aditza

2. masusta, masustia. (c). aditza. "Mujer dispuesta a tomarse cualquier libertad." (Izag Oñ)..
masusta
matazatu. (c). aditza. Matazak osatu. Madejar. .
matazatu
matrákau. (d). du aditza. Jipoitu. Maltratar, golpear a alguien.. Ik. mangáu.
matrákau
matxienbrau, matxiénbrau. (c). aditza. Irtenunea duen ohola kanala duenean sartu. Baita, horretarako oholak prestatu. Machiembrar.. Gero ailleatzen zanian obria eitteko sasoia, matxienbrau. Lar. . Sin. arremetu..
matxienbrau
matxórratu. (d). da aditza. Matxorra bihurtu. Volverse estéril un animal (la vaca, mayormente).. Beti umeske dagon moduan eta umeik ez. Beste bei batzui saltoka ibiltzen dienian, matxorratuta. Klem./ Matxorratu ein dda. Bei ekaiztutakua. Matxorratu ein ddok, ekaiztu ein ddok. Don. . Emakumeaz ere bai. Azen: mátxorratu ere bai. Adibidean ikusten denez, beste behi batzuei saltoka hasten dira matxorratuta daudenean.. Ik. ekáiztu.
matxórratu
maupirittu. (-). aditza. (Antzuola.) "Maupiri egin.. Orrek begi ondua maupirittuta dauka." (Lar Antz). .
maupirittu
maxkáldu. (b). da aditza. Debilitarse, perder fuerza.. Txanpana bein zabaldu ezkero maxkaldu eitten da. .
maxkáldu
maxkartu. (d). da aditza. "Pertsona urteekin txikitu eta gastatu.. Iñaxi aspaldian maxkartuta dao." (Lar Antz) . komentario 1
maxkartu
mazpílddu. (b). du aditza. Aplastar, abollar, apachurrar.. Alkar jo daben bi kotxiak ziero mazpildduta geratu die./ Zakuan sartu ezkero mazpilddu eitten die sagarrak. . Oso hondatuta badago: mazpildduta; hainbeste ere ez denean: maillatuta.. Ik. aputxúrrau, maillatu.
mazpílddu
medráu. (c). du aditza. Animalia edo landarea hazi, mardotu; pertsona bizi mailaz hobetu. Medrar.. Txalak etzeban bape medratzen da okelara saldu dou./ Orrek, dan fiñakin, desiertuan be medrauko leukek. .
medráu
1. mejorau. (a). da-du aditza. Mejorar(se).. Len be tontua zan da aspaldixan ezta bape mejorau./ Gaixoik ibilli da baiña mejorauta dago./ Bere markia mejorau dau. . Ik. obétu, oberátu.
mejorau
2. mejorau. (c). da aditza. Gizendu pertsona bat (umorezkoa).. Aspaldixan eztozu ikusi Dioni? Ba ziero mejorauta dago. .
mejorau
meko eiñ. (c). aditza. Pot egin.. "Meko ein xok: cuando la caballería queda sin poder con la carga. Eziña jo deixenian esaten da: meko ein ddau./ Meko-meko eon: eziñian egon." (Izag Oñ). . komentario 1 Ik. pót eiñ.
meko eiñ
1. melau. (b). da-du aditza. Busti-busti eiñ. Empapar(se), calarse.. Melauta geratu giñan karreria ikusten./ Joxek melau ein gaittu mangeriakin. . Ik. mela-mela.
melau
2. meláu. (c). da aditza. (eufemismoa.) Mozkortu.. Aura domekero melauta ibiltzen da.. Ik. mela-mela.
meláu
mendráu. (d). du aditza. Hazi, tamainuz irabazi, bizimoduan aurrera egin.. Auntzak azala jan ezkero eztau landariak mendratzen./ Arek, dan fiñakin, ietargixan be mendrau eingo leuke. . komentario 1
mendráu
mentáu. (b). du aditza. Txertatu, eztitu. Injertar, realizar un injerto en un frutal.. Gure aitta-zanak bazekixen fruta arbolak mentatzen. . komentario 1 Sin. eztittu. mentatzéke, mentatzekía. (c). adjektiboa. Mentatu gabea.. Baso-sagarrak mentatzekiak die. . Sin. eztitzéke..
mentáu
menústu. (d). da aditza. Eskastu. Perder la calidad, venir a menos.. Menustu dok pa eskastu eitten danian. Edozer gauza, erropia, personia, pareta bat, ero edozer gauza. Eskastu. Klem. . Ik. ménusa.
menústu
merézi izan. (a). aditza. MEREZIDU (?). Merecer. . Ik merezittuk bizkarrekuak. . Lehen aldian, "eztau merezidu" eta horrelakoak ere entzuten dira, nahiz eta ez dakidan bide zuzenekoak diren: Askok preguntetan juztien: umiek ikastolara eruatie merezidu jok? (AA ArrasEus, 194. o.)..
merézi izan
merkátu. (b). da-du aditza. MERKÉTU. Merkeagotu. Abaratar(se).. Asko merkatu da tomatia. .
merkátu
mermáu. (c). du aditza. Tamainuz gutxitu. Mermar.. Perretxikuak asko mermatzen dabe zartaiñian. .
mermáu
meséde eiñ. (b). dio aditza. On egin.. Erretirua artziak mesede ein ddotsa. .
meséde eiñ
metáu. (b). du aditza. Metak egin.. Bedarrondua metatzen diardu Julienek, eurixa dator da.. Ik. metia eiñ s.v. meta..
metáu
miáztu. (b). du aditza. MIEZTU. Lamer.. Beixak eskua miaztu dotsa umiai. .
miáztu
1. mieztu. (c). du aditza. MIAZTU. "Zerratu" dagoena "mietz" jarri. Operación que consiste en dejar espacio a las plantas arrancando las que sobran.. Erremolatxa miezten dabill Julien.. Sin. bakandu (Ub.).. Sin. bakándu. Ik. erréstau.
mieztu

Subscribe to Bergarako euskara