Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

zalapartáraka. (b). adberbioa. Zalapartadak egiten.. Kokoteraiño nago umiekin; goiz guztia zarataka, saltoka ta zalapartaraka ibilli die. .
zalapartára, zalapartaría. (b). izena. Mugimendu azkar eta bortitza.   Movimiento rápido y brusco.. Oillua eskutan artu giñuanian demaseko zalapartarak jote zittuan. . zalapartáraka, . (b). adberbioa. Zalapartadak egiten.. Kokoteraiño nago umiekin; goiz guztia zarataka, saltoka ta zalapartaraka ibilli die. ..
zalamala, zalamalia. (b). izena. (Oñati.) Nahasketa.. Azkenian ez euen ganorazko gauzarik moldau, zalamala galanta baiño. . Ik. zarrámarra.
záldi, zaldíxa. (b). izena. Caballo.. ZALDI eta KABALLO, bata zein bestea erabiltzen dira arra izendatzeko. Donatok susmoa du antzina irendutakoari KABALLO eta gabekoari ZALDI deitzen ote zitzaion, baina susmoa da bakarrik.. Ik. bíor, móxal.
zaku patatia emun. (c). esapidea. Gizena egon.. Joxepa ikusi najonan atzo ta zaku-patatia emoten jon./ Zaku-patatia bezelaxe dago.. Sin. pulpa-zakua emon.. Ik. pulpá-záku.
zakú-patata, zakú-patatia. (b). izena. Patataz betetako zakua.   Saco de patata.. Iru zaku-patata jausi jatzu tratoretik.. Zenbaitek "zaku-patata" betetakoa eta "patata-zaku" hutsa dela argudiatu izan du. Biek betea adierazten dute, nahiz eta patata-zakuk hutsa ere esan nahi duen.. Sin. patáta-záku. zaku patatia emun, . (c). esapidea. Gizena egon.. Joxepa ikusi najonan atzo ta zaku-patatia emoten jon./ Zaku-patatia bezelaxe dago.. Sin. pulpa-zakua emon.. Ik. pulpá-záku..
zaku-áundi, zaku-aundíxa. (d). izena. Panza.. Ik. brántza.
záku, zakúa. (a). izena. Saco. .
zako eiñ. (-). Ik. sako euki, sáko eiñ.
zákill, zakílla. (d). izena. Malatsa, artzaien esne-irabiagailua.. Eitte zan korosti makilla batekin; batzuk zakilla be esate otsen. Don. . Igeltseroak masa irabiatzeko makila ere bai. Beste bat zakilla izaten zan ieltseruak masia itteko ganbelan, bota ura, gero igeltsua. Zakilla ari be esaten jakon. Don. Gizonen organoari, txistu, txilibitu... Zakil ere bai gaur egun.. Ik. malatx, txilíbittu.
zakártu. (b). da aditza. Volverse tosco, bruto.. Ziero zakartuta etorri da soldauxkatik. .
2. zakárrontzi, zakárrontzixa. (c). adjektiboa. (adierazkorra.) Zakarra, takarra.   De modales bruscos.. Zakarrontzixa... baldar samarra danian ero, zakarra; biolento samarra danian ero. Klem. . Ik. zakar, -ontzi.
1. zakárrontzi, zakárrontzixa. (d). izena. Zakarrak botatzeko ontzia.   Recipiente donde se arrojan los despojos.. Zakarrontzixa... erabili bai. Zeoze zikiñak zertzeko ero...; banasta ero, zikiñak ara botatzeko ero, olako zeoze. Klem.. Ez da ontzi konkretu bat. Edozein, momentu hartan zakarrekin erabiliz gero. .
zakárrontzi. (-). 1. zakárrontzi, zakárrontzixa. (d). izena. Zakarrak botatzeko ontzia.   Recipiente donde se arrojan los despojos.. Zakarrontzixa... erabili bai. Zeoze zikiñak zertzeko ero...; banasta ero, zikiñak ara botatzeko ero, olako zeoze. Klem.. Ez da ontzi konkretu bat. Edozein, momentu hartan zakarrekin erabiliz gero. .. 2. zakárrontzi, zakárrontzixa. (c). adjektiboa. (adierazkorra.) Zakarra, takarra.   De modales bruscos.. Zakarrontzixa... baldar samarra danian ero, zakarra; biolento samarra danian ero. Klem. . Ik. zakar, -ontzi..
zaldibide, zaldibidia. (-). izena. "Camino para caballos; camino de herradura." (SB Eibetno)..
zaldi-bior, zaldi-biórra. (c). Especie caballar. . Gorbea aldian zaldi-biorra ikaragarri jabik.. Sin. zaldi-ganáu.
zaldibúrdi, zaldiburdíxa. (d). izena. Mendian trongotan egiteko gurdi berezia. Idiekin erabiltzen zen.. Zaldiburdixa. -Zaldiekin erabiltzen zen? -Ez, irixekin. Baiña berak zeukan gaiñian kargatzeko trabesaiño aundi bat jiratorixua, tronguak luzian eruateko. Zaldiburdixa; berak buelta eitte juan kurbetan da. Don.. Zaldiek erabiltzen dutenei karro edo zaldikarro, orain behintzat.. Ik. zálpurdi, tríbuli.
záma, zamía. (d). izena. Gurdiari edo lerari atzean lotu ohi zitzaizkion arbola adarrak, lehenaz gain, haren gainean belarra, garoa edo edozer garraiatu ahal izateko.   Especie de narria improvisada que se hace de ramas de árbol y se ata al carro o a la narria para poder acarrear más.. Leriai guk ipintzen gontsan, atzeko ezpatan sartu adar batzuk, katiau, eta gero bedarra geixao ekartzeko. Aura zamia. Klem.. Garraiatzeaz gain, aldapa handietan gurdia frenatzea da zamaren beste eginkizuna. .
záltai, záltaixa. (a). izena. ZALTEI. Ikuilua.   Cuadra.. Ama zaltaixan dabill ganau-gobernuak eitten.. Etim.: zaldi+ari, agian (Ik. atari), edo zaldi+tegi. Sin. korta (Ub.), ittoi (Oñ., Lein.).. Ik. átai, kórta.
2. zalga. (-). Ik. sálga.
zálga. (-). 1. zalga, zalgía. (c). izena. botanika vicia... sp.. Gari artean hazten den belar txarra. Gariari kiribildu eta igo egiten dio, berau itoaz. Idarraren antzeko lekak izaten ditu.. Zalgia parrau eitten da, katiau eitten da dana. Garixa lotu eitten dau. Don. .. 2. zalga, . (-). . Ik. sálga..
zalétu. (b). da-du aditza. Aficionar(se).. Asi zan tontamentian txistua joten da ziero zaletu zan. .
zaletásun, zaletasúna. (b). izena. Afición.. Eztauka estudixorako zaletasunik. . Afiziño gehiago entzuten da.. Ik. afizíño.
2. -zale, -zalía. (-). atzizkia. Zaletasuna duena.. Neskazale demasa da./ Beti izan da ardauzalia. .