Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

2. erantzun. (c). dio aditza. Responder a una responsabilidad.. Tabernia ipintzia da errezena; gero ari erantzun ein bia jako./ Kredituai erantzun ezindda dabitz itxuria. . Adiera honetan, ostera, erabili samarra da..
erañun-antxitik. (d). adberbioa. ARAÑUN-ANTXIT(X)IK.. Herenegun antxitik; herenegun aurretiko eguna.   La víspera de antes de ayer.. Erañun-antxitik pasau zan zure urtia.. Gutxi samar erabilia. Etim.: herenegun+aintzinetik, ziur asko. . Sin. eráñuntxo.
eraregi, eraregixak (Lein.). (d). izena. (Leintz.) Urritz arbolari ipurdian irteten zaizkion urritz-landare ugariak..
érari, érarixa. (b). izena. RARI. Edaria.   Bebida. Uberako jaixetan erari guztia saldu i dabe. .
1. erasan, erasána. (c). izena. Esfortzua egiterakoan egindako giharre etena edo antzeko ezbeharra.   Dislocamento, distensión muscular, avería hecha al realizar un esfuerzo físico.. Aizkoran zebillela erasana ein dau bizkarrian./ Burdixai eutsi ezindda ein zeban erasanak ondoren txarrak ekarri jao. . Ik. zantirátu, biurrittu.
3. erasan. (d). aditza. (Oñati.) Meza lagundu.. "Mezia erasaten: ayudando misa..
3. epa!. (d). interjekzioa. Bapo, ederki, majo, zentzua duela dirudi. Hilariri esaldi hau jaso genion:. Jokoko diruak, kandelian diruak. Jokoko baratua, ta epa! Hil.. Ik. bárato.
énplastu bédar, énplastu bedárra. (c). izena. botanika Gure informanteek ez datoz bat izen honen esanahiarekin. Badirudi, batzuen ustez, enplastutarako erabiltzen diren belar guztiei esan dakiekeela. Beste batzuen iritziz, berbena bedarra da, eta bada berbena ez den beste belar bat dela dioenik ere, haundituak jaisteko, zauri txarrak ixteko eta pasmoa botarazteko erabiltzen den bat. Honela prestatzen omen da enplastua: tazakada bat oliotan frijitu, bi basokada olio beltz bota, eta irakin eragin; gainetik eralgi gabeko irina nahastu, edo honen faltan, ogi irina edo zaia. Azkenik, pattar tanta batzuk bota, eta beroa dagoen bitartean komeni den tokian ezarri.. Ik. bérbena.
entráma. (-). 1. entrama, entramía. (c). izena. (adierazkorra.) Jateko gaitasuna.   Capacidad para comer. En frases exclamativas, apetito voraz.. Anai guztiak die entrama onekuak./ Mekauen, orrek jaukak entramia! Ni beti izan naiz entrama gutxikua. . "Apetito" eta "entrama" ez dira guztiz sinonimoak. "Ahora no tengo apetito", oiñ eztaukat jateko gogoik, litzateke... 2. entrama, entramía. (c). izena. Zerraren aginak ez doaz ilara zuzen bakarrean; ezker-eskuin daude okertuak txandaka, eta sortzen diren bi ilaren arteko tarteari deitzen zaio entrama.   Entrame, dícese de la distancia, del canal formado en el filo de la sierra por las dos lineas de dientes, al estar estos alternativamente desviados a cada lado.. Mekauen, zerra onek jaukak entrama zarra./ Zerriak entrama estugixa dauka ta orregaittik eztabill ondo./ Ba entramia esaten dot, zerria bera ifini biadau aiñak puxkat zabalduta. Bere neurrixa ipini biar, bestela danak bardin-bardin badare, juan ezindda eongo da, ta puxka-puxkat ola bie dau biurtu. Sebas. ..
1. entrama, entramía. (c). izena. (adierazkorra.) Jateko gaitasuna.   Capacidad para comer. En frases exclamativas, apetito voraz.. Anai guztiak die entrama onekuak./ Mekauen, orrek jaukak entramia! Ni beti izan naiz entrama gutxikua. . "Apetito" eta "entrama" ez dira guztiz sinonimoak. "Ahora no tengo apetito", oiñ eztaukat jateko gogoik, litzateke..
2. entrama, entramía. (c). izena. Zerraren aginak ez doaz ilara zuzen bakarrean; ezker-eskuin daude okertuak txandaka, eta sortzen diren bi ilaren arteko tarteari deitzen zaio entrama.   Entrame, dícese de la distancia, del canal formado en el filo de la sierra por las dos lineas de dientes, al estar estos alternativamente desviados a cada lado.. Mekauen, zerra onek jaukak entrama zarra./ Zerriak entrama estugixa dauka ta orregaittik eztabill ondo./ Ba entramia esaten dot, zerria bera ifini biadau aiñak puxkat zabalduta. Bere neurrixa ipini biar, bestela danak bardin-bardin badare, juan ezindda eongo da, ta puxka-puxkat ola bie dau biurtu. Sebas. .
entramadora, entrámadoria. (c). izena. Zerrari entrama ateratzeko tresna. .
éntraña, éntrañia. (c). izena. Txahalaren bizkarrezur gaineko haragi zirrindara luzea, gixatzeko-eta onena..
entrégau. (a). du aditza. Entregar, devolver.. Liburuak artzen bostazu entregatziakin be akordau. .
entrégu, entregúa. (c). izena. Entrega.. Gaur eskatzen badot, noiz izango da entregua? Klem. .
entrésaka, entrésakia. (c). izena. Baso batean egiten den zuhaitz batzuk botatze lana, geratzen direnak hazteko leku gehiago izan dezaten.   Entresaca.. Entresakia ein biarrian daukau Egiko piñuixan.. Ik. matarrása eiñ.
entretenídu. (-). 1. entretenidu, . (a). da-du aditza. Entretener-se... 2. entretenidu, . (a). adjektiboa. Entretenido, -a. ..
1. entretenidu. (a). da-du aditza. Entretener-se..
2. entretenidu. (a). adjektiboa. Entretenido, -a. .
entzúera, entzúeria. (c). izena. ZEREN. Entzutea, zerbait entzuna izatea.   Noticia de algo.. —Ez ekixen ezer ala? —Bueno, zeozen entzueria banajaukan, baiña gauza garbirik ez./ Periko Lasa ta, eztakitt entzueria dozun; aretxen ama. Hil.. ZEREN entzueria edo entzutia EUKI edo IZAN.. Sin. éntzute.
éntzun. (-). 1. entzun, . (a). du aditza. Oir.. Ik. aittu. . entzún?, . (b). Entzun duzu? .. Ale, emendau telebisiñua eta oera. Entzún?. Ik. ikusí?, barré?.. . éntzun-éntzun eiñ, . (c). esapidea. Norbaitek esaten dizuna entzun, norberak ezer erantzun gabe. Bronka, sermoia, erretolika luzea..., gehienetan.. —Ze moduz mitiñian? —Ba, entzun-entzun ein juau ta kalera./ Gaztetan etxian zenbat bronka berandu aillegatziagaittik. Guk entzun-entzun eiñ da oera. ... 2. entzun, entzúna. (b). adjektiboa. Sonado, de renombre.. Eztot ezautzen Gatzako alkatia, baiña oso entzuna da.. Ik. gaizki entzun, éntzute aundíko..
entiérru-bázkai, entiérru-bázkaixa. (c). izena. Hiletetara zetozen kanpoko senitartekoei ematen zitzaien bazkaria.. Entierru-bazkaixa. Azkenerako epel-epel eiñ, bata kantuan igual, bertsotan igual. Ben. .
entierru zibilla eiñ. (d). esapidea. Norbait helduta edo arrastaka eraman, mozkortuta-edo dagoelako.. Bart atxurra arrapau juan kerten eta guztikoa. Azkenian entierru zibilla ein jotsen. .
entiérru -o, entierrúa. (a). izena. ENTIÁRRU, INTIÁRRU, INTIÉRRU, ENTERRAIXO (LEIN.). Entierro.. Entierrua zazpiretan, San Pedron. . Primerako, segundako eta terzerako entierruak egiten ziren, hildakoaren mailaren arabera.. entierru zibilla eiñ, . (d). esapidea. Norbait helduta edo arrastaka eraman, mozkortuta-edo dagoelako.. Bart atxurra arrapau juan kerten eta guztikoa. Azkenian entierru zibilla ein jotsen. .. entierru zibill, entierru zibilla. (c). izena. Sinesgabeek elizaz kanpo egiten duten hileta.. Entierru zibillak eitten die oinddio Eibarren. ..