Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

2. téla, télia. (b). izena. Esnegaina. Nata.. Baserriko esniak tela edarra eitten dau.. Sin. esnégoen, esnégaiñ, esnétela.
1. téla, télia. (a). izena. Tela..
téla. (-). 1. téla, télia. (a). izena. Tela... 2. téla, télia. (b). izena. Esnegaina. Nata.. Baserriko esniak tela edarra eitten dau.. Sin. esnégoen, esnégaiñ, esnétela..
2. teki, tekixe. (-). izena. (Leintz.) Txakurraren txabola. .
1. téki, tékixa. (d). izena. Bildostegia, ardi-kortan bildots txikiak sartzeko izan ohi den itxitura.. Goizian atzera be berriro billotxak... sartu, kortan beren tekixan. Kortan billotxendako teki bat eitten da. Luis./ Billotxak danak esniak emundakuan sartu bere tekira, da billotxak tekira sartutakuan gero ardixei pentsua emun. Enr. .
téki. (-). 1. téki, tékixa. (d). izena. Bildostegia, ardi-kortan bildots txikiak sartzeko izan ohi den itxitura.. Goizian atzera be berriro billotxak... sartu, kortan beren tekixan. Kortan billotxendako teki bat eitten da. Luis./ Billotxak danak esniak emundakuan sartu bere tekira, da billotxak tekira sartutakuan gero ardixei pentsua emun. Enr. .. 2. teki, tekixe. (-). izena. (Leintz.) Txakurraren txabola. ..
téjo, téjua. (d). izena. TEFO (ARAM.). Jaki baten gusto arraroa edo berea ez dena.   Dejo, regusto o sabor a algo extraño, diferente del propio de un alimento.. Okela oni tejotxo bat artzen jat, ailorbiana ero./ Kriston armaixo tejua dauka txokolate onek.. Zerbaiten tejua, ia beti, zerena dakigunean, bederen. Gaztaiak tejua dauka, ta eztakit zerena. .
tejéro, tejerúa. (d). izena. Ehulea.   Tejedor.. Guk artian zazpi urte zortzi, baiña aura orientaziñua ezta ba galtzen, ta bera gizona buruko ile zuri-zuri einddako..., bai edadetua, ta aura jarritta batian, tente bestian, ara jun, ari ikutu, bestiai ikutu, ibiltzen zan. Kamiñuan ondo-onduan, guk kamiñoti begira, ta umiek ezin ba kendu kristal aurretik. Batzutan mutil koskorrei ta gogor eitte otxen, baiña geuk antxe ikusi eitte giñuan. Hil./ Da gero, arilddu esaten jakon, da matazak ein, dda gero tejerua or zeuen, Osintxun eitte zan euna, Tejerokúan. Aniz.. Honela ikusten zuen ehulea Hilarik umetan. "Tejerokúa" zan Osintxuko eulearen etxea.. Sin. eungílle, éule.
tejeríxa, tejerixía. (c). izena. Ehundegia, ehulearen lantegia.  Eta tejerixan zer egiten zeben?. . Euskal Herri guztian oso arrunta izan zen langintza hau gutxituz-gutxituz joan zen guztiz desagertu arte. Baserri guztietan egiten zen haria. Ehundegira eraman eta han etxerako ehuna egiten zen: jazteko arropak, mortajak, ohe-arropak, toallak, zauriak garbitu eta estaltzeko trapuak, zakuak..., kotoirik ez zegoen eta. Bergarako kalean, Angiozarren eta Osintxun zeuden ehundegiak gerrate inguruan itxi ziren.. Ik. eúntegi.
2. tema, temia. (-). izena. (Eibar.) "Egurrak ebagi eta okertzeko daukan joeria." (SB Eibetno).. Sin. bízio.
temóso, temosúa. (c). adjektiboa. Tematia.   Terco, -a, obstinado, -a.. Oso mutiko temosua da. Gauza bat buruan sartze jakonian, zeiñek etara... .
tente. (-). 1. tente, . (a). adberbioa. Zutik.   Erecto, erguido, de pie.. Oinddio tente dago botatzeko zien etxia./ Liburua leitzen tente jarri jat txorixa. . Ik. zútik, tentétu.. 2. ténte, téntia. (c). adjektiboa. Zuzen eta aidoso dabilena.   Tieso.. Larogei urte euki arren gizon tentia dago. .. 3. ténte, ténte. (c). adjektiboa. TÉNTIA. Inoiz "harro" edo "jaiki" zentzuan entzuten da, hauek bezain peioratiboa izan gabe.   Altivo.. Sinpatikua da, baiña tente samarra. .. 4. ténte, téntia. (c). adjektiboa. Dícese de la carne tiesa.. Aragi ona bai, baiña tentia./ Aragi tentiaua dauka zapuak legatzak baiño. .. 5. ténte, téntia. (c). izena. Belarrondoz edo garoz kargaturiko gurdiak lotzeko gurdikada gainean sartzen den zutiko egurra.   Palo que sirve de eje para agarrotar la cuerda que ata un carro cargado.. Artu aixkoria ta tentia eiñ burdixa lotu daigun. . Ik. garróte, tenté-gárrote..
tentazíño, tentaziñúa. (a). izena. Tentación. .
tentáu. (b). du aditza. Zirikatu.   Tentar.. Etzaitte umiak tentatzen ibilli.. TENTÁUTA EGON. Ameriketara joateko tentauta nago. .
tensiño, tensiñúa. (b). izena. TENTSIÑO. Tensión sanguínea.. Tensiño altukua izan da beti.. Gerrittik gora tensiñua eta gerrittik bera intenziñua, . (c). esaera. Zahartzaroko ajeen ondorioak modu umoretsuz azaltzen dituen esaera.. Da Benitxo, diñuenez emakume kontuan-da ondo egon biar jok Frantzia, e? . Behin gure lagun bat medikuarenean tentsioa hartzetik zetorren, eta galdetu genion: ..
tengotenian. (-). adberbioa. (Eibar.) "Zerbait orekan, baina ozta-ozta, kilikolo samar dagoenean.. Funanbulistia tengotenian zeguan alanbre gaiñian..
tenple, tenplia. (c). izena. Temple. . tenple onian edo txarrian egon, . (c). esapidea. Aldarte oneko edo txarreko egon... tenplera etorri, . (-). esapidea. Tenperatura egokira heldu, behar duen puntua lortu sutegian berotutako gauza batek. . Lau bat egun eo pasautakuan, erretakuan, geo itxain in biaakon egun batzuk; gero etaatzeko ba, bere tenplera etorri ero. CAND.. Ik. tenpláu.. tenple onekoa edo txarrekoa izan, . (-). esapidea. Patxada onekoa edo txarrekoa izan...
4. tenpláu. (c). aditza. TENPLIA EMON. Forjatu ondoren erreminta edo pieza bati erresistentzia eta gogortasuna eman, uretan poliki-poliki sartuz.   Templar.. Gero tenplau. Uretan tamaiñua artu biar. Orrek galtzairuzko iddetaixak peligrosuauak izate zian, denpora askuan eukitzen bozu uretan, bertan geratu, eten itte zian. Inaz./ Taillarretan-da ortxe, tenpliak emon-da, burdiñia suberatzeko-ta, kañoiak-eta peatzeko-ta. Cand.. Sin. arua emon (Eib.)..
3. tenpláu. (c). da-du aditza. Epeldu.   Templar.. Gaur asko tenplau dau egualdixa./ Gatzarixa bota aurretik tenplatzen laga bia jako esniai. .
2. tenpláu. (c). adberbioa. Lasai, soseguz.   Sosegadamente.. Bere katxabatxuakin tenplau asko ibiltzen dok aura./ Tenplau eitten dau berba. .
1. tenpláu, tenpláua. (d). adjektiboa. Lasaia, mantsoa.   Tranquilo, -a, sosegado, -a.. Persona tenplaua da izan, baiña dana biako dau. . Pertsonez esana..
tenpláu. (-). 1. tenpláu, tenpláua. (d). adjektiboa. Lasaia, mantsoa.   Tranquilo, -a, sosegado, -a.. Persona tenplaua da izan, baiña dana biako dau. . Pertsonez esana... 2. tenpláu, . (c). adberbioa. Lasai, soseguz.   Sosegadamente.. Bere katxabatxuakin tenplau asko ibiltzen dok aura./ Tenplau eitten dau berba. .. 3. tenpláu, . (c). da-du aditza. Epeldu.   Templar.. Gaur asko tenplau dau egualdixa./ Gatzarixa bota aurretik tenplatzen laga bia jako esniai. .. 4. tenpláu, . (c). aditza. TENPLIA EMON. Forjatu ondoren erreminta edo pieza bati erresistentzia eta gogortasuna eman, uretan poliki-poliki sartuz.   Templar.. Gero tenplau. Uretan tamaiñua artu biar. Orrek galtzairuzko iddetaixak peligrosuauak izate zian, denpora askuan eukitzen bozu uretan, bertan geratu, eten itte zian. Inaz./ Taillarretan-da ortxe, tenpliak emon-da, burdiñia suberatzeko-ta, kañoiak-eta peatzeko-ta. Cand.. Sin. arua emon (Eib.)...
ténka, ténkia. (c). izena. Asentzioko putzuan, lantegietako teilatuetan, etab. egoten den arrain mota.   Leucisco cabezudo, tenca.. Batzuek gorriak eta besteak ilunak izaten dira. Gorriei ARRAIN GORRIxak deitzen zaie..
tenedóre, tenedoría. (a). izena. Tenedor. .