Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

1. zakar, zakárra. (b). adjektiboa. Takarra.   Brusco, -a, de modales bruscos y rudos.. Ama izan eta eztakitt umiekin ain zakarra zela izan leikien. . Ik. takar.
2. zákar, zákarrak. (c). izena. Zikinkeriak.   Basuras, desperdicios.. Zenbaittek errekara botatzeittu zakarrak.. Pluralean beti. .
1. zaill, záilla. (a). adjektiboa. Difícil.. Adinekoek ez dute asko esaten. Ubera-Angiozar aldean GAITZ edo GATX da esanagoa eta gainetikoan NEKEZ.. Sin. gáitz, nékez.
záill. (-). 1. zaill, záilla. (a). adjektiboa. Difícil.. Adinekoek ez dute asko esaten. Ubera-Angiozar aldean GAITZ edo GATX da esanagoa eta gainetikoan NEKEZ.. Sin. gáitz, nékez.. 2. záill, záilla. (c). adjektiboa. Gogorra, ximela. Haragiaz batik bat.   Se dice (sobre todo) de la carne dura o correosa.. Auxe aragi zailla, tiragomak eitteko modukua.. Ant. samúrra. eria baiño zaillago, . (c). esapidea. (Oñati.) Hedea baino zailagoa.   "Más duro, curtido (persona) que la correa del yugo." (Izag Oñ)...
zábar, zabárra. (d). adjektiboa. Narrasa, arlotea.   Abandonado, -a.. Zabarra ba bastua danian, arlotia danian. Klem.. Gutxi erabilia. .
záborra, záborria. (d). izena. Jenero txarra edo balio ez duena.   Género de pésima calidad, desperdicio.. Aurtengo babiak zaborra asko dauka./ Sagarra ugari artu dou baiña geixena zaborria. . Zaborra asko edo gutxi dagoela esan ohi da jeneroaren artean dagoen jenero txar edo balio ez duenarengatik.. Ik. zaborreríxa, zádor.
1. zaborrerixa, zaborrerixía. (c). izena. Zarramarrak, hondakinak.   Suciedad, desperdicios, basura.. Ufala pasau ondoren egundoko zaborrerixia geldittu zan kaletan./ Ezin da sinistu be eiñ bodegan zeuan zaborrerixia. .
2. zaborrerixa, zaborrerixía. (c). izena. Zaborra, kalitate eskaseko jeneroa..
zabrázta, zabraztía. (d). izena. ARBAZTA, GARBAZTA, ZARBAZTA. Arbazta. Arbola-adarra edo sastraka-abarra, zerbaitetarako erabiltzen denean.   Rama de árbol, matojo de brezo, etc. cuando se utiliza para alguna función.. Zabrazta bana artu eta sua emendatzera joan giñan basora./ Zabraztatxo batekin kenduixek eulixak irixei. .
zábuka. (d). adberbioa. Burukadak emanez loguragatik edo.   Dando cabezadas de sueño.. Zabuka... balantzaka. . Balantzaka edo estropozuka adierazteko ere badirudi erabiltzen zutela lehengo zaharrek, baina gaurkoek aipaturiko bi hitz horiek esaten dituzte, eta zabuka, berriz, burukadez, eta oso gutxitan.. Ik. lokábika.
zádor, zadórra. (d). izena. Errekak ekarritako orbela eta abar, presetan eta geratutakoa, ongarritzat erabili ohi zena.   Limo, lígamo.. Lenao presetara-ta orbela etortzen zuan, aura zadorra. Orbela geratu presan, usteldu, eta gero soorako eruaten zuan. Don.. Hemendik ote dator Arabako ibaiaren izena? Beste lekuko batek diosku azpigarritarako orbelari ere ZADOR esaten zitzaiola.. Ik. záborra, lurrústel.
zagáztarro, sagáztarrua. (c). izena. ZARAZTARRO, KARRAZTARRO. turdus viscivorus. Neguan agertzen den txoria, birigarroa baino handixeagoa. Zorzal charlo. Bi zozo ta iru sagastarro arrapaittut. .
zái, záixa. (c). izena. Gari-azala, pentsutarako erabilia.   Salvado.. Artiriña ta zaixa emun ganauei.. Bi mota daude, zai-zabala eta zai-birriña edo birzaixa. .
zai-bírriñ, zai-birríña. (c). izena. Zahi xehea.   Salvado menudo.. Zai-zabala ta zai-birriña, bixak erabiltzen die pentsutarako./ Baiak lelengo zai-zabala botatzen eban, urrengo birriña, ta urrengo semolia. Aniz.. Sin. birzái. Ik. zai-zábal, basíllora.
zaidun ogi, zaidun ogixa. (c). OGI ZAIDUN. Pan integral.. Ez aaztu ogi zaiduna ekartzia.. Gure amak hala esan ohi du. . Sin. ogíbeltz.
záilddu. (-). 1. zailddu, . (b). da-du aditza. Nekeztu.   Hacer(se) difícil.. Entzunda nago aspaldixan zaildduta dagola kotxian karneta. . Sin. nekéztu. Ant. samúrtu, erréztu.. 2. zailddu, . (c). da aditza. Lanerako edo kirol baterako gogortu, kurtidu.   Curtirse, hacerse fuerte o hábil para un trabajo o deporte.. Ze uste dok pa, korredore ona izateko gaztetatik zailddu biok; parranda gutxi ta entrenau asko./ Ondo zailddutakuak izengo zien bai, lengo andrak eta gizonak erak e. JJp.. Ik. kúrtidu..
1. zailddu. (b). da-du aditza. Nekeztu.   Hacer(se) difícil.. Entzunda nago aspaldixan zaildduta dagola kotxian karneta. . Sin. nekéztu. Ant. samúrtu, erréztu.
zakarkeríxa, zakarkerixía. (b). izena. Takarkeria.   Brusquedad.. Komisarixan zakarkerixia da nausi. . Ik. takarkeríxa.
útsik. (a). adberbioa. Vacío.. Erdi utsik zeuan frontoia. .
2. uztarri, uztarríxa. (d). izena. Etxearen egituran, aidean geratzen diren osagaiak uztartzen dituen egurra. Uztarriak tximiniarako leihoak edo eskailera-zuloak egin behar direnean dira beharrezkoak, moztutako kuartoiak edo kapirixoak bertan dutelako asentaleku berria..
3. uztarri, uztarríxa. (d). izena. Dolareko ardatzean, azpiko ohola zanpatzen duena.   Muela (?) del lagar.. Lelengo tablia bota, gero beste orrek, senduauak, da aren gaiñian etortzen zan uztarrixa, aura goittik bera datorrena ejian, aura ezta apartatzen, aura betik an ibiltzen da gora ta bera. Don. .
uztarri-bakar, uztarri-bakarra. (c). izena. Idi edo behi bakarra lotzeko uztarria. .
uztarri-ganbela. (-). Ik. burú-gánbela.
uztártu. (b). du aditza. Uncir.. Irixak uztartu garotara joateko. .