Hiztegia: bilaketaren emaitza
Errore mezua
Notice: Undefined index: berba in Drupal\hiztegia\Controller\HiztegiaController->berbaEmaitza() (line 162 of modules/custom/hiztegia/src/Controller/HiztegiaController.php).
Drupal\hiztegia\Controller\HiztegiaController->berbaEmaitza(Object)
call_user_func_array(Array, Array) (Line: 123)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->Drupal\Core\EventSubscriber\{closure}() (Line: 564)
Drupal\Core\Render\Renderer->executeInRenderContext(Object, Object) (Line: 124)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->wrapControllerExecutionInRenderContext(Array, Array) (Line: 97)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->Drupal\Core\EventSubscriber\{closure}() (Line: 158)
Symfony\Component\HttpKernel\HttpKernel->handleRaw(Object, 1) (Line: 80)
Symfony\Component\HttpKernel\HttpKernel->handle(Object, 1, 1) (Line: 58)
Drupal\Core\StackMiddleware\Session->handle(Object, 1, 1) (Line: 48)
Drupal\Core\StackMiddleware\KernelPreHandle->handle(Object, 1, 1) (Line: 191)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->fetch(Object, 1, 1) (Line: 128)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->lookup(Object, 1, 1) (Line: 82)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->handle(Object, 1, 1) (Line: 48)
Drupal\Core\StackMiddleware\ReverseProxyMiddleware->handle(Object, 1, 1) (Line: 51)
Drupal\Core\StackMiddleware\NegotiationMiddleware->handle(Object, 1, 1) (Line: 23)
Stack\StackedHttpKernel->handle(Object, 1, 1) (Line: 708)
Drupal\Core\DrupalKernel->handle(Object) (Line: 19)
Notice: Trying to access array offset on value of type null in Drupal\hiztegia\Controller\HiztegiaController->berbaEmaitza() (line 162 of modules/custom/hiztegia/src/Controller/HiztegiaController.php).
Drupal\hiztegia\Controller\HiztegiaController->berbaEmaitza(Object)
call_user_func_array(Array, Array) (Line: 123)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->Drupal\Core\EventSubscriber\{closure}() (Line: 564)
Drupal\Core\Render\Renderer->executeInRenderContext(Object, Object) (Line: 124)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->wrapControllerExecutionInRenderContext(Array, Array) (Line: 97)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->Drupal\Core\EventSubscriber\{closure}() (Line: 158)
Symfony\Component\HttpKernel\HttpKernel->handleRaw(Object, 1) (Line: 80)
Symfony\Component\HttpKernel\HttpKernel->handle(Object, 1, 1) (Line: 58)
Drupal\Core\StackMiddleware\Session->handle(Object, 1, 1) (Line: 48)
Drupal\Core\StackMiddleware\KernelPreHandle->handle(Object, 1, 1) (Line: 191)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->fetch(Object, 1, 1) (Line: 128)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->lookup(Object, 1, 1) (Line: 82)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->handle(Object, 1, 1) (Line: 48)
Drupal\Core\StackMiddleware\ReverseProxyMiddleware->handle(Object, 1, 1) (Line: 51)
Drupal\Core\StackMiddleware\NegotiationMiddleware->handle(Object, 1, 1) (Line: 23)
Stack\StackedHttpKernel->handle(Object, 1, 1) (Line: 708)
Drupal\Core\DrupalKernel->handle(Object) (Line: 19)
Notice: Trying to access array offset on value of type null in Drupal\hiztegia\Controller\HiztegiaController->berbaEmaitza() (line 169 of modules/custom/hiztegia/src/Controller/HiztegiaController.php).
Drupal\hiztegia\Controller\HiztegiaController->berbaEmaitza(Object)
call_user_func_array(Array, Array) (Line: 123)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->Drupal\Core\EventSubscriber\{closure}() (Line: 564)
Drupal\Core\Render\Renderer->executeInRenderContext(Object, Object) (Line: 124)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->wrapControllerExecutionInRenderContext(Array, Array) (Line: 97)
Drupal\Core\EventSubscriber\EarlyRenderingControllerWrapperSubscriber->Drupal\Core\EventSubscriber\{closure}() (Line: 158)
Symfony\Component\HttpKernel\HttpKernel->handleRaw(Object, 1) (Line: 80)
Symfony\Component\HttpKernel\HttpKernel->handle(Object, 1, 1) (Line: 58)
Drupal\Core\StackMiddleware\Session->handle(Object, 1, 1) (Line: 48)
Drupal\Core\StackMiddleware\KernelPreHandle->handle(Object, 1, 1) (Line: 191)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->fetch(Object, 1, 1) (Line: 128)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->lookup(Object, 1, 1) (Line: 82)
Drupal\page_cache\StackMiddleware\PageCache->handle(Object, 1, 1) (Line: 48)
Drupal\Core\StackMiddleware\ReverseProxyMiddleware->handle(Object, 1, 1) (Line: 51)
Drupal\Core\StackMiddleware\NegotiationMiddleware->handle(Object, 1, 1) (Line: 23)
Stack\StackedHttpKernel->handle(Object, 1, 1) (Line: 708)
Drupal\Core\DrupalKernel->handle(Object) (Line: 19)
Bilaketa azkarra Bilaketa aurreratua
sataga.
1. sataga, satagía.
/eu/user/3.
Izena.
"Palanca de madera de unos dos metros para mover troncos." (Izag Antz).
2.sataga, satagia.
/eu/user/3.
Izena.
"Palo afilado de unos 2,5 m que se mete en el carro de helecho, etc. para que no se vuelque." (Izag Antz).
1. sataga, satagía.
/eu/user/3.
Izena.
"Palanca de madera de unos dos metros para mover troncos." (Izag Antz).
2.sataga, satagia.
/eu/user/3.
Izena.
"Palo afilado de unos 2,5 m que se mete en el carro de helecho, etc. para que no se vuelque." (Izag Antz).
txirki-mirki.
Izena.
Antzuola.
1. txirki-mirki, txirki-mirkixak.
Izena.
Antzuola.
"Traste txikiak, baliorik gabekoak, merezi ez dutenak.
“Ezer eztot erosi, txirki-mirkixa besteik etzeuan." (Lar Antz).”
2. txirki-mirki, txirki-mirkixak.
Izena.
"Chuchería.
“Hainbeste txirki-mirki ezizu jan./ Oingo umiak zenbat txirki-mirki jaten daben!" (Lar Antz).”
Antzuola.
1. txirki-mirki, txirki-mirkixak.
Izena.
Antzuola.
"Traste txikiak, baliorik gabekoak, merezi ez dutenak.
“Ezer eztot erosi, txirki-mirkixa besteik etzeuan." (Lar Antz).”
2. txirki-mirki, txirki-mirkixak.
Izena.
"Chuchería.
“Hainbeste txirki-mirki ezizu jan./ Oingo umiak zenbat txirki-mirki jaten daben!" (Lar Antz).”
práka, prákak.
(a).
Izena.
fraka.
Pantalones.
“Praka bakeruak erosittut.”
Esamoldeak:
práketan kabídu ézindda.
(c).
Esapidea.
Pozez zoratzen. Batzuetan harrokeria puntu bat adierazten du.
“Semiak karreria irabazi dabela ta praketan kabidu ezindda jeuan./ Praketan kabidu ezindda jaok kontzejal urten dabelako. ”
(eure) praketan sartu.
Esapidea.
Inoren kontuetan ez sartu.
“I eure praketan sartu ari bai, eta bestiei laga bakian.”
prakak galdu.
"Edozer egin.
“Beriakiñ ertetzearren prakak galduko littuzke." (Lar Antz)”
prakak eskátu.
(c).
Esapidea.
eufemismoa
Prakak askatu. Kaka egin.
praka barri asko ez eiñ.
(c).
Esapidea.
Dirurik, etekinik, atera ez.
“Orrek pe liburuak eskribitzetik etzeban praka barri asko eingo./ Ik segi politikiakin; ortatik eztok praka barri asko eingo.”
andriak prakak jantzi.
(c).
Esapidea.
Emazteak etxean agindu.
“Juakin eztok aspaldian agertzen. Itxuria aren etxian andria asiko zuan frakak jazten. (SM Zirik)”
praká-pare, praká-paria.
(c).
Gazteek galdua dute.
“Iru praka-pare besteik etxat gelditzen./ Beste praka-paria ondatuta daukat.”
Zenbatzaileekin, eta beste zenbait testuingurutan ere bai. Gazteek galdua dute..
práka, prakía.
(b).
PRÁKA, prakía. (b). Singularrean, praken hanka bakoitza.
“Eskumako prakia apurtu jat. ”
fraka.
Pantalones.
“Praka bakeruak erosittut.”
Esamoldeak:
práketan kabídu ézindda.
(c).
Esapidea.
Pozez zoratzen. Batzuetan harrokeria puntu bat adierazten du.
“Semiak karreria irabazi dabela ta praketan kabidu ezindda jeuan./ Praketan kabidu ezindda jaok kontzejal urten dabelako. ”
(eure) praketan sartu.
Esapidea.
Inoren kontuetan ez sartu.
“I eure praketan sartu ari bai, eta bestiei laga bakian.”
prakak galdu.
"Edozer egin.
“Beriakiñ ertetzearren prakak galduko littuzke." (Lar Antz)”
prakak eskátu.
(c).
Esapidea.
eufemismoa
Prakak askatu. Kaka egin.
praka barri asko ez eiñ.
(c).
Esapidea.
Dirurik, etekinik, atera ez.
“Orrek pe liburuak eskribitzetik etzeban praka barri asko eingo./ Ik segi politikiakin; ortatik eztok praka barri asko eingo.”
andriak prakak jantzi.
(c).
Esapidea.
Emazteak etxean agindu.
“Juakin eztok aspaldian agertzen. Itxuria aren etxian andria asiko zuan frakak jazten. (SM Zirik)”
praká-pare, praká-paria.
(c).
Gazteek galdua dute.
“Iru praka-pare besteik etxat gelditzen./ Beste praka-paria ondatuta daukat.”
Zenbatzaileekin, eta beste zenbait testuingurutan ere bai. Gazteek galdua dute..
práka, prakía.
(b).
PRÁKA, prakía. (b). Singularrean, praken hanka bakoitza.
“Eskumako prakia apurtu jat. ”
égon.
Aditza.
1.egon.
(a).
da
Aditza.
Estar.
Esaerak:
Egon ari presente etorri artian Bixente.
Esaera.
"Bertantxe geratu." (Lar Antz).
Dagona dago, eztagona balego.
(c).
Esaera.
Esamoldeak:
banenguan ba ni.
(c).
Esapidea.
Harrituta nengoen.
“Banenguan ba ni... Zeozegaittik etzan aspaldixan etortzen. ”
(geldi) egotekua ez izan.
Esapidea.
Oso aktiboa izan.
“Jesus! ori be ezton egotekua. ”
2.egon.
(a).
da
Aditza.
Haber.
“Tonto asko dago.”
3.egon, egóna.
(c).
Izena.
El estar, la inmovilidad.
“Zuri egona etxatzu komeni; ibilli egin bia da, ibilli./ Egonak eztauka gauza onik./ Kartetan ibilli ga residentzian, da... egonetik egonera gatoz.”
Esaerak:
Egonak egonguria eta abadiak ezkonguria.
(d).
Esaera.
Esamoldeak:
egonian egon.
(c).
Esapidea.
Egon, azpimarratuta.
“Guk ze eingo dou ba onezkero... egonian egon./ Egonian egonda eztago ezer.”
egonían.
(c).
Adberbioa.
Inmovil.
“Atsalde guztia egonian pasau dogu.”
1.egon.
(a).
da
Aditza.
Estar.
Esaerak:
Egon ari presente etorri artian Bixente.
Esaera.
"Bertantxe geratu." (Lar Antz).
Dagona dago, eztagona balego.
(c).
Esaera.
Esamoldeak:
banenguan ba ni.
(c).
Esapidea.
Harrituta nengoen.
“Banenguan ba ni... Zeozegaittik etzan aspaldixan etortzen. ”
(geldi) egotekua ez izan.
Esapidea.
Oso aktiboa izan.
“Jesus! ori be ezton egotekua. ”
2.egon.
(a).
da
Aditza.
Haber.
“Tonto asko dago.”
3.egon, egóna.
(c).
Izena.
El estar, la inmovilidad.
“Zuri egona etxatzu komeni; ibilli egin bia da, ibilli./ Egonak eztauka gauza onik./ Kartetan ibilli ga residentzian, da... egonetik egonera gatoz.”
Esaerak:
Egonak egonguria eta abadiak ezkonguria.
(d).
Esaera.
Esamoldeak:
egonian egon.
(c).
Esapidea.
Egon, azpimarratuta.
“Guk ze eingo dou ba onezkero... egonian egon./ Egonian egonda eztago ezer.”
egonían.
(c).
Adberbioa.
Inmovil.
“Atsalde guztia egonian pasau dogu.”
bérba, berbía.
(a).
Izena.
Hitza. · Palabra.
“Berba asko baiña ganora gutxi.”
ohar bat
Esamoldeak:
ondo berba egiña.
(c).
Adjektiboa.
Gozo hitz egiten duena, inor mindu gabe.
“Oso ondo berba egiña zuan zuen aittajuna.”
(norbaiten) berbiak indarrik ez.
Esapidea.
Norbaiten esana aintzakotzat hartu ez.
“Nik milla bider esan notsan, baiña itxuria nere berbiak eztauka inddarrik.”
berbía jan.
(b).
Esapidea.
Agindutakoa bete ez. · Incumplir la palabra.
“Ezixozue ezer sinistu, berbia jaten zalia da ta.”
berbía etorri.
(c).
Bere onera edo senera etorri.
“Buruan golpia artu zeban eta oindio etxako berbaik etorri. ”
berbía eskatu.
(b).
Pedir la palabra.
berbía emon.
(b).
Esapidea.
Dar la palabra, prometer.
“Joango nitzala esan notsen da bein berbia emon ezkero joan ein biakot.”
berbía artu.
(b).
Esapidea.
Erronka edo halakoren bat egiten denean beste norbaitek kontuan hartu. · Tomar en cuenta una promesa, un desafío, etc.
“Esan najuan eun kiloko arrixa jasotze nebala ta lagunak berbia artu josten da oiñ kontuak.”
berbázko, berbazkua.
(c).
Izenlaguna.
Oral, verbal.
“Berbazko tratuak pe balio dabe juiziuan. ”
bérbaz.
(b).
De palabra.
“Berbaz ezin badabe alkar entendidu kartaz probau deixela./ Berbaz einddako tratuekin kontuz.”
berbán-berbán.
(c).
Esaten duen guztian.
“Berban-berban gizurra dauka.”
berba zatarreko, berba zatarrekúa.
(b).
Hitz itsusiak esan zalea.
“Ezta persona txarra, baiña berba zatarrekua. ”
berba zatar, berba zatarrak.
(a).
“Ezizu esan berba zatarrik. ”
berba baten.
(c).
du
Adberbioa.
"Hitz batez, laburbilduz".
“"Berba baten: esan dozun guztia, guzurra.” (AAG Eibes)”
bérba eiñ.
(a).
du
Aditza.
Hitz egin.
“Berba geixegi eitten dozu.”
Hitza. · Palabra.
“Berba asko baiña ganora gutxi.”
ohar bat
Esamoldeak:
ondo berba egiña.
(c).
Adjektiboa.
Gozo hitz egiten duena, inor mindu gabe.
“Oso ondo berba egiña zuan zuen aittajuna.”
(norbaiten) berbiak indarrik ez.
Esapidea.
Norbaiten esana aintzakotzat hartu ez.
“Nik milla bider esan notsan, baiña itxuria nere berbiak eztauka inddarrik.”
berbía jan.
(b).
Esapidea.
Agindutakoa bete ez. · Incumplir la palabra.
“Ezixozue ezer sinistu, berbia jaten zalia da ta.”
berbía etorri.
(c).
Bere onera edo senera etorri.
“Buruan golpia artu zeban eta oindio etxako berbaik etorri. ”
berbía eskatu.
(b).
Pedir la palabra.
berbía emon.
(b).
Esapidea.
Dar la palabra, prometer.
“Joango nitzala esan notsen da bein berbia emon ezkero joan ein biakot.”
berbía artu.
(b).
Esapidea.
Erronka edo halakoren bat egiten denean beste norbaitek kontuan hartu. · Tomar en cuenta una promesa, un desafío, etc.
“Esan najuan eun kiloko arrixa jasotze nebala ta lagunak berbia artu josten da oiñ kontuak.”
berbázko, berbazkua.
(c).
Izenlaguna.
Oral, verbal.
“Berbazko tratuak pe balio dabe juiziuan. ”
bérbaz.
(b).
De palabra.
“Berbaz ezin badabe alkar entendidu kartaz probau deixela./ Berbaz einddako tratuekin kontuz.”
berbán-berbán.
(c).
Esaten duen guztian.
“Berban-berban gizurra dauka.”
berba zatarreko, berba zatarrekúa.
(b).
Hitz itsusiak esan zalea.
“Ezta persona txarra, baiña berba zatarrekua. ”
berba zatar, berba zatarrak.
(a).
“Ezizu esan berba zatarrik. ”
berba baten.
(c).
du
Adberbioa.
"Hitz batez, laburbilduz".
“"Berba baten: esan dozun guztia, guzurra.” (AAG Eibes)”
bérba eiñ.
(a).
du
Aditza.
Hitz egin.
“Berba geixegi eitten dozu.”
-aga.
/eu/user/3.
Atzizkia.
Lekua adierazten du. Bergarako toponimian honako toki-izenetan agertzen da, besteak beste: hitzekin agertzen: Arruriaga, Artatxaga, Amillaga...
Lekua adierazten du. Bergarako toponimian honako toki-izenetan agertzen da, besteak beste: hitzekin agertzen: Arruriaga, Artatxaga, Amillaga...
2.ala.
1.ala.
(a).
Adberbioa.
Hala. · Así
“Ala bizi leikek.”
Esamoldeak:
ala dalakúan.
(b).
Esapidea.
ala zalakúan.
Gauzak era hartara direla sinistuta.
“ Zuek egon zaizte ala dalakuan, da ikusikozue./ Sasoi artan gaztaiñia ta babia besteik ezkiñuan jaten, baiña ala zalakuan bizi giñan. Baita OLA... Olaxe bia zala ta ibili, olaxe zalakuan. Ben.”
2.-ala.
(b).
-alan.
Asko, aditz partizipioari lotuta. · A tope, todo lo posible
“Eurixa bota-ala diardu./ Egiñalak ein zittuan partidua irabazteko./ Pedalei emunala zoian mutikua.”
BotaALÁN, emonALÁN ere bai..
3.-ala.
(b).
Ahala. · A medida que
“Artua zuritzen dabe erresaixua errezau ala./ Ezkontzeko eguna aillegau ala, egunian baiño egunian nerbiosuao zeuan.”
1.ala.
(a).
Adberbioa.
Hala. · Así
“Ala bizi leikek.”
Esamoldeak:
ala dalakúan.
(b).
Esapidea.
ala zalakúan.
Gauzak era hartara direla sinistuta.
“ Zuek egon zaizte ala dalakuan, da ikusikozue./ Sasoi artan gaztaiñia ta babia besteik ezkiñuan jaten, baiña ala zalakuan bizi giñan. Baita OLA... Olaxe bia zala ta ibili, olaxe zalakuan. Ben.”
2.-ala.
(b).
-alan.
Asko, aditz partizipioari lotuta. · A tope, todo lo posible
“Eurixa bota-ala diardu./ Egiñalak ein zittuan partidua irabazteko./ Pedalei emunala zoian mutikua.”
BotaALÁN, emonALÁN ere bai..
3.-ala.
(b).
Ahala. · A medida que
“Artua zuritzen dabe erresaixua errezau ala./ Ezkontzeko eguna aillegau ala, egunian baiño egunian nerbiosuao zeuan.”
áldi.
1.aldi, aldíxa.
(a).
Izena.
Vez.
“Kalera joaten dan aldi bakoitzian mozkortuta etxeratzen da./ Azkenengo aldixa izan deilla.”
Esamoldeak:
aldiko bat.
(b).
Aldi bakoitzean bat.
“Orrek mozkorrak aldiko bat arrapatzeittu./ Pastillak aldiko bat artu bia die. ”
2.aldi, aldixa.
(c).
Izena.
Denboraldia. · Período, temporada, racha.
“Gure amak aldixak eukitzeittu, batzutan primeran da beste batzutan gaizki./ Emen aldixa datorrenian aprobetxau ein bia da.”
Esamoldeak:
áldixak izan.
(c).
Esapidea.
Boladak izan.
“Aldixak izaten zittuan gure amandriak; batzutan primeran, beste batzutan burua ziero galduta.”
áldittan.
(c).
Batzuetan, boladatan.
“Aldittan burua etortzen jako, baina normalian eztau iñor ezautzen. ”
aldían aldíko.
(c).
Esapidea.
Garai bakoitzean garai hari dagozkionak. · En cada época los trabajos, etc., correspondientes.
“Ana eztago etxian; nobixuana juan da. Badakizu, aldian aldiko lanak./ Mutikotan azelakotxe billurra izaten giñuan konfesatzeko. Aldian aldiko prolemak. ”
aldi oneko edo txarreko egon.
(c).
Esapidea.
Umore edo aldarte oneko egon.
“Aldi oneko dagonian arrapatzen bozu, tira, baiña bestela ezaitte arrimau be eiñ. ”
áldi báten.
(c).
Adberbioa.
Denboraldi baten.
“Derrepentian ezkutau zan errittik eta aldi baten etzan agertu. ÁLDI BATERÁKO. Oiñ beintzat bakaziñotara joan biot aldi baterako, eta gero ikusikou zer eitten doun. ”
3.-aldi, -aldíxa.
(a).
Atzizkia.
Denborazko atzizkia.
1.aldi, aldíxa.
(a).
Izena.
Vez.
“Kalera joaten dan aldi bakoitzian mozkortuta etxeratzen da./ Azkenengo aldixa izan deilla.”
Esamoldeak:
aldiko bat.
(b).
Aldi bakoitzean bat.
“Orrek mozkorrak aldiko bat arrapatzeittu./ Pastillak aldiko bat artu bia die. ”
2.aldi, aldixa.
(c).
Izena.
Denboraldia. · Período, temporada, racha.
“Gure amak aldixak eukitzeittu, batzutan primeran da beste batzutan gaizki./ Emen aldixa datorrenian aprobetxau ein bia da.”
Esamoldeak:
áldixak izan.
(c).
Esapidea.
Boladak izan.
“Aldixak izaten zittuan gure amandriak; batzutan primeran, beste batzutan burua ziero galduta.”
áldittan.
(c).
Batzuetan, boladatan.
“Aldittan burua etortzen jako, baina normalian eztau iñor ezautzen. ”
aldían aldíko.
(c).
Esapidea.
Garai bakoitzean garai hari dagozkionak. · En cada época los trabajos, etc., correspondientes.
“Ana eztago etxian; nobixuana juan da. Badakizu, aldian aldiko lanak./ Mutikotan azelakotxe billurra izaten giñuan konfesatzeko. Aldian aldiko prolemak. ”
aldi oneko edo txarreko egon.
(c).
Esapidea.
Umore edo aldarte oneko egon.
“Aldi oneko dagonian arrapatzen bozu, tira, baiña bestela ezaitte arrimau be eiñ. ”
áldi báten.
(c).
Adberbioa.
Denboraldi baten.
“Derrepentian ezkutau zan errittik eta aldi baten etzan agertu. ÁLDI BATERÁKO. Oiñ beintzat bakaziñotara joan biot aldi baterako, eta gero ikusikou zer eitten doun. ”
3.-aldi, -aldíxa.
(a).
Atzizkia.
Denborazko atzizkia.
batéra.
1.batera.
(a).
Adberbioa.
Juntos, a la vez.
“Bixok batera joango gaittuk.”
2.-az batera.
(b).
Juntagailua.
-az bat.
Denborazko bateratasunezko esaldietan: ikusixaz batera edo bat, agertuaz batera edo bat...
Adinekoen ahotan oso arruntak dira. Gazteagoetan -tziaz batera edo -tziaz bat dira erabiliagoak eta nagusitzen ari direnak. Pelikulia astiaz batera aillegau naiz./ Esatiaz bat akordau nitzan./ Ikusixaz bat ezautu dot./ Erbixa agertuaz batera bota zotsan tirua. Lau forma hauetatik bi dira askogatik erabilienak: -az bat eta -tziaz batera.
.
1.batera.
(a).
Adberbioa.
Juntos, a la vez.
“Bixok batera joango gaittuk.”
2.-az batera.
(b).
Juntagailua.
-az bat.
Denborazko bateratasunezko esaldietan: ikusixaz batera edo bat, agertuaz batera edo bat...
Adinekoen ahotan oso arruntak dira. Gazteagoetan -tziaz batera edo -tziaz bat dira erabiliagoak eta nagusitzen ari direnak. Pelikulia astiaz batera aillegau naiz./ Esatiaz bat akordau nitzan./ Ikusixaz bat ezautu dot./ Erbixa agertuaz batera bota zotsan tirua. Lau forma hauetatik bi dira askogatik erabilienak: -az bat eta -tziaz batera.
.
béte.
1.bete.
(a).
da
du
Aditza.
Llenar(se).
“Goraiño bete dot basua.”
Asko jan ere bai. Majo bete giñuztan..
2.bete.
(c).
Aditza.
Preñar.
“Konturatu zan iru edo lau erritan berdintsu esan zetsela, Lekamendiko Patxik neska gazteren bat bete euala. (SM Ezten)”
Esamoldeak:
beteta.
(c).
Adberbioa.
Preñada.
“Ik laga dituk, Goierriko zenbait erritan, neska gaztiak beteta? (SM Ezten).”
3.bete, betía.
(a).
Adjektiboa.
Lleno, -a.
“Zein botilla nai dozu, betia ala utsa.”
Esamoldeak:
bete-betia ez izan.
(c).
Esapidea.
Atzeratu samarra izan. · Dícese de las personas que sin ser subnormales tienen detalles de ello.
“Semeik gaztenak eztau bete-betia emuten.”
zierokúa izan ez.
4.bete.
(a).
Adberbioa.
Lleno.
“Frontoia gaur bete zeuan.”
Beteta esaten da gehiago..
Esamoldeak:
beteta.
(c).
Adberbioa.
lagunartekoa
Mozkortuta.
“Atzo be ondo beteta etorri giñuztan. Don.”
kamiño betian.
(c).
Esapidea.
Ibiltzerakoan eseak eginez edanda egoteagarik.
“Andramaittan kamiño betian etorri giñuztan Elgetatik Uberara.”
bete-betian.
(b).
Adberbioa.
De lleno.
“Bete-betian jo zeban autuak./ Gaixoik zeuala bete-betian arrapau zeben esamiñak.”
béte-béte eiñ.
(c).
Esapidea.
Asko edan.
“Riojatik bete-bete eindda etorri zittuan.”
béte-béte.
(a).
Adberbioa.
Lleno del todo.
“Kotxia bete-bete ekarri dot.”
5.bete.
(a).
Posposizioa.
Lleno de.
“Zakua bete perretxiku topau dau./ Poltsikua bete diru dauka.”
6.bete.
(b).
da
Aditza.
Ariketa fisikoan, kirol lehiaketan batez ere, arnasa estutu.
“Partidua asi orduko betetzen da Goñi.”
Esamoldeak:
beteta.
(a).
Kirolaria edo ariketa fisikoa egiten ari dena arnasestuka edo ezinean.
“Perurena irugarren jasoaldirako beteta zeuan.”
7.-bete.
Atzizkia.
Bat. Hitzaren azken osagai gisa honelakoetan: ordubete, astebete, illabete, urtebete, arrabete, ilbete...
1.bete.
(a).
da
du
Aditza.
Llenar(se).
“Goraiño bete dot basua.”
Asko jan ere bai. Majo bete giñuztan..
2.bete.
(c).
Aditza.
Preñar.
“Konturatu zan iru edo lau erritan berdintsu esan zetsela, Lekamendiko Patxik neska gazteren bat bete euala. (SM Ezten)”
Esamoldeak:
beteta.
(c).
Adberbioa.
Preñada.
“Ik laga dituk, Goierriko zenbait erritan, neska gaztiak beteta? (SM Ezten).”
3.bete, betía.
(a).
Adjektiboa.
Lleno, -a.
“Zein botilla nai dozu, betia ala utsa.”
Esamoldeak:
bete-betia ez izan.
(c).
Esapidea.
Atzeratu samarra izan. · Dícese de las personas que sin ser subnormales tienen detalles de ello.
“Semeik gaztenak eztau bete-betia emuten.”
zierokúa izan ez.
4.bete.
(a).
Adberbioa.
Lleno.
“Frontoia gaur bete zeuan.”
Beteta esaten da gehiago..
Esamoldeak:
beteta.
(c).
Adberbioa.
lagunartekoa
Mozkortuta.
“Atzo be ondo beteta etorri giñuztan. Don.”
kamiño betian.
(c).
Esapidea.
Ibiltzerakoan eseak eginez edanda egoteagarik.
“Andramaittan kamiño betian etorri giñuztan Elgetatik Uberara.”
bete-betian.
(b).
Adberbioa.
De lleno.
“Bete-betian jo zeban autuak./ Gaixoik zeuala bete-betian arrapau zeben esamiñak.”
béte-béte eiñ.
(c).
Esapidea.
Asko edan.
“Riojatik bete-bete eindda etorri zittuan.”
béte-béte.
(a).
Adberbioa.
Lleno del todo.
“Kotxia bete-bete ekarri dot.”
5.bete.
(a).
Posposizioa.
Lleno de.
“Zakua bete perretxiku topau dau./ Poltsikua bete diru dauka.”
6.bete.
(b).
da
Aditza.
Ariketa fisikoan, kirol lehiaketan batez ere, arnasa estutu.
“Partidua asi orduko betetzen da Goñi.”
Esamoldeak:
beteta.
(a).
Kirolaria edo ariketa fisikoa egiten ari dena arnasestuka edo ezinean.
“Perurena irugarren jasoaldirako beteta zeuan.”
7.-bete.
Atzizkia.
Bat. Hitzaren azken osagai gisa honelakoetan: ordubete, astebete, illabete, urtebete, arrabete, ilbete...
-dun.
1.-dun.
(a).
Atzizkia.
Atzizki posesiboa.
“Bota ebilladunekin ibiltzen da.”
2.-dun.
(b).
Atzizkia.
Sufijo que indica repartidor de.
“Ardauduna ezta etorri./ Esneduna goizeko zazpiretan zeuan atian.”
Zenbaitetan, arrainddunen esate baterako, dendari edo saltzaile ere bai..
1.-dun.
(a).
Atzizkia.
Atzizki posesiboa.
“Bota ebilladunekin ibiltzen da.”
2.-dun.
(b).
Atzizkia.
Sufijo que indica repartidor de.
“Ardauduna ezta etorri./ Esneduna goizeko zazpiretan zeuan atian.”
Zenbaitetan, arrainddunen esate baterako, dendari edo saltzaile ere bai..
léku, lékua.
(a).
Izena.
Tokia. · Lugar.
(ondorengoak ere egiten dira toki-rekin)..
tóki.
Esamoldeak:
lekutátik.
(b).
Adberbioa.
Desde cuán lejos.
“Lekutatik etortzen da jentia UNEDera.”
lekutáraiño.
(b).
Adberbioa.
Hasta cuán lejos.
“Lekutaraiño aillegau zien urak. ”
lekutára.
(b).
Adberbioa.
A cuán lejos.
“Almeriara? Lekutara eruan bia zaittue soldau./ Lekutara datoz diru-eske. ”
lekutáko, lekutakúa.
(b).
Izenlaguna.
De cuán lejos.
“Holandako letxugak? Jesus, lekutakuak./ Lekutako kontuekin zatoz oiñ. ”
leku ederrían ere bai.
leku ederrían.
LEKU EDERRÍAN ere bai.
lekútan.
(b).
Adberbioa.
adierazkorra
Zein urrun. · Cuán lejos.
“Aspirinia bia dozula? Lekutan dago farmazia. ”
(Adierazkorra, ondorengo guztiak bezala). LEKU EDERRÍAN ere bai..
léku eiñ.
(b).
Aditza.
Hacer sitio.
“Leku eidazue, neu be zuekin nator da.”
Baita leku batean, lantoki batean, adibidez, sustraitu. Ori errekauak eitten asi zan da ikusi; bera da aintzen dabena. Laster ein ddau leku. .
-en lékuan.
(b).
Juntagailua.
-en ordez.
“Kabiarran lekuan angulak egon izan balie etzan asko sobrauko.”
Tokia. · Lugar.
(ondorengoak ere egiten dira toki-rekin)..
tóki.
Esamoldeak:
lekutátik.
(b).
Adberbioa.
Desde cuán lejos.
“Lekutatik etortzen da jentia UNEDera.”
lekutáraiño.
(b).
Adberbioa.
Hasta cuán lejos.
“Lekutaraiño aillegau zien urak. ”
lekutára.
(b).
Adberbioa.
A cuán lejos.
“Almeriara? Lekutara eruan bia zaittue soldau./ Lekutara datoz diru-eske. ”
lekutáko, lekutakúa.
(b).
Izenlaguna.
De cuán lejos.
“Holandako letxugak? Jesus, lekutakuak./ Lekutako kontuekin zatoz oiñ. ”
leku ederrían ere bai.
leku ederrían.
LEKU EDERRÍAN ere bai.
lekútan.
(b).
Adberbioa.
adierazkorra
Zein urrun. · Cuán lejos.
“Aspirinia bia dozula? Lekutan dago farmazia. ”
(Adierazkorra, ondorengo guztiak bezala). LEKU EDERRÍAN ere bai..
léku eiñ.
(b).
Aditza.
Hacer sitio.
“Leku eidazue, neu be zuekin nator da.”
Baita leku batean, lantoki batean, adibidez, sustraitu. Ori errekauak eitten asi zan da ikusi; bera da aintzen dabena. Laster ein ddau leku. .
-en lékuan.
(b).
Juntagailua.
-en ordez.
“Kabiarran lekuan angulak egon izan balie etzan asko sobrauko.”
-enán be.
(c).
Juntagailua.
Baldin ba... ere, badaezpada ere, partizipioari erantsirik.
“Gaur lotutako garixa mutxurtu ein biako da, lanbrua egiñenan be./ Norbaitt etorrienan be beti eukitzen dot patxar botillia.”
Baldin ba... ere, badaezpada ere, partizipioari erantsirik.
“Gaur lotutako garixa mutxurtu ein biako da, lanbrua egiñenan be./ Norbaitt etorrienan be beti eukitzen dot patxar botillia.”
