. arill , arilla . (d).
Laburpena
arill, arilla. (d). izena. Matazan garbitutako hariaz eginiko hari-pelota.   Ovillo.. Gero arilla eiñ. JJp.. Sin. ari-pelota. Ik. arilketa. arillian batu, . (d). aditza. Matazako hariaz pelota osatu.   Ovillar.. Danak arillian batzen zien etxien, ba onenbeste arill, onenbeste arill eruen zakutan, ta eun kanako eun-piezia, fiña klase bat, ta bastotxua bestia. Hil. . Ik. pelotátu..
Ezaguera
Ia galdua
Sinonimoak
Forma mugatua
arilla
. arilkari , arilkarixa . (d).
Laburpena
arilkari, arilkarixa. (d). izena. ARILKAI, AILKAI. Harilkaria. Linu-matazak askatu eta pelotak egiteko tresna.   Devanadera, ovilladora.. Arilkaixa; au emen sartu ta ipintzen zien; matazia or sartuta; eta onek pelotia eitteko-ero sartuta ipini, amen zela daukan kajia-ero ankan. Juana./ Eta gero devanadera, arilkaixa. Josu.. Zurezkoak izaten ziren; lau hanka eta erdian ardatz bat, matazak han jarri eta hari-izpiari tira eginez, bueltaka-bueltaka pelota osatuz joaten zen. Lan aspergarria benetan, matazak sarritan korapilatuta egoten zirelako. Hari-pelotak (harilak) harilkariak berak azpian zeukan kajatxo batean uzten ziren. Zera irakurtzen diogu Barandiarani: «Batzuetan (Anbotoko Dama) ardatzean bere leize aurrean, bestietan labesu egiten, arilketan aari bat arilkaritzat duala.» Eta Alustizari asmakizun hau: «Lau dontzella egun guzian elkarren atzetik, eta elkar ez arrapatzen, zer ote da? Arilkaria.» .
Ezaguera
Ia galdua
Forma mugatua
arilkarixa
Argazkiak
arilkarixa
. arílddu . (d).
Laburpena
arílddu. (d). du aditza. Harilkatu. Matazak askatu eta hari-pelotak egin.   Ovillar, devanar las madejas de lino.. Da gero, arilddu esaten jakon, da matazak ein, dda gero tejerua or zeuen, Osintxun eitte zan euna, Tejerokúan. Aniz. .
Ezaguera
Ia galdua
. aríatza , aríatzia . (c).
Laburpena
aríatza, aríatzia. (c). izena. (Eibar.) Hareatza.   "Arenal, playa.. Debako ariatzan, itxasora begira etxe txiki bat, zer amets ederra zartzarorako!.
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Forma mugatua
aríatzia
1. aríapeko , aríapekua . (d).
Laburpena
1. aríapeko, aríapekua. (d). izena. (Eibar.) Erreka-azpian sortzen den iturria, putzuak agortuz egiten den arrantza oztopatzen duena.. Agortzen ekinda laga eiñ biar izan genduan, ariapeko aundixa agertu jakulako. (Etxba Eib). .
Ezaguera
Ia galdua
Hurrenkera
1
Forma mugatua
aríapekua
. aríapeko .
Laburpena
aríapeko. (-). 1. aríapeko, aríapekua. (d). izena. (Eibar.) Erreka-azpian sortzen den iturria, putzuak agortuz egiten den arrantza oztopatzen duena.. Agortzen ekinda laga eiñ biar izan genduan, ariapeko aundixa agertu jakulako. (Etxba Eib). .. 2. aríapeko, aríapekua. (d). izena. (Eibar.) Azpijokoa; merezi ez duenari mesedea egin, merezi duenaren kaltetan.. Udaletxian libre geldittu dan plazia zelan emon jetsek orri eta ez Benittori, onek dakixan guztiakin? Epa! emen ariapekua egon dok!..
Ezaguera
Daturik ez
. aríxa émon . (c).
Laburpena
aríxa émon. (c). esapidea. Hizketarako bidea eman; baita, amodiorako bidea edo esperantzak eman. "Estas situaciones se daban por culpa de la chica que hablaba o se callaba según le convenía o le apetecía en el momento: . Emakumiak danei arixa emon biar da..." (Aran Gatz). .
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Subscribe to Bergarako euskara