oso gozua da./ Lur oso gozua dago errekonduan.”
4.gozo, gozúa.
(d).
Izena.
Gozotasuna. · Lo dulce.
“Eurixak gozo guztia kendu dotse pikuei./ Erliak loraik lora gozuan billa ibiltzen die.”
Fruituen azukreaz, askotan.
.
5.gozo, gozúa.
(c).
Izena.
Gozokia. · Dulce.
“Tiok zuretako gozuak ekarrittu./ Ezizu gozoik jan.”
dultze.
1.gozo, gozúa.
(a).
Adjektiboa.
Rico, -a, bueno, -a.
“Oso gozua dago bakillaua.”
Esamoldeak:
gozúa járri.
(c).
Esapidea.
Haserre bizian jarri.
“Kotxia markau notsala enterau zanian etzan gozo-gozua jarri./ Gozua jarriko da diretoria panorama au ikusten dabenian. ”
2.gozo, gozúa.
(a).
Adjektiboa.
Dulce.
“Eztixa gozogixa da askondako./ Orri etxako gustatzen gauza gozuak.”
3.gozo, gozúa.
(b).
Adjektiboa.
Blando, -a, suave, fácil de trabajar.
“Pelota oso gozua da./ Lur oso gozua dago errekonduan.”
4.gozo, gozúa.
(d).
Izena.
Gozotasuna. · Lo dulce.
“Eurixak gozo guztia kendu dotse pikuei./ Erliak loraik lora gozuan billa ibiltzen die.”
Fruituen azukreaz, askotan.
.
5.gozo, gozúa.
(c).
Izena.
Gozokia. · Dulce.
“Tiok zuretako gozuak ekarrittu./ Ezizu gozoik jan.”
dultze.
gozo-gáuza, gozo-gauzía.
(c).
Izena.
Cosa dulce.
“Talo asuntuan asko dakigu, gozo-gauzan ez. Don.”
Postre edo erreposteria zentzuan esan du..
Cosa dulce.
“Talo asuntuan asko dakigu, gozo-gauzan ez. Don.”
Postre edo erreposteria zentzuan esan du..
gozotásun, gozotasúna.
(b).
Dulzura.
“Etxe artan be, dagon jiriakin, eztau gozotasun aundirik topauko./ Aura be ezta iñoi gozotasun aundixa emoteko personia.”
Etxeko giro atseginaz, askotan. Egurraz zera diosku lekuko batek: Alkazia gozotasunik bareko egurra da. Martin.
.
Dulzura.
“Etxe artan be, dagon jiriakin, eztau gozotasun aundirik topauko./ Aura be ezta iñoi gozotasun aundixa emoteko personia.”
Etxeko giro atseginaz, askotan. Egurraz zera diosku lekuko batek: Alkazia gozotasunik bareko egurra da. Martin.
.
gozúa járri.
(c).
Esapidea.
Haserre bizian jarri.
“Kotxia markau notsala enterau zanian etzan gozo-gozua jarri./ Gozua jarriko da diretoria panorama au ikusten dabenian. ”
Haserre bizian jarri.
“Kotxia markau notsala enterau zanian etzan gozo-gozua jarri./ Gozua jarriko da diretoria panorama au ikusten dabenian. ”
Grabíxel.
(d).
Izen propioa.
Gabriel, en boca de los más mayores.
“Gure aittajunan lengusua zan Zubittako Grabixel.”
Gabriel, en boca de los más mayores.
“Gure aittajunan lengusua zan Zubittako Grabixel.”
gráda, gradía.
(d).
Izena.
Areburdinara. Laborantza tresna.
“Gradia esaten gontsan ziero burdiñazkuai. Gradia ero areburdiñaria. Don.”
aréburdiñara.
Areburdinara. Laborantza tresna.
“Gradia esaten gontsan ziero burdiñazkuai. Gradia ero areburdiñaria. Don.”
aréburdiñara.
gradíau.
Aditza.
1.gradíau.
(c).
Aditza.
Sagardoari barrikan termometro berezi batez azukre gradua hartu, botilaratzeko prest dagoen jakiteko.
2.gradíau.
(c).
Aditza.
Gaztaia egiteko orduan esneari gatzaren neurria hartu.
“Bai, gatzana da ori, gatza zenbat bota da ori, gradiau. “Karkun” pastoriak ola eittebala, arrautzia bota ta gatza arekin pixuakin artze eban. Luis./ Gradiatzeko arrautziakin gradiatzen dou: arrautza bi bota barrura, da uran gaiñera igotzen dabenian arrautziak, orduantxe gatza tamaiñuan. Enr.”
1.gradíau.
(c).
Aditza.
Sagardoari barrikan termometro berezi batez azukre gradua hartu, botilaratzeko prest dagoen jakiteko.
2.gradíau.
(c).
Aditza.
Gaztaia egiteko orduan esneari gatzaren neurria hartu.
“Bai, gatzana da ori, gatza zenbat bota da ori, gradiau. “Karkun” pastoriak ola eittebala, arrautzia bota ta gatza arekin pixuakin artze eban. Luis./ Gradiatzeko arrautziakin gradiatzen dou: arrautza bi bota barrura, da uran gaiñera igotzen dabenian arrautziak, orduantxe gatza tamaiñuan. Enr.”
gránde, grándia.
(c).
Adjektiboa.
Ona, ohizkoa ez dena. Adinekoek sarri erabilia, antzinako kontuez ari direnean, batik bat.
“Orduan bizikletia eukitzia gauza grandia zuan./ Orduan poteko melokotoiak estimaziño aundixa jeukan; gauza grandia zuan aura./ Etxe onekua ero zera baldin bazan, arrio bi; arrio bikotixa, aura ba grandia zan. Ben.”
Mugatuan ia beti. GAUZA GRANDIA, gehienetan, baina soilik ere bai.
.
Ona, ohizkoa ez dena. Adinekoek sarri erabilia, antzinako kontuez ari direnean, batik bat.
“Orduan bizikletia eukitzia gauza grandia zuan./ Orduan poteko melokotoiak estimaziño aundixa jeukan; gauza grandia zuan aura./ Etxe onekua ero zera baldin bazan, arrio bi; arrio bikotixa, aura ba grandia zan. Ben.”
Mugatuan ia beti. GAUZA GRANDIA, gehienetan, baina soilik ere bai.
.
gránuja.
ohar bat
1.gránuja, gránujia.
(a).
Adjektiboa.
Granuja.
“Granuja samarra be bada ta...”
2.gránuja, gránujia.
(a).
Izena.
Eibar.
Mutikoa. Ez du zentzu peioratiborik.
“Zure granujia bialdirazu, emon daixodazen sagar batzuk. (Etxba Eib)”
3.gránuja, gránujia.
Izena.
Eibar.
"Taillarretan ofiziua ikastera sartzen ziran mutiko gaztiak, 10-12 urtekuak. · Aprendiz, recadista." (SB Eibetno)
ohar bat
1.gránuja, gránujia.
(a).
Adjektiboa.
Granuja.
“Granuja samarra be bada ta...”
2.gránuja, gránujia.
(a).
Izena.
Eibar.
Mutikoa. Ez du zentzu peioratiborik.
“Zure granujia bialdirazu, emon daixodazen sagar batzuk. (Etxba Eib)”
3.gránuja, gránujia.
Izena.
Eibar.
"Taillarretan ofiziua ikastera sartzen ziran mutiko gaztiak, 10-12 urtekuak. · Aprendiz, recadista." (SB Eibetno)
grazía, grazía.
(a).
Izena.
Gracia.
“Ezotsan grazia aundirik eiñ txapela kentziak./ Grazia aundixa dauka berbetan.”
Asko erabilia. NOR mugagabea eta mugatua, berdinak.
.
Esamoldeak:
grazia oneko.
Egun ona du.
“gaur grazia oneko dago.”
grazía onían.
(c).
Esapidea.
grazía ederrian.
Euria, adibidez, gozatsu; pertsonak armonia onean.
“Eurixak grazia onian diardu./ Atsaldia grazia ederrian pasau zeban”
GRAZIA ONEKO: gaur grazia oneko dago. Egun ona du.
.
Gracia.
“Ezotsan grazia aundirik eiñ txapela kentziak./ Grazia aundixa dauka berbetan.”
Asko erabilia. NOR mugagabea eta mugatua, berdinak.
.
Esamoldeak:
grazia oneko.
Egun ona du.
“gaur grazia oneko dago.”
grazía onían.
(c).
Esapidea.
grazía ederrian.
Euria, adibidez, gozatsu; pertsonak armonia onean.
“Eurixak grazia onian diardu./ Atsaldia grazia ederrian pasau zeban”
GRAZIA ONEKO: gaur grazia oneko dago. Egun ona du.
.
