Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

itzáli. (d). da-du aditza. Apagar.. Itzali ori argixoi. Gurian gaztiak emendau esango dabe, baiña nik itzali esango otxat. Don.. Argiaz bakarrik esaten duela dio Donatok. Ez diot besteri entzun. . Sin. eméndau.
itzárri. (b). da-du aditza. (Angiozar., Ubera.) ITXÁRRI (UB., ANG.). Esnatu.   Despertar(se).. Gaur beratzittan itzarri naiz.. Sin. itzartu, esnátu.
itzartu. (c). da-du aditza. (Angiozar.) Sin. esnátu. Ik. itzárri.
ítxurian kontrakua izan. (c). esapidea. Ser lo que no se aparenta.. Serixua emoten dau, baiña adarra jo baitta bere amai be. Itxurian kontrakua da aura. .
ítxurian jabe izan. (c). esapidea. Ser lo que se aparenta.. Sinpatikua ta jatorra emuten dau, baiña ezta itxurian jabe./ Itxurian jabe bada, eztau inddar aundirik eukiko. .
itzebaittu. (d). aditza. Itzebagiak egin.. Esku guztiak itzebaittuta dauzkat. .
itxuriagatik pe. (c). esapidea. Por decoro.. Itxuriagatik pe mezetara juan bia ziñuke orraittio. .
itxuria galdu. (c). esapidea. ITXURATIK URTEN. Gauza batek presentzia galdu.. Jertsia itxuria galduta daukazu ziero./ Itxuratik urtenda dauzkak zapatak..
ixílik. (a). adberbioa. En silencio.. Ixilik, mesedez./ Ixil-ixilik dago.. Ik. ixilíxan. Umiak ixilik oilluak txixa eiñ arte, . (c). esaera. Umeei isilik egoteko esateko modu bastoa; oiloek ez dute txixarik egiten. . Umiak ixilik egon oilluak txixa eiñ arte!.. ixilik eta abarrik, . (-). esapidea. (Aramaio.) Gordeta, ezkutuan.. Gandiagak esan auen ixilik eta abarrik ibili ziela euskerie ikesten Oliten. (Orm Aram)... lagaidazu ixilik!, . (-). esapidea. "Hori esaten duen pertsonak adierazten du bakea behar duela, bera bakean lagatzeko; beraz, bestea(k) isiltzeko." (Lar Antz)... ixilik egon ari, . (c). esapidea. Kezka, asperdura, harridura etab. adierazten duen esapidea, testuinguruaren arabera.. ..
izera. (-). Ik. ízara.
izozdun, izozduna. (-). "Hielero, vendedor o repartidor de hielo." (SB Eibetno) .
ízozte, ízoztia. (c). izena. Izotz bolada.   Temporada o racha de heladas.. Otxentaizinkoko izoztian igartu zien emengo eukalitus saillak./ Joan dan eneruan egundoko izoztia ein juan.. Ik. síkute, éuritte, édurte.
izóztu. (a). da-du aditza. Helarse, congelar(se).. Everestetik berakuan izoztu jakozen eskuak./ Konjeladore onek eztau ondo izozten. .
ízpi. (-). 1. izpi, izpíxa. (d). izena. Haria.   Hebra de hilo.. Ik. izpíttu, álbeni.. 2. izpi, izpixa. (-). "Veta.. Sin. ari, egur-zan" (SB Eibetno). Sin. ari. Ik. béta..
1. izpi, izpíxa. (d). izena. Haria.   Hebra de hilo.. Ik. izpíttu, álbeni.
ízpitta, ízpittak. (d). izena. Paperez egindako sokak, antzinako Inauterietako apaingarriak.. Gu Bergara juten giñan, geu be. Orduan botatzen zittuen, ízpittak esaten jakuen, olako papelekin einddako sokak eta, botata ta, egundoko zerak ibiltte zien. Mertz. .
izpíttu. (-). IZPIITTU, IZPI-IZPI EGIN. 1. izpittu, izpixak. (d). da-du aditza. Izpiak, zatitxoak egin, bakailauarekin, adibidez. Baita, oihala edo prakabarrena lixtuta, hari puntak bistan direla, dagoenean IZPITTUTA dagoela esaten da.   Deshilachar(se); desmigar un alimento.. Iñoiz prakabarrenak eta izan dittuk pa ik izpittuta. Izpittu, izpittu beste zeozei be esate jakok; bai, bakillaua txikittu, zatitxuak eiñ. Klem.. Hitz ia galdua. Arropari buruz lixtu osasun hobean dago. . Ik. txirbíztu, líxtu, álbeni, ízpi.. 2. izpittu, . (d). da-du aditza. Ardi ilearen izpiak banatu edo harrotu. Eskuz egiten zen lan hau.   Separar y soltar la lana apelmazada con objeto de darle cuerpo; se hace a mano.. Eta ardiillia preparatzen da, garbittu, al dan koloreik ederrenakin, jo-jo-jo eiñ, ta gero kardatzeko, ta gero dana izpiittu eitten da, ta gero izpiittu ta ipini, ta kardau. Hilari./Dana izpi-izpi einda ipini biozu kardatzeko. Pedro. ..
1. izpittu, izpixak. (d). da-du aditza. Izpiak, zatitxoak egin, bakailauarekin, adibidez. Baita, oihala edo prakabarrena lixtuta, hari puntak bistan direla, dagoenean IZPITTUTA dagoela esaten da.   Deshilachar(se); desmigar un alimento.. Iñoiz prakabarrenak eta izan dittuk pa ik izpittuta. Izpittu, izpittu beste zeozei be esate jakok; bai, bakillaua txikittu, zatitxuak eiñ. Klem.. Hitz ia galdua. Arropari buruz lixtu osasun hobean dago. . Ik. txirbíztu, líxtu, álbeni, ízpi.
2. izpittu. (d). da-du aditza. Ardi ilearen izpiak banatu edo harrotu. Eskuz egiten zen lan hau.   Separar y soltar la lana apelmazada con objeto de darle cuerpo; se hace a mano.. Eta ardiillia preparatzen da, garbittu, al dan koloreik ederrenakin, jo-jo-jo eiñ, ta gero kardatzeko, ta gero dana izpiittu eitten da, ta gero izpiittu ta ipini, ta kardau. Hilari./Dana izpi-izpi einda ipini biozu kardatzeko. Pedro. .
íztar, iztárra. (a). izena. Pierna.. Iztar ederrak dauzkazu. . komentario 1
iztárgoen, iztárgoena. (d). izena. Iztar barnearen goi aldea.   Parte superior del interior de la pierna; ingle? Don.. Kanpokaldeari egal.. komentario 1
iztar-lengusu, iztar-lengusua. (-). izena. (Eibar.) "Bi pertsona iztar-lehengusuak dira gurasoak elkarren artean anai-arrebak direnean.   Primo hermano." (AAG Eibes).
izótz-kósko, izótz-kóskua. (d). izena. Izotz pusketatxoa.   Cubito de hielo.. Txanpan botillia izotz-koskuekin baldian jarritta.. Ik. burdíña-kósko.
izótz-kándela, izótz-kándelia. (c). izena. IZOZKANDELA. Izotz-garranga.   Carámbano. Donatok dio izotz-kandelei handiak direnean garranga deitzen zaiela.. Ik. izotz-garránga.