Eibar

araedun, araedúna. (d). (Eibar.) AREDUN. "El o la que en Eibar proveía de arena para el fregado y las fundiciones.. Areittixoko areduna izan ete da gaur Eibarren?.
araedun
araso, arasua. (d). izena. (Eibar.) ARAZO. "Zeozer egiteak ematen duen lana.. Materixalak onenbeste, eta gaiñeko arasua iru errial..
araso
aratian. (d). adberbioa. (Eibar.) De espaldas (nadar).. Aratian eitten dau obeto (igeri), ostian baiño. (Etxba Eib). .
aratian
arbaso, arbasúa (Eib.). (d). izena. (Eibar.) Harriartea. "Pedrera.. Mendixa emendiko aldetik dana arbasua da..
arbaso
2. arbi, arbixa. (d). izena. (Eibar.) "Hueva del pescado. . Bakillauan arbixa artakotzat saltzen da..
arbi
arbide, arbidía (Eib.). (d). izena. (Eibar.) ARRIBIDE. "Calzada, camino empedrado.. Bide-txingor onek arbide batera joten dau.. Ik. galtzára.
arbide
arbitz, arbitza. (d). izena. (Eibar.) "Cuarzo.. Arbitzak ostiango arri guztiak erreixatzen dittu..
arbitz
arburu, arburúa. (d). izena. (Eibar.) "Peñasco, acantilado.. Eguarbitzako arburuan jarritta, orduak emoten nittuan Anbotora begira./ Itsas-ertzeko arburuetatik arrantzale eitten eban amuagaz. Sin. arkatx." (Etxba Eib).. Sin. arkatx.
arburu
4. ardatz, ardatza. (b). izena. (Eibar.) Burdina hariztatzeko erreminta. Macho de roscar.. Orrek ardatz txikixak dira eta kontuz ez bazabiz errez apurtuko jatzuz. (SM Burdin). .
ardatz
ardatz-étxe, ardatz-étxia. (d). izena. (Eibar.) Hariztatzeko ardatzak birarazteko erreminta. Volvedor, porta-machos. .
ardatz-étxe
ardatz-nagusi, ardatz-nagusixa. (d). izena. (Eibar.) Eje principal de la máquina herramienta, husillo patrón.. Onen tornuonen ardatz-nagusixak ari biborra (Withworth) dauka eta ari metrikua emoteko gaizki be gaizki ibiltzen naiz. (SM Burdin). .
ardatz-nagusi
2. ardi, ardixa. (-). (Eibar.) Pulga. . Ik. arkakúsu, -o.
ardi
argáluna, argálunia. (d). izena. (Eibar.) "Punto débil, punto flaco.. Danok daukagu geure argalunia nunbaitten eta zuk aguan.. Sin. bigúnuna.
argáluna
argi-eragin. (-). aditza. (Eibar.) "Baiñu galbano-plastikuan ondoren piezeri brist-eragitteko akabatzaillien eragiketia. Abrillantar." (SB Eibetno). .
argi-eragin
ari-arixan. (-). esapidea. (Eibar.) ARI-ARIRA. "Zerbait egiteko zorian. A punto de, al filo de, justamente.. Ari arira egon, ill edo bizi..
ari-arixan
2. aríapeko, aríapekua. (d). izena. (Eibar.) Azpijokoa; merezi ez duenari mesedea egin, merezi duenaren kaltetan.. Udaletxian libre geldittu dan plazia zelan emon jetsek orri eta ez Benittori, onek dakixan guztiakin? Epa! emen ariapekua egon dok!.
aríapeko
1. aríapeko, aríapekua. (d). izena. (Eibar.) Erreka-azpian sortzen den iturria, putzuak agortuz egiten den arrantza oztopatzen duena.. Agortzen ekinda laga eiñ biar izan genduan, ariapeko aundixa agertu jakulako. (Etxba Eib). .
aríapeko
aríatza, aríatzia. (c). izena. (Eibar.) Hareatza. "Arenal, playa.. Debako ariatzan, itxasora begira etxe txiki bat, zer amets ederra zartzarorako!.
aríatza
aritxalari, aritxalarixa. (d). (Eibar.) "Etxetik alde egindako semea edo alaba. . Seme batek aritxalarixa urten zetsan..
aritxalari
arixa ixo. (-). (Eibar.) Dañar, deshacer la rosca.. Torlojo honek arixa ixota dauka..
arixa ixo
arixa ixo. (c). aditza. (Eibar.) Haria eho. "Dañar la rosca.. Torlojo oni arixa ixo jako larregi estutziakiñ..
arixa ixo
arkaboz. (-). (Eibar.) Arcabuz. .
arkaboz
arkatx, arkatxa. (d). izena. (Eibar.) Malkarra, ezponda. "Acantilado, escarpa.. Eibarren arkatxa esaten jakon Isasiko alde batari, etxiak ein baiño leen arkatxa zalako ibai aldera; arkatxpia zan Kakalarduaneko olia, gaur Alfa, eta arkatxekuak Isasixan bizi ziranak.. Sin. arburu.
arkatx
3. arku, arkúa. (b). izena. (Eibar.) Su-armetan kolpekaria (gatillua) babesteko pieza. Guardamonte.. Arku gaiñeko kakua jaukak eskopeta onek..
arku
armagiñ, armagíña. (b). izena. (Eibar.) Armagintzan diharduen bihargina. Armero.. Naixago armagiñ izatia, basarriko baiño./ Armagiñak asko ziran len Eibarren. (Etxba Eib). .
armagiñ

Subscribe to Bergarako euskara