. beteko urak . (c).
Laburpena
beteko urak. (c). izena. Norbera estaltzeko moduko urak.. Ibaia beian etorrenian be ixa beteko urak izaten ziran ta iñor ez zan atrebitzen islara pasatzen. (SM Zirik) .
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
1. ur , ura . (a).
Laburpena
1. ur, ura. (a). izena. Agua. . Ura eta sua belaunez azpittik, . (-). esaera. URA ETA SUA BELAUNETIK BERA. (Lar Antz)... Eundaka urtietan, ura lengo bidietan, . (-). esaera. (Antzuola.) "Es peligroso estrechar el cauce de los rios." (Izag Antz).. urak ekarri, . (-). . 1. urak ekarri, . (c). esapidea. Baserrietan ura falta denean, hartzen den lekuraino -errekatxo, deposito, iturri- joan, zer pasatzen den ikustera eta aberia konpontzera.. Gizonak urak ekartzera joanda die Urkitzara. .. 2. urak ekarri, . (c). aditza. URAK IPINI, JARRI. Ur-korrenta etxean sartu.. Gerra-aurretxuan ekarri zittuen urak gurera.... ur ázal, ur ázalak. (d). izena. Aguas poco profundas. .. urak euki, . (-). esapidea. (Eibar.) Norbaiten traza edo antzeko nortasuna izan.. Orrek bere aittan urak dakaz. .. beteko urak, . (c). izena. Norbera estaltzeko moduko urak.. Ibaia beian etorrenian be ixa beteko urak izaten ziran ta iñor ez zan atrebitzen islara pasatzen. (SM Zirik) .. éskutarako ur, éskutarako úra. (d). Edateko balio ez duena, baina beste zereginetarako bai.. Andik eruten giñuan eskutaakua, baiña eratekua itturritik. JJp. .. ur aundi, ur aundixak. (-). izena. Sakonera handiko urak. Hankarekin lurra ukitu ezin den lekua. .. ur txiki, ur txikixak. (-). izena. Hankekin hondoa ukitzeko moduko urak. .. ur aundiko arraiña izan, . (c). esapidea. Inportantea, esperientzia handikoa izan.. Ori eztabe kartzelan sartuko, ori ur aundiko arraiña da. .. ur aundixetan sartu, . (c). esapidea. Erantzukizun handiko gauzetan sartu.. Fabrikako gerente ein dabe eta ur aundixetan sartuta dabill. .. ur sákon, ur sákonak. (c). Aguas profundas.. Kangrejuak eztie ur sakonetan ibiltzen, ur azalak gustatzen jakue. .. ur zíkiñ, ur zikíña. (a). izena. Agua sucia, turbia.. Ik. erderak artu.. ur-bizi, ur-bizixak. (-). izena. Ura azkar eta bizi doan erreka tartea... ur gaiñeko bitsetan, . (-). . Ik. bits.. ur gázi, ur gazíxa. (b). izena. Agua salada. .. ur géza, ur gezía. (d). . Ura gazixa ta gezia izan leikek. Klem... ur gárbi, ur garbíxa. (a). izena. Agua limpia, clara, transparente. .. ur géldi, ur geldíxa. (c). izena. Agua estancada.. Ur geldixan ugaritzen die ugarixuak./ Ur geldixa usteldu eitten da. .. ur maillátu, úr maillatúa. (-). izena. Salto asko egin ondoren mailatuta dagoena... urústel, urustéla. (c). izena. Ur geldia, jada berdetuta dagoena... úrak ipiñi, . (c). aditza. ÚRAK JARRI, EKARRI. Ur korrontea jarri etxean. . Oin ddala gutxi jarrittue urak. ..
Ezaguera
Oso ezaguna
Hurrenkera
1
Forma mugatua
ura
1. ur .
Laburpena
1. ur. (-). 1. ur, ura. (a). izena. Agua. . . Ura eta sua belaunez azpittik, . (-). esaera. URA ETA SUA BELAUNETIK BERA. (Lar Antz)... . Eundaka urtietan, ura lengo bidietan, . (-). esaera. (Antzuola.) "Es peligroso estrechar el cauce de los rios." (Izag Antz).. . urak ekarri, . (-). .. . ur zíkiñ, ur zikíña. (a). izena. Agua sucia, turbia... . urústel, urustéla. (c). izena. Ur geldia, jada berdetuta dagoena... . ur maillátu, úr maillatúa. (-). izena. Salto asko egin ondoren mailatuta dagoena... . ur géldi, ur geldíxa. (c). izena. Agua estancada.. Ur geldixan ugaritzen die ugarixuak./ Ur geldixa usteldu eitten da. .. . ur gárbi, ur garbíxa. (a). izena. Agua limpia, clara, transparente. .. . ur géza, ur gezía. (d). . Ura gazixa ta gezia izan leikek. Klem... . ur gázi, ur gazíxa. (b). izena. Agua salada. .. . ur gaiñeko bitsetan, . (-). .. . ur-bizi, ur-bizixak. (-). izena. Ura azkar eta bizi doan erreka tartea... . ur sákon, ur sákonak. (c). Aguas profundas.. Kangrejuak eztie ur sakonetan ibiltzen, ur azalak gustatzen jakue. .. . ur ázal, ur ázalak. (d). izena. Aguas poco profundas. .. . ur aundixetan sartu, . (c). esapidea. Erantzukizun handiko gauzetan sartu.. Fabrikako gerente ein dabe eta ur aundixetan sartuta dabill. .. . ur aundiko arraiña izan, . (c). esapidea. Inportantea, esperientzia handikoa izan.. Ori eztabe kartzelan sartuko, ori ur aundiko arraiña da. .. . ur txiki, ur txikixak. (-). izena. Hankekin hondoa ukitzeko moduko urak. .. . ur aundi, ur aundixak. (-). izena. Sakonera handiko urak. Hankarekin lurra ukitu ezin den lekua. .. . éskutarako ur, éskutarako úra. (d). Edateko balio ez duena, baina beste zereginetarako bai.. Andik eruten giñuan eskutaakua, baiña eratekua itturritik. JJp. .. . beteko urak, . (c). izena. Norbera estaltzeko moduko urak.. Ibaia beian etorrenian be ixa beteko urak izaten ziran ta iñor ez zan atrebitzen islara pasatzen. (SM Zirik) .. . urak euki, . (-). esapidea. (Eibar.) Norbaiten traza edo antzeko nortasuna izan.. Orrek bere aittan urak dakaz. .. . úrak ipiñi, . (c). aditza. ÚRAK JARRI, EKARRI. Ur korrontea jarri etxean. . Oin ddala gutxi jarrittue urak. ... 2. -ura, . (b). izena. Konposatuetan, zumoa, zukua: naranja-ur, limoi-ur, etab.   Zumo, en palabras compuestas.. Oso ona da naranja-ura./ Melokotoi-ura artu giñuan. .. 3. ur, ura. (d). izena. Isurialdea. Etxeak teilatua zenbat aldetara duen adierazteko erabiltzen da.. Au iru aldetara ura daben etxia da. Benito.. Bi ureko etxea, iru urekoa, lau urekoa... esaten da. ..
Ezaguera
Daturik ez
Hurrenkera
1
. úpel , upéla . (d).
Laburpena
úpel, upéla. (d). izena. Hemen barrika edo bukoe berbak erabiltzen dira upel-en lekuan, baina Don.k dio Egiño-ko sagardotegian upel deitzen zitzaiola barrika handiari, estutu berriak ziren zuku guztiak hartzen zituenari.. Sardaotei bastante aundixa Egiñon, oinddio be an jak; eta zeuan lelengo artzeko, dana batera artzeko, zeuan upela, aundi bat, milla litrokua, eta gero andik bukoetara pasatze zaban. Da bukoiak pa bosteun ero seireun litrokuak ero ola zien. Don.. Ik. pípa.
Ezaguera
Ia galdua
Oharrak
Sin.<b> pipa </b>(Ik.).
Forma mugatua
upéla
. untzórri , untzorríxa . (c).
Laburpena
untzórri, untzorríxa. (c). izena. Untzaren orria, kailuendako erabilia.   Hoja de yedra.. Untzorrixa kailluendako dok ona, binagretan beratzi orduan eukitta. Ipiñi, eta kendutakuan beste bat ipiñi, eta zuri-zuri indda ziero oneratze jok kaillua. Klem. .
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Forma mugatua
untzorríxa
Subscribe to Bergarako euskara