Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

4. jarri. (c). da aditza. Landare batek lurrari heldu.   Arraigar una planta.. Lenguan sartutako letxuga-landarak eztie jarri./ Sartu nittuan iru arbolatatik bat bakarrik jarri da.. Sin. sustarra artu.
júdas lóra, júdas loría. (d). izena. botanika Lunaria annua. Flor de plata.. Lunaria annua. Flor de plata. Landatuta hazten den lora hau apaingarri polita da. Sikatuta gero, loreei gaineko azala kendu eta txanpon itxurako lore zurixkak gelditzen zaizkie. Beharbada txanpon itxura horregatik datorkio izena.. Sin. pezetak.. komentario 1
Ipúrdi gizéna. (c). esaera. IPÚRDI GIZÉN. Esaera zelebre honetan agertzen da:. . Ihesbideko erantzunak. .
2. iñoiz. (b). adberbioa. Alguna vez, algunas veces (bestelakoetan).. Iñoiz joaten ga perretxikutara./ Neuk pe ikusi izan dot iñoiz mozkortuta.. Sin. nóiz ero nóiz. iñóizko dénporan, . (d). adberbioa. Alguna vez.. Iñoizko denporan asarretu eitten baaiz pasauko jak. Don.. "Si alguna vez te enfadas ya se te pasará" esaldia euskaratzeko eskatuta egin du goikoa. Gutxi erabilia. ..
isladara. (d). adberbioa. ISLADAN, ISLAN. Hodeiertzaren mugan, argiaren kontra (al contraluz).. Amak, honetaz galdetuta, zera diost zalantzaz beterik: Isladara, urriñera... eztakit nik, isladara begiratu... Zeoze bazuan baiña. Klem. "Silueta en el horizonte, al contraluz... Íslia, íslaa ikusi ñuan: sobre la línea del horizonte. Eguzkixen íslaa: mirando desde la parte opuesta del sol. Islaan ikusten da ganau bat: la silueta sobre el monte." (Izag Oñ). Hitz ia galdua; bere esanahia eta erabilera lausotu samartuak daude..
1. jo. (a). du aditza. Pegar.. Ez izu jo umeik.. Ik. artúa jo. jota, . (-). . 1. jota, . (c). adberbioa. Oso nekatuta.. Jota joiak Lejarreta./ Ziero jota etorri zien mendittik. . Goian ikusten dugunez, JOTA JATOK, JOTA JOIAK... esan ohi da, adibidez, karrerista bat nekatuta doala ikusten denean, ia hizjoku bat eginez... 2. jota, . (c). adberbioa. BURUTIK JOTA. Burutik jota, zoratuta.. Ori eitteko ziero jota egon biok.... joka, . (b). adberbioa. Pegando.. Beti alkar joka dabitz. .. jo batera eta jo bestera ibili, . (c). esapidea. JO ONA ETA JO ARA. Noraezean edo galduta ibili.. Basuan galduta ibili giñustan, jo batera eta jo bestera. .. jótera ein, . (d). esapidea. Jotzeko kinada egin, edo joteko intentzioa edo zaletasuna izan. Ben.k etxean izan zuen idi batez zera dio:. Beste bat euki giñuan jotera eitten ebana. .. jóta kéia, . (c). esapidea. JOTA SUA, JOTA FUEGO. Jota sua, ahalegin osoz.. Lanian diardu jota keia.. Ik. dáleketepego.. jota garbi, . (c). Hilda.. Bueltakunen motorduna jota garbi...
3. kantsáu, kantsáua. (c). adjektiboa. Neketsua.   Cansado, fatigoso.. Oso lan kantsaua da gari-jotia.. Sin. nekétsu.
túerto, -a, tuértua, ia. (a). adjektiboa. Tuerto, -a.. Sin. begíbakar. Ik. ítxu.
toríau. (b). du aditza. Torear.. Ze pentsau jok pa orrek, gu toriatzia, ala?.
tóki, tókixa. (a). izena. Lekua.   Sitio, lugar.. Sin. léku. tokittan, . (-). esapidea. . Ik. lekútan..
1. ti-ti-ti. (-). onomatopeia. (Eibar.) TXI-TXI-TXI. "Hacer algo con cuidado, dando golpes suaves y pequeños.. Han ibiltzen zittuan grabadoriak, ti-ti-ti, kuidau haundixakin biharrian, egun osuan geldittu barik." (SB Eibetno)..
1. zale, zalía. (b). adjektiboa. Gustatzen zaiona, ohitura duena.   Propenso, aficionado, -a.. Gure Patxi zapatak sukaldian lagatzen zalia da./ Zu lanera berandu joaten zalia za./ Udabarrixa zalia da eurixa eitten. . -TzEN zalia..
2. zuri, zuríxa. (a). adjektiboa. Pálido, -a.. Kolore zurixa daukazu. . zúri-zúri járri, . (b). esapidea. Ponerse pálido. . Ikusi zaittuanian zuri-zuri jarri da. ..
zúri pintau. (b). Pintar de blanco.. Etxia zuri pintau dabe..
1. zuri, zuríxa. (a). adjektiboa. Blanco, -a.. Ik. edúrra zúri. zúri pintau, . (b). Pintar de blanco.. Etxia zuri pintau dabe...
zurezko trajia jantzi. (-). esapidea. (lagunartekoa.) Pertsona bat hil.. Zurezko trajia jantzi, eta hankak aurrian diela etara juek. (TSE Berb). .
Zur da lur ein. (d). esaera. (Oñati.) Harritu.  . "Zur da lur ein dda ama: se ha maravillado sobremanera la madre." (Izag Oñ). .
zúri. (-). 1. zuri, zuríxa. (a). adjektiboa. Blanco, -a.. Ik. edúrra zúri. . zúri pintau, . (b). Pintar de blanco.. Etxia zuri pintau dabe.... 2. zuri, zuríxa. (a). adjektiboa. Pálido, -a.. Kolore zurixa daukazu. . . zúri-zúri járri, . (b). esapidea. Ponerse pálido. . Ikusi zaittuanian zuri-zuri jarri da. ... 3. zuri, zuríxa. (c). adjektiboa. Lanerako nagia, alperra.   Poco aficionado al trabajo.. Korbatia eta trajia bai, baiña lanian zurixaua da, zurixaua... . BLANKO ere esaten da Eibar aldean: Arro dotoria, baiña blanko bizi guztian. (AAG Eibes).. Ik. nagi, alper.. 4. zuri, zuríxa. (c). adjektiboa. Faltsua... 5. zuri, zuríxa. (d). izena. Enborraren azalaren eta bihotzaren artean geratzen den geruza, balio ez duena.. Egurran defetuak die bat ori, gizenakin eittia. Au bada tablia, baztarrian olako zer bat zurixa esate akona, gizena. Martin. . Sin. kostánera, gizen, laka.. 6. zuri, zuríxa. (-). izena. (Eibar.) lactarius vellereus. Lactario aterciopelado (perretxikua). (SB Eibetno)...
zurgólda, zurgoldía. (d). izena. Zurezko golda, burdinazkoa punta bakarrik duena.. Zurgoldia. Auxe bakarrik burdiñia. Egur aundi bat, ona gora eskulekua, au kertena ta au partikia. Don. . ZURGOLDAPUNTA (reja del arado) etxean dutela esan du. Lanean ez duela ezagutu, esegita baizik.. Ik. frantzes-gólda, golda áundi.
zúri-zúri járri. (b). esapidea. Ponerse pálido. . Ikusi zaittuanian zuri-zuri jarri da. .
3. zuri, zuríxa. (c). adjektiboa. Lanerako nagia, alperra.   Poco aficionado al trabajo.. Korbatia eta trajia bai, baiña lanian zurixaua da, zurixaua... . BLANKO ere esaten da Eibar aldean: Arro dotoria, baiña blanko bizi guztian. (AAG Eibes).. Ik. nagi, alper.
zurittasun. (-). 1. zurittasun, zurittasuna. (a). izena. Blancura.. Zer da aurreko zelaixan ikusten dan zurittasun aura?.. 2. zurittasun, zurittasuna. (c). izena. Izotzak belar gainean uzten duen geruza.. Zurittasun galanta zeuan gaur goizian...
zurita. (d). izena. columba oenas. Paloma zurita.. Sin. uso txiki.
zúringo, zúringua. (a). izena. La clara del huevo.. Gorringua jan da zuringua laga.. Sin. arráutza-zúringo. Ant. górringo.