Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

troská-ur, troska-úra. (c). izena. Troska duen ura.   Agua que contiene mucho caolín.. Iruerrekako ura troska-ura da. .
trósko. (-). 1. trosko, troskúa. (d). izena. TRASKO. Zerbaiten lodiunea, soka batena adibidez.   Bulto, por ejemplo de una cuerda.. Soka-korapillo bat pe bai, trosko bat, sendo-unia. Zeoze pasau ezin dozunian-da, troskua parian-da, troskaunia. Klem./ Gure aittajunak eitte eban [artilezko haria] bape trasko barekua, bape korapillo ero pelota barekua. . Egur bat ekonomikan sartu ezinda jardun daiteke troskuak edo troskauniak oztopo egiten duelako... 2. trosko, troskúa. (d). izena. Lingote de hierro.. Sin. totxo..
trumoi-láiño, trumoi-laiñúa. (c). izena. Trumoia dakarren lainoa, hodei-lainoa.. Ik. ode-tóntor.
tratúa itxi. (c). esapidea. TRATÚA ZERRÁU. Cerrar el trato.. Ixa tratua zerrauan zeukela atzeraka ein juan..
trézeño, trézeñua. (d). izena. Mena (Aiaratik hurbil, Burgos partean) aldeko ganadu mota, txikia eta gogorra.. Sin. persiáno.
tríbuli, tríbulixa. (d). izena. Zalpurdi txikia.   Tilburí, carro pequeño tirado por un caballo, antaño auténtico signo de distinción.. Nik emen ezautu dittutenak karro motxak, tribulixak esate jakuan. Pare bat iru bat lagunendako ero. Lujokuak, ferixarako ta. Aixkarko Manuelek pe euki juan ola karro motx bat, tribulixa esate jakuan. Klem./ Karrua zan lanerako, da beste bat, ari tribulixa. Estalpe ta guztiko karruak. Don. . Etim.: gaztelerazko «tilburí».. Ik. zálpurdi.
trikímaiñu, trikímaiñua(k). (-). izena. TRIKÍMAILLU, TRIKÍMAIÑA, TRIKIMONTAÑA. Artimaña, treta.. Gaurko umiak trikimaiñu asko dauke./ Aspaldittik ezautzeittugu orren trikimailluak..
trikitilári, trikitilaríxa. (b). izena. Trikitria dantzatzen duena.. Trikitilarixen konkursua dago frontoian.. Gaur egun soinu txikiaren jotzaileei deitzen hasi zaie, baina ez da hemengo erabilera zaharra. .
trikitíxa, trikitixía. (b). izena. Euskal dantza solteari ematen zaion izen generikoa.. Atsalde guztia trikitixan emun giñuan./ Trikitixia besteik ezta entzuten Arrateko radixuan. .
trill. (-). Ik. trínk eiñ.
tríllu. (-). izena. 1. trillu, trillúa. (d). izena. Arearen antzeko laborantza tresna, oholtza bati hortz motz samarrak itsatsita dituena.   Apero de labranza que se utilizaba para dar la primera pasada a la tierra arada.. Gure mutikotan be trillua baztartuta zeuan./ Trillua be lurra apurtzeko; lur erpiltsua zeuanian. Goldatuan. Au (area) bigun xamarra bazan, gogorraua bazan orrekin (trilluarekin). Don. . Zenbait lekutan grada deitzen omen diote tresna honi... 2. trillu, trillúa. (d). izena. Goikoaren moduko oholtza duen tresna, baina azpian hortzak beharrean sukarriak itsatsita dituena. Abereek tiraturik larrainean garia jotzeko erabilia.   Apero que se utilizaba para trillar en la era.. Trilluakin baldin bazan, gari-joteko lekua larraiña esate jakon. Ori e etxe gertuan nunbaitten lautaratxo bat, lauuna bat, euzkixak joteko lekuan, al bazan beintzat. Don. .. 3. trillu, trillúa. (d). izena. Triskantza... 4. trillúa eiñ, . (c). du aditza. Soroan edo ortuan lurra oso bustia dagoelarik ibiltzeagatik lurra trinkotu eta eskastu.   Apelmazar la tierra labrada por pisarla cuando hay mucha humedad.. Etzaittez berakatz jorrara joan, trillua eingozu ta./ Obe giñuan etxian egon izan bagiña. Eurixa ein berri zeuan da trillua ein ddogu ortuan. ..
1. trillu, trillúa. (d). izena. Arearen antzeko laborantza tresna, oholtza bati hortz motz samarrak itsatsita dituena.   Apero de labranza que se utilizaba para dar la primera pasada a la tierra arada.. Gure mutikotan be trillua baztartuta zeuan./ Trillua be lurra apurtzeko; lur erpiltsua zeuanian. Goldatuan. Au (area) bigun xamarra bazan, gogorraua bazan orrekin (trilluarekin). Don. . Zenbait lekutan grada deitzen omen diote tresna honi..
2. trillu, trillúa. (d). izena. Goikoaren moduko oholtza duen tresna, baina azpian hortzak beharrean sukarriak itsatsita dituena. Abereek tiraturik larrainean garia jotzeko erabilia.   Apero que se utilizaba para trillar en la era.. Trilluakin baldin bazan, gari-joteko lekua larraiña esate jakon. Ori e etxe gertuan nunbaitten lautaratxo bat, lauuna bat, euzkixak joteko lekuan, al bazan beintzat. Don. .
3. trillu, trillúa. (d). izena. Triskantza..
4. trillúa eiñ. (c). du aditza. Soroan edo ortuan lurra oso bustia dagoelarik ibiltzeagatik lurra trinkotu eta eskastu.   Apelmazar la tierra labrada por pisarla cuando hay mucha humedad.. Etzaittez berakatz jorrara joan, trillua eingozu ta./ Obe giñuan etxian egon izan bagiña. Eurixa ein berri zeuan da trillua ein ddogu ortuan. .
trimotor-egualdi, trimotor-egualdixa. (-). izena. (Eibar.) "Tiempo soleado. Gerran jaixotako esapidia. Egualdi onakin agertzen ei ziran trimotorrak Eibar eta ingurura bonbak jaurtitzera. Hortittik egualdi eguzkitsu eta argixari trimotor-egualdi esatia." (SB Eibetno)..
tringau. (-). Ik. tringótu.
tringótu. (c). da-du aditza. TRINGAU. Trinko bihurtu.   Hacerse compacto, denso, apelmazar(se).. Bizkotxua, arrotu biarrian tringotu ein jat./ Lur guztia tringotu dozu ortuan ibilitta.. Ik. zepátu.
trézeba, trézebia. (d). izena. Ganadu-askaren leiho ateduna. Zenbait baserritan oraindik ere badira.. Guk trezebia orri. Zela ola zabaltzekuak zien, bat zabaltzen zanian bestia itxi. Zabaldu etzien itten (korrederak ziren). Don. .
tresna, tresnia. (-). izena. "Herramienta, pero no de corte." (SB Eibetno). .
trepétxu, -o, trepétxuak. (d). izena. Eginkizun baterako behar diren gauzak.   Pertrechos.. Soldauak ies ein zeben trepetxu guztiak bertan lagata./ Eztakizu triatloia korritzeko zenbat trepetxu bia dan./ Trepetxu danak artuta jun zaizte emendik. Don. . "Pertrecho"-ren metatesia dirudi. Izagirreren definizioa: "Instrumento raro y complicado"..
tratúan ibilli. (b). Salerosketa edo akordio tirabiran jardun.. Denpora askuan tratuan ibilitta gero etzien konpondu..
tráuskill, trauskílla. (c). adjektiboa. TRAUKILL. Arlotea.   Desarrapado, -a, de modales torpes.. Zela izan leike ain trauskilla. .
tráza, trázia. (b). izena. Antza, itxura.   Traza, parecido.. Tion traza demasa daukazu. . zerbaitti traza txarra artu, . (-). esapidea. Itxura txarra hartu.. Traza txarra artzen dotsat asunto oni...