aditza

  • 1. idaskatu. (d). da aditza. IRASKATU. Jaki bat edo beste zerbait idaska (ardagaia) bezalakoa, lehorra eta malgua, bihurtu.   Volverse un alimento u otra cosa como la yesca, seco y correoso..
    idaskatu
  • 2. idaskatu. (-). aditza. "Secarse un árbol." (SB Eibetno). .
    idaskatu
  • ídaurtu. (d). du aditza. Idaurrez jo.. Koltxoiak idaurtzen diardu. .
    ídaurtu
  • idíau. (d). aditza. Ideiatu.. IDIAUTA EGON dio Hilarik "ados jarrita" zentzuan. Andik (Santoñako kartzelatik) abixatze otxela benteruai, andik libratzen zienian, alkarrekin idiauta erela ta amarretako bat eingo ebela. Hil. .
    idíau
  • idúli. (c). da aditza. Irauli.   Volcar.. Zangan sartu ta burdi-garua iduli jakue. Gurdia albora etzan, batik bat.. Sin. bulkáu, itxuli.
    idúli
  • igarixan eiñ. (a). aditza. Nadar.. Igarixan eittia gustatze jako. . Sin. uger eiñ. (Lein.)..
    igarixan eiñ
  • igárri. (a). du aditza. Acertar, adivinar.. Ezetz igarri zenbat urte dauzkaten?/ Arpegixan igartzen jatzu gizurretan zabitzena.. Igarkizunak ezetz igarri, ezetz igarri... formulaz hasten dira. Igarri intuitiboa da eta asmau, berriz, deduktiboa. Antz emon sinonimoa da testuinguru askotan.. Sin. azértau. Ik. ántz émon. igarri-igarrixa, . (c). esapidea. Gauza jakina.. Igarri-igarrixa zan ze pasau bia zan etxe orretan...
    igárri
  • igártu. (b). da-du aditza. IARTU. Landareek hezetasuna galdu.   Secarse la leña, marchitarse las plantas.. Zuk sartutako lora guztiak igartu die./ Atzo ebaittako bedarra igartuta dago./ Izotzak igartu dau loria .
    igártu
  • íges eiñ. (a). du aditza. IES EIÑ. Ihes egin.   Huir, escapar.. Kartzelatik iges eiñ i dabe.. Sin. ospa eiñ, álde eiñ, ánka eiñ.
    íges eiñ
  • igo. (a). da-du aditza. IXO. Subir.. Aixkorriko puntaraiño igo naiz./ Seigarren pisuraiño igo giñuan./ Gaizki ixo dot aldapia. . Ik. urten.
    igo
  • 3. igual izan. (a). aditza. Berdin izan.. Egizu nai dozuna, neri igual jat. . Sin. bérdin izan.
    igual izan
  • iguinddu. (b). da-du aditza. Nazkatu.   Asquear(se).. Iguindduta nago tabernaik taberna ibiltzen./ Perretxikuekin iguindduta akabau giñuan azkenian. .
    iguinddu
  • 3. igurtzi. (b). du aditza. Frotar, dar refriegas.. Igurtzidazu lepoaldia, miñez nago ta.. Igurtzitzen burutu gabean. . igúrtzika, . (c). Igurtzitzen. Frotando, acariciando. Alkarri igurtzika zebitzen neska-mutillak./ Ez ibilli granuai igurtzika.. Ik. frotáu..
    igurtzi
  • 4. igurtzi. (c). du aditza. Acariciar. .
    igurtzi
  • 1. ikara eiñ. (c). du aditza. Moverse un poco.. Armaixua mobidu nai izan dot baiña eztau ikaraik pe eitten./ Goiz guztia tabernan egoten da ikaraik pe egin barik. .
    ikara eiñ
  • 2. ikara eiñ. (c). aditza. Estremecerse, temblar.. Dinamitiak esplotau dabenian etxe guztiak ikara ein ddau. .
    ikara eiñ
  • ikára eráiñ. (c). dio aditza. Hacer mover, hacer temblar.. Ezetz ikara eraiñ eun kiloko arri orri./ Lurrikariak etxe guztiei ikara erain dotse. .
    ikára eráiñ
  • 1. ikaratu. (b). da-du aditza. Oso harritu.   Asombrar(se), impresionar(se).. Ikaratuta geldittu giñan Haitiko miserixiakin. .
    ikaratu
  • 2. ikaratu. (c). da-du aditza. Beldurtu, izutu.. Umia ikaratuta dago paiasuakin.. Gutxi entzuten da zentzu honetan. .
    ikaratu
  • ikási. (a). aditza. IKÉSI, IKÍSI. 1. ikasi, . (a). du aditza. Aprender.. Zeoze, beintzet neure pasadizua eitteko laiñ eskribitzen ikesi neban. Mertz. Nere moduko ikistailliak izengo zien da igual pentsauko zeben derrior ikisi bia zebela, da eziñ ikisi. Maistruak kulpak. Eli. . Ik. txorí ápixia ikasi. . Probaua ikisixa baiño obe, . (-). esaera. (Antzuola.) (Lar Antz). Probatzen dena ikasten dena baino baliogarriagoa dela.... 2. ikasi, ikesi, ikisi. (d). du aditza. Non dagoen jakin, txori-habien edo zuza-lekuen kasuan, adibidez.. Goazen txori-apixak ikastera./ Aitajunagandik ikasi zittuan zuza-lekuak. . Ik. ápixa.. 3. ikasi, ikasíxa. (c). adjektiboa. Ilustrado, -a, docto, -a.. Persona ikasixak bia die puesto ortarako./ Bere ustez ikasixa dok, baiña bai zera. .. 4. ikasi, ikasíxa. (d). izena. Ikasitako ohitura, jakintza.. Bueno, orduan euskeraz asten ga, baiña lelengo ba, geure ikasi ori, erakutsi ori daukulako ero, erderaz asten ga. Don. (AA BergEus, 343. o.).. Gutxi erabilia.. Ik. erakutsi..
    ikási
  • 1. ikasi. (a). du aditza. Aprender.. Zeoze, beintzet neure pasadizua eitteko laiñ eskribitzen ikesi neban. Mertz. Nere moduko ikistailliak izengo zien da igual pentsauko zeben derrior ikisi bia zebela, da eziñ ikisi. Maistruak kulpak. Eli. . Ik. txorí ápixia ikasi. Probaua ikisixa baiño obe, . (-). esaera. (Antzuola.) (Lar Antz). Probatzen dena ikasten dena baino baliogarriagoa dela...
    ikasi
  • 2. ikasi, ikesi, ikisi. (d). du aditza. Non dagoen jakin, txori-habien edo zuza-lekuen kasuan, adibidez.. Goazen txori-apixak ikastera./ Aitajunagandik ikasi zittuan zuza-lekuak. . Ik. ápixa.
    ikasi
  • ikatza egosi. (c). aditza. IKETZA EGOSI. Hacer (cocer) carbón vegetal.  . .
    ikatza egosi
  • ikúsi. (a). du aditza. Ver. . eziñ ikusi, . (-). . 2. ezin ikusi, . (c). aditza. Ezin jasan, ezin eraman.   No poder aguantar (cuando no se especifica más, por envidia o celos, normalmente).. Anai gaztiak diruak ein zittuan da nausixak ezin ori ikusi./ Beste edozer gauza, baiña semiak belarrittakua eruatia, auraxe ezin juan ikusi./ Askok bestien ona ezin izaten dau ikusi. .. 1. ezin ikusi, . (c). du aditza. Zerbait edo norbait begi txarrez ikusi.   Aborrecer algo o alguien.. Eztakitt zegatik baiña maixuak ezin ddau gure mutikua ikusi.. Ik. gorrótau, gorrotúa izan... ikúsi léike beráu!, . (c). esapidea. IKÚSI LÉIKE BERÁU. Norbaitek oso onargarria ez den zerbait esaten duenean erantzun ohi da espresio honekin.. .. ikusí?, . (b). IKUSTÉN?. Ikusten duzu?. Ikustén? Zer esaten notsun nik?/ Ikusí? Banekixen ze pasau bia zeban azkenian.. Ik. entzún?, barré?..
    ikúsi
  • 1. ikutu. (a). du aditza. Tocar..
    ikutu
Subscribe to Bergarako euskara