. argixa bota . (d).
Laburpena
argixa bota. (d). du aditza. Argia piztu. Hona hemen gure txikitako pasadizo bat, betiko gogoan geratu zitzaiguna:. Andramaixetan bazetorren gabaz Elgetatik baserrirutz Sagastitxo zarra, atxur dezentiakin, da sasi artera jausi zan. Orduan diarka asi zan: “Maria! bota argixa!”. . Oso adinekoek bakarrik..
Ezaguera
Ia galdua
. árbitza , árbitzia . (b).
Laburpena
árbitza, árbitzia. (b). izena. Arbi ederreko saila.   Nabar hermoso.. Arbitza izugarrixa egon bia dau Narbaizan.. "Nabar", soilik, arbi-solo litzateke. Arbitzak arbi ugaritasuna azpimarratzen du, nolabait. Batzuetan sinonimoak dira, baina ez beti. . Ik. arbí-soo.
Ezaguera
Nahiko ezaguna
Forma mugatua
árbitzia
. alpérrik . (b).
Laburpena
alpérrik. (b). da adberbioa. ARPÉLIK. En balde, en vano.. Ainbeste lan, da dana alperrik./ Bizikletia alperrik badaukazu, emoidazu.. alperrik galdu, . (a). da-du aditza. ARPELIK GALDU. Hondatu.   Estropearse, echarse a perder.. Sikutiak leka guztiak alperrik galduittu.. Sin. ondátu.. alpérra izan, . (b). da aditza. ALPÉRRIK IZAN. Ser en vano.. Alperra da ari asarre eittia./ Oiñ akordau bia da. Gero alperrik da buruai azka eittia...
Ezaguera
Nahiko ezaguna
1. áize , aizía . (a).
Laburpena
1. áize, aizía. (a). izena. Viento.. Gaur eztabill aizeik.. Haizea «ibilli» egiten da.. Ik. amillan, atxbítarte égoe, gaillégo áize, matákabras áize, gose-áize, mendébal, nórde, ípar, napár-égoe. Aizia otza dago, baitta illun ere; joan ere nai nuke, baitta egon ere, . (-). esaera. "Dena egin nahi, baina ezin aukeratu zer egin." (Lar Antz). .. Aizia buruan eta ibilli munduan, . (-). esaera. (Lar Antz). Pertsona haizetsuei esan ohi zaie, umorez. .. aizía ártzera biáldu, . (b). esapidea. Mandar a tomar viento.. Aprobau zebanian aizia artzera bialdu zittuan liburuak. . Sin. kakatára bialdu.. aiziekin ibili, . (-). . 2. aiziekin ibili, . (-). esapidea. . Ik. áiziak artu.. 1. aiziekin ibili, . (c). Gogoekin ibili.. Taberna bat ipintzeko aiziekin dabil aspaldittik.... aizia emun, . (-). . 2. aizia emun, . (c). esapidea. Bidea edo adorea eman.. Lendik pe eztauka besteik buruan, eta zuk aizia emoixozu gaiñera... 1. aizia emun, . (c). esapidea. Bururatu, gogoak eman.. "'Edurra dator Naparruatik' kantatze giñuan aizia emute zoskunian." (Lar Antz)... áiziak artu, . (c). esapidea. AIZIAK ERABILI, EUKI, IZAN; AIZIEKIN IBILI. Handikeriazko edo fantasiazko asmoak buruan izan.   Llenarse de veleidades, fantasiosos proyectos, etc.. Egundoko aiziak artu zittuan loterixia tokau jakonian./ Aixiak darabiz etxetik kanpora iges eitteko. (Etxba Eib)... aizía etara, . (c). du aditza. Haizea korritzen hasi.. Aizia etara dau eta bentanak ixtera noia. ..
Ezaguera
Oso ezaguna
Hurrenkera
1
Forma mugatua
aizía
. afáittan . (c).
Laburpena
afáittan. (c). adberbioa. Cenando.. Atzo afaittan gendela argixa joan zan./ Oiñezkero afaittako ordua izango da./ Biar tia Maria dator afaittara./ Afaittatik etara eben medikua./ Zer preparaukot afaittarako?. afáittan, afaittáko, affaittátik, afaittára, afaittaráko: Afaltzen, afaltzeko (izl.), afaltzetik, afaltzera, afaltzeko. Goiko formak galduz doaz eta ordez afaltzen, afaltzera, etab. nagusitu dira..
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
. ádarje , ádarjia . (c).
Laburpena
ádarje, ádarjia. (c). izena. Adarkera.   Cornamenta.. Oso adarje zatarreko irixa da, baiña inddartsua./ Uztarrirako bada ondo begiratu bia jako adarjiai.. Sin. adarkera..
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Forma mugatua
ádarjia
Subscribe to Bergarako euskara