Adiera
-
1.ur, ura.
(a).
Izena.
Agua.
Esaerak:
Ura eta sua belaunez azpittik.
Esaera.
ura eta sua belaunetik bera.
(Lar Antz).
Eundaka urtietan, ura lengo bidietan.
Esaera.
Antzuola.
"Es peligroso estrechar el cauce de los rios." (Izag Antz)
Esamoldeak:
urak ekarri.
1.urak ekarri.
(c).
Esapidea.
Baserrietan ura falta denean, hartzen den lekuraino -errekatxo, deposito, iturri- joan, zer pasatzen den ikustera eta aberia konpontzera.
“Gizonak urak ekartzera joanda die Urkitzara. ”
2.urak ekarri.
(c).
Aditza.
urak ipini, jarri.
Ur-korrenta etxean sartu.
“Gerra-aurretxuan ekarri zittuen urak gurera.”
ur ázal, ur ázalak.
(d).
Izena.
Aguas poco profundas.
urak euki.
Esapidea.
Eibar.
Norbaiten traza edo antzeko nortasuna izan.
“Orrek bere aittan urak dakaz.”
beteko urak.
(c).
Izena.
Norbera estaltzeko moduko urak.
“Ibaia beian etorrenian be ixa beteko urak izaten ziran ta iñor ez zan atrebitzen islara pasatzen. (SM Zirik)”
éskutarako ur, éskutarako úra.
(d).
Edateko balio ez duena, baina beste zereginetarako bai.
“Andik eruten giñuan eskutaakua, baiña eratekua itturritik. JJp.”
ur aundi, ur aundixak.
Izena.
Sakonera handiko urak. Hankarekin lurra ukitu ezin den lekua.
ur txiki, ur txikixak.
Izena.
Hankekin hondoa ukitzeko moduko urak.
ur aundiko arraiña izan.
(c).
Esapidea.
Inportantea, esperientzia handikoa izan.
“Ori eztabe kartzelan sartuko, ori ur aundiko arraiña da. ”
ur aundixetan sartu.
(c).
Esapidea.
Erantzukizun handiko gauzetan sartu.
“Fabrikako gerente ein dabe eta ur aundixetan sartuta dabill. ”
ur sákon, ur sákonak.
(c).
Aguas profundas.
“Kangrejuak eztie ur sakonetan ibiltzen, ur azalak gustatzen jakue. ”
ur zíkiñ, ur zikíña.
(a).
Izena.
Agua sucia, turbia.
ur-bizi, ur-bizixak.
Izena.
Ura azkar eta bizi doan erreka tartea.
ur gaiñeko bitsetan.
ur gázi, ur gazíxa.
(b).
Izena.
Agua salada.
ur géza, ur gezía.
(d).
“Ura gazixa ta gezia izan leikek. Klem.”
ur gárbi, ur garbíxa.
(a).
Izena.
Agua limpia, clara, transparente.
ur géldi, ur geldíxa.
(c).
Izena.
Agua estancada.
“Ur geldixan ugaritzen die ugarixuak./ Ur geldixa usteldu eitten da.”
ur maillátu, úr maillatúa.
Izena.
Salto asko egin ondoren mailatuta dagoena.
urústel, urustéla.
(c).
Izena.
Ur geldia, jada berdetuta dagoena.
úrak ipiñi.
(c).
Aditza.
úrak jarri, ekarri.
Ur korrontea jarri etxean.
“Oin ddala gutxi jarrittue urak. ”
-
2.-ura.
(b).
Izena.
Konposatuetan, zumoa, zukua: naranja-ur, limoi-ur, etab. · Zumo, en palabras compuestas.
“Oso ona da naranja-ura./ Melokotoi-ura artu giñuan.”
-
3.ur, ura.
(d).
Izena.
Isurialdea. Etxeak teilatua zenbat aldetara duen adierazteko erabiltzen da.
“Au iru aldetara ura daben etxia da. Benito.”
Bi ureko etxea, iru urekoa, lau urekoa... esaten da.
.
Aipamenak
| Aipamena bera | Egilea |
|---|
Laburpena
1.ur.
ohar bat
1.ur, ura.
(a).
Izena.
Agua.
Esaerak:
Ura eta sua belaunez azpittik.
Esaera.
ura eta sua belaunetik bera.
(Lar Antz).
Eundaka urtietan, ura lengo bidietan.
Esaera.
Antzuola.
"Es peligroso estrechar el cauce de los rios." (Izag Antz)
Esamoldeak:
urak ekarri.
1.urak ekarri.
(c).
Esapidea.
Baserrietan ura falta denean, hartzen den lekuraino -errekatxo, deposito, iturri- joan, zer pasatzen den ikustera eta aberia konpontzera.
“Gizonak urak ekartzera joanda die Urkitzara. ”
2.urak ekarri.
(c).
Aditza.
urak ipini, jarri.
Ur-korrenta etxean sartu.
“Gerra-aurretxuan ekarri zittuen urak gurera.”
ur ázal, ur ázalak.
(d).
Izena.
Aguas poco profundas.
urak euki.
Esapidea.
Eibar.
Norbaiten traza edo antzeko nortasuna izan.
“Orrek bere aittan urak dakaz.”
beteko urak.
(c).
Izena.
Norbera estaltzeko moduko urak.
“Ibaia beian etorrenian be ixa beteko urak izaten ziran ta iñor ez zan atrebitzen islara pasatzen. (SM Zirik)”
éskutarako ur, éskutarako úra.
(d).
Edateko balio ez duena, baina beste zereginetarako bai.
“Andik eruten giñuan eskutaakua, baiña eratekua itturritik. JJp.”
ur aundi, ur aundixak.
Izena.
Sakonera handiko urak. Hankarekin lurra ukitu ezin den lekua.
ur txiki, ur txikixak.
Izena.
Hankekin hondoa ukitzeko moduko urak.
ur aundiko arraiña izan.
(c).
Esapidea.
Inportantea, esperientzia handikoa izan.
“Ori eztabe kartzelan sartuko, ori ur aundiko arraiña da. ”
ur aundixetan sartu.
(c).
Esapidea.
Erantzukizun handiko gauzetan sartu.
“Fabrikako gerente ein dabe eta ur aundixetan sartuta dabill. ”
ur sákon, ur sákonak.
(c).
Aguas profundas.
“Kangrejuak eztie ur sakonetan ibiltzen, ur azalak gustatzen jakue. ”
ur zíkiñ, ur zikíña.
(a).
Izena.
Agua sucia, turbia.
ur-bizi, ur-bizixak.
Izena.
Ura azkar eta bizi doan erreka tartea.
ur gaiñeko bitsetan.
ur gázi, ur gazíxa.
(b).
Izena.
Agua salada.
ur géza, ur gezía.
(d).
“Ura gazixa ta gezia izan leikek. Klem.”
ur gárbi, ur garbíxa.
(a).
Izena.
Agua limpia, clara, transparente.
ur géldi, ur geldíxa.
(c).
Izena.
Agua estancada.
“Ur geldixan ugaritzen die ugarixuak./ Ur geldixa usteldu eitten da.”
ur maillátu, úr maillatúa.
Izena.
Salto asko egin ondoren mailatuta dagoena.
urústel, urustéla.
(c).
Izena.
Ur geldia, jada berdetuta dagoena.
úrak ipiñi.
(c).
Aditza.
úrak jarri, ekarri.
Ur korrontea jarri etxean.
“Oin ddala gutxi jarrittue urak. ”
2.-ura.
(b).
Izena.
Konposatuetan, zumoa, zukua: naranja-ur, limoi-ur, etab. · Zumo, en palabras compuestas.
“Oso ona da naranja-ura./ Melokotoi-ura artu giñuan.”
3.ur, ura.
(d).
Izena.
Isurialdea. Etxeak teilatua zenbat aldetara duen adierazteko erabiltzen da.
“Au iru aldetara ura daben etxia da. Benito.”
Bi ureko etxea, iru urekoa, lau urekoa... esaten da.
.
Agua.
Esaerak:
Ura eta sua belaunez azpittik.
Esaera.
ura eta sua belaunetik bera.
(Lar Antz).
Eundaka urtietan, ura lengo bidietan.
Esaera.
Antzuola.
"Es peligroso estrechar el cauce de los rios." (Izag Antz)
Esamoldeak:
urak ekarri.
1.urak ekarri.
(c).
Esapidea.
Baserrietan ura falta denean, hartzen den lekuraino -errekatxo, deposito, iturri- joan, zer pasatzen den ikustera eta aberia konpontzera.
“Gizonak urak ekartzera joanda die Urkitzara. ”
2.urak ekarri.
(c).
Aditza.
urak ipini, jarri.
Ur-korrenta etxean sartu.
“Gerra-aurretxuan ekarri zittuen urak gurera.”
ur ázal, ur ázalak.
(d).
Izena.
Aguas poco profundas.
urak euki.
Esapidea.
Eibar.
Norbaiten traza edo antzeko nortasuna izan.
“Orrek bere aittan urak dakaz.”
beteko urak.
(c).
Izena.
Norbera estaltzeko moduko urak.
“Ibaia beian etorrenian be ixa beteko urak izaten ziran ta iñor ez zan atrebitzen islara pasatzen. (SM Zirik)”
éskutarako ur, éskutarako úra.
(d).
Edateko balio ez duena, baina beste zereginetarako bai.
“Andik eruten giñuan eskutaakua, baiña eratekua itturritik. JJp.”
ur aundi, ur aundixak.
Izena.
Sakonera handiko urak. Hankarekin lurra ukitu ezin den lekua.
ur txiki, ur txikixak.
Izena.
Hankekin hondoa ukitzeko moduko urak.
ur aundiko arraiña izan.
(c).
Esapidea.
Inportantea, esperientzia handikoa izan.
“Ori eztabe kartzelan sartuko, ori ur aundiko arraiña da. ”
ur aundixetan sartu.
(c).
Esapidea.
Erantzukizun handiko gauzetan sartu.
“Fabrikako gerente ein dabe eta ur aundixetan sartuta dabill. ”
ur sákon, ur sákonak.
(c).
Aguas profundas.
“Kangrejuak eztie ur sakonetan ibiltzen, ur azalak gustatzen jakue. ”
ur zíkiñ, ur zikíña.
(a).
Izena.
Agua sucia, turbia.
ur-bizi, ur-bizixak.
Izena.
Ura azkar eta bizi doan erreka tartea.
ur gaiñeko bitsetan.
ur gázi, ur gazíxa.
(b).
Izena.
Agua salada.
ur géza, ur gezía.
(d).
“Ura gazixa ta gezia izan leikek. Klem.”
ur gárbi, ur garbíxa.
(a).
Izena.
Agua limpia, clara, transparente.
ur géldi, ur geldíxa.
(c).
Izena.
Agua estancada.
“Ur geldixan ugaritzen die ugarixuak./ Ur geldixa usteldu eitten da.”
ur maillátu, úr maillatúa.
Izena.
Salto asko egin ondoren mailatuta dagoena.
urústel, urustéla.
(c).
Izena.
Ur geldia, jada berdetuta dagoena.
úrak ipiñi.
(c).
Aditza.
úrak jarri, ekarri.
Ur korrontea jarri etxean.
“Oin ddala gutxi jarrittue urak. ”
2.-ura.
(b).
Izena.
Konposatuetan, zumoa, zukua: naranja-ur, limoi-ur, etab. · Zumo, en palabras compuestas.
“Oso ona da naranja-ura./ Melokotoi-ura artu giñuan.”
3.ur, ura.
(d).
Izena.
Isurialdea. Etxeak teilatua zenbat aldetara duen adierazteko erabiltzen da.
“Au iru aldetara ura daben etxia da. Benito.”
Bi ureko etxea, iru urekoa, lau urekoa... esaten da.
.
