dio

3. ainddu. (c). dio aditza. Indarrez gauzaki astun bat mugitu. Forzar, hacer fuerza.. Zuek ainddu ortikaldetik./ Palankia sartu ta ainddu bekaldetik. . Harri handi bat mugitzerakoan, ate bat forzatzerakoan eta horrelakoetan erabilia..
ainddu
áinka eiñ. (a). dio aditza. Haginka egin. Morder.. Txakurrak ainka ein zotsan neskatilliai.. Ik. eldu.
áinka eiñ
ámaiñ emon. (c). dio aditza. (Eibar.) Jaregin. Dar suelta, liberar.. Amaiñ emon zetsan bere buruari, eta jausi zan azkenengo bizi-modura. (Etxba Eib)./ Amaiñ emon txorixari. .
ámaiñ emon
amorrátu eraiñ. (b). dio aditza. Haserrearazi.. Ezidazu amorratu eraiñ.. Ik. gogaitt eraiñ, asarretu, entendidu, pentsau. Ik. asarrétu, gógaitt eráiñ, entendidu, pentsáu.
amorrátu eraiñ
ántz émon. (a). dio aditza. Igarri. Adivinar, acertar.. Arpegixan antz emoten jakon gizurretan zebillena./ Sasi-mediku batek antz emon zotsan azkenian.. Ik. igárri.
ántz émon
ardúra izan. (a). dio-zaio aditza. Axola izan. Importar.. Bai, asko ardura jat neri./ Berandu bazatoz be, eztotsa ardura. . NOR-NORI edo NOR-NORI NORK, bata zein bestea..
ardúra izan
3. asárre eiñ. (a). dio aditza. Errieta egin. Reñir a alguien, reprender.. Amak asarre ein ddost. .
asárre eiñ
1. atzetik emon. (b). dio aditza. Ibilgailu batek beste bat atzetik jo.. Atzo atzetik emon josten San Juango rektan. .
atzetik emon
áxaxa émon. (c). dio aditza. Azuzar al perro para que muerda y, por extensión, incitar a alguien a algo.. Txakurrai axaxa emon zotsan./ Badakitt mutiko orrei zeiñek emoten dotsen axaxa guri kartelak apurtzeko./ Orregaitik ez ei ziran falta zirikatzailliak diskursua ein zeixan axaxa emonaz. (SM Ezten).. Sin. xaxatu (Lein.), xaxau (Eib.). Sin. xaxatu.
áxaxa émon
bárre eráiñ. (b). dio aditza. Hacer reír.. Beti jentiai barre eraitten ibiltzen da. .
bárre eráiñ
1. begiratu. (a). dio aditza. Mirar.. Eztost begiratu be eiñ.. NOR-NORI-NORK. . Ik. béittu.
begiratu
béittu. (b). dio aditza. Begiratu. Mirar.. Beittu nun dagon txakurra./ Nik Ixabeli beitu notsan albora ta, Bidalek pe beitu oskun guri. Fran. (AA BergEus).. Agintzerakoan erabiltzen da gehienbat.. Ik. begirátu. beittu baten, . (-). esapidea. A primera vista.. Beittu baten ondo bizi da. (Lar Antz) .. beittu bat, . (c). Begirada bat, begiratu bat.. Emoixozu beittu bat umiai. ..
béittu
3. bérdin izan. (a). dio-zaio aditza. Dar igual.. Berdin jat edo dost, biak entzuten dira.. Sin. igual izan.
bérdin izan
bost ardura. (b). dio-zaio esapidea. Bost axola, axola ez izan.. Bost inporta dotsa ari aman esanak, edo bost inporta dotsa ari aman esanak. .
bost ardura
burútik (gora) eiñ. (-). dio esapidea. BURÚTIK (GORA) ERÁIÑ. Amorratu eragin, higuindu.. Aurtengo udan umiak burutik ein ddoste./ Len ijittuak burutik gora eitten . Sin. burúzkainka eiñ.
burútik (gora) eiñ
déittu. (a). dio aditza. Llamar.. Biar deittuidazu telefonoz.. Ik. dei, díar eiñ.
déittu
díar eiñ. (a). dio aditza. Deiadar egin, deitu. Llamar.. Biar, goizeko zazpiretan diar eidazu./ Barzelonatik diar ein ddotsue telefonotik. . Ik. déittu.
díar eiñ
9. egin. (a). dio aditza. Bale-baleka eta beste zenbait haur jolasetan, eliminatu, harrapatu.. Hodei, eindda zare, len ikusi zaittut eta. Oiñ pagatzia tokatze jatzu..
egin
ékiñ. (a). dio aditza. Hasi. Empezar algo, comenzar.. San Jose... kendu ta jaixten ekiñ (ardiak). Hil./ Lanai ekin notsan da akabau arte enitzan geratu./ Ekin gontsan pelotan da azkenerako izardittu./ Irixak ekin jaue saltoka, jo batera ta jo bestera. Ben.. Adinekoek NOR-NORI-NORK gisa jokatzen dute. Askotan NORI ez da agertzen esaldian: Pelotan ekin gontsan./ Zarataka ekin zotsan, etab. Gaur egun askok asi bezala (NOR) jokatzen du.. Ik. ási, laga.
ékiñ
4. eldu. (c). dio aditza. Txertoa gaiztotu. Infectarse una vacuna.. Bakuniak eldu zotsan da gorrixak ikusi zittuan. . BAKUNIAK ELDU, alegia.. bakuniak eldu, . Bakuniak eldu. ..
eldu
5. eldu. (c). dio aditza. Txakurrak aginka egin. Morder el perro.. Kontuz txakurrakin eldu eitten dau ta./ Leenguan zuen txakurrak eldu zostan./ Kask beekuai! ero eldu goikuai! Don. . Sin. áinka eiñ. Ik. kask.
eldu
6. eldu. (c). dio aditza. Erleak, sugeak, etab. pikatu, zaztatu.. Erliak eldu dost.. Sin. pikáu.
eldu
3. eldu. (a). dio aditza. Agarrar, asir.. Besotik eldu ta egundoko erretolikia bota zostan./ Belarrittik eltzen botsut ikusikozu.. Sin. ebátu, obátu.
eldu
4. emon. (b). dio aditza. Con dativo, aficionarse, dedicarse.. Bakarrik geldittu zanian eranai emon zotsan./ Aspadixan deportiai emunda dago. .
emon
5. emon. (c). dio aditza. EMUN. Con dativo, encender, poner en marcha, abrir.... Emoixozu argixai./ Gero urai emon./ Motorrai emondakuan uzkarka asten da. . Ant. kendu.
emon

Subscribe to Bergarako euskara