Skip to main content

Hiztegia: bilaketaren emaitza

Errore mezua

Bilaketa azkarra Bilaketa aurreratua

irétargi
irétargi, irétargixa. (c). Izena. iétargi, illetargi (Antz.). Ilargia. · Luna. Ietargi da agian esanena. Illargi ere badarabilte etxe batzuetan. GOIKO MANUELEN IRETARGIXA esaten dio gure lekuko batek.. Esamoldeak: irétargittan. (d). Adberbioa. A la luz de la luna. Lapurra gabian iretargittan, aixkol-otxak entzunda, jun bera aintxintxika-ta, baiña ies eiñ. Hil.” irétargixan modúko arpegíxa. (c). Esapidea. Aurpegi borobila. Talo arpegixa ere esaten da.. irétargixai bégira égon. (b). Esapidea. Estar en babia. Egon ari iretargixai begira, ta ikusikok. ohar bat iretargi oso, iretargi osua. Luna llena. content_copy illárgi béte.
ireztu, ireztue. Izena. Leintz. Tximista.
íri
íri, iríxa. (a). Izena. idi. Buey. Beti guriai bajezia idixagaittik, da bestiai ez gustatzen, da ortara kimerak eukitze zittuen. Mertz.” Gazteak direnean, iri-gazte edo ixko-koxkor esaten zaie. Idixei be esaten jakue, artian urte bittik irura doiazen idi gaztiei: "ixko-koxkorrak ipiñi jittuk". Kapautakuak, paiña ixko-koxkorrak. Idi gaztia ero ixko-koxkorra. Don..
irí-páre, irí-pária. (c). Izena. Yunta de bueyes. Iri-pare edarra euki zeban Exekielek.
iri-próba
iri-próba, iri-probía. (b). Izena. Idi-dema. · Prueba de arrastre de piedra con bueyes. Elgetan iri-probia egoten da Ferixa Nausikuan.
íriñ, iríña. (a). Izena. urun (Ub., Ang.). Harina. Esaerak: Iriña bageunka, Otaolatik esnia ekarri, ta ai ingo giñuke. Esaera. "Jateko gogoa, baina jatekorik ez." (Lar Antz) Esamoldeak: iríña eiñ. (b). Aditza. urúna eiñ (Ub, -Ang.). Moler.
irín-fabrika, irín-fábrikia. (c). Izena. urun-fabrika. Zapatarikuan, ibai ondoan, egon zen errota industriala. · Fábrica de harinas.
irín-kája, irín-kájia. (c). Izena. urun-kaja (Ub., -Ang.). Cada una de las dos cajas que tenían debajo algunas artesas. Bi irin-kaja, artiriña ta gari-iriña eukitzeko. Etara ta sartu eittekuak, kaja aundixak. Don.”
irín-záku, irín-zákua. (b). Izena. urún-záku (Ub.-Ang.). Saco de harina.
irínddu. (b). du Aditza. urúndu. Irina egin. · Hacer harina, moler. Zaku ori errotara eruan bia da irintzera. Inoiz irudizko testuinguruetan ere entzuten da: Benga mutill, jo! irinddu pelotia!. content_copy iríña eiñ.
iriságar
iriságar, irisagárra. (c). Izena. botanika. Cydonia oblonga. iraságar. Membrillero. Gutxitan ikus daiteke mendian, nahiz eta batzutan errekondotan-eta berez hazten den. Landatuta hazten da eta sagar eta madari arbolaren tankerakoa da, baina ez hain mardula. Loreak ere ez ditu hauen moduan sortatxoetan, bakarka baizik. Fruitua, madariaren tankerakoa, oso latza eta garratza da. Menbrilloa egiteko erabiltzen da. Irisagar landareak oinarri bezala erabili ohi dira sagar edo madari mentuz txertatzeko..
irítzi. Eibar. irítxi, eritxi (Eib.), eretxi (Aram.). 1.iritzi. (d). dio Aditza. Iritzi, iruditu. · Parecer, opinar. Zuk zer irizten dotsazu alkatiak esan dabenai?/ Gutxitxo iritzi jotsan eskeiñitako diruai./ Oso zatarra iritxi notsan ein zebenai. NOR-NORI-NORK bezala jokatzen da, gramatikek diotena betez, baina inoiz entzuten da IRUDITU bezala jokatuta ere, NOR-NORI, alegia. Gaizki irizten jatzue eskribidu dotena?. 2.iritzi. (b). Izena. iritzíxa. Opinión, parecer. Nik neure iritzixa emun dot; oiñ esan zeuk zeuria. content_copy parézer. Esamoldeak: iritzira. 3.iritzi, iritzíxa. (d). Adjektiboa. Vano, -a, creído, -a. Zenbat eta ezjakiñauak eta orduan da iritzixauak izateittuk jeneralian. Mugatuan, batez ere. . content_copy buruirítzi.