Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

mi-mi-mi. (-). onomatopeia. "Onomatopeya referida a lo que alguien ha dicho, con sentido despectivo.. Hire ahiztia beti bardin, “mi-mi-mi”, beti bestiak kritikatzen!" (SB Eibetno). .
2. matxíño, matxíñuak. (-). izena. (Oñati.) "Mote con el que se llama a los de Araoz.". "Matxinokeixaak: dar palizas, etc." (Izag Oñ)..
lúarrixa eiñ. (d). du aditza. Lur berria egin. Roturar una tierra por primera vez.. Luarrixa eitten jardun da, ba luarrixa labrau. Lanbarrixa esate jako leku berrixan luarrixa eiñ danian. Lanbarrixa ein dda. Don.. Sin. lanbarríxa eiñ.
libre egon. (-). aditza. LIBRE IZAN, EUKI. Oztoporik ez izan, etab.. Libre geunkan nai giñuanian sarzeko./ Libre dago bidia.. adj. gisa gutxi erabilia: Erri libria nai giñuke izan. .
lau gorrixan egon. (-). esapidea. LAU GORRIXAN BIZI. "Beldurrez.. Lau gorrixan bizi giñan polizia noiz etorriko.. LAU ORRIXEN IKERA. (Aram.). «Beldurtuta, izututa. Lau orrixen ikera jarri na eiñ ddoten amesetiaz.» (Orm Aram).. Sin. bost orrixan bizi.
konketa, konketia. (-). izena. (Antzuola.) "Katilua bezalako ontzia, baina askoz handiagoa, halako bi-edo.. Konketa katilluan doble inguruko ontzixa don. Artua ta esnia konketian artze giñunan." (Lar Antz). . komentario 1
kokotéraiño egon. (b). esapidea. KOKOTÉRAIÑO EUKI. Leporaino, higuinduta egon, euki.. Kokoteraiño nago zuekin./ Kokoteraiño nauke umiak.. Sin. leporaiño, buruko azurreraiño egon..
sinísmen, sinisména. (c). du izena. Erlijiozko fedea.   Fe religiosa.. Gerratian ziero joan jakon sinismena.. Ik. féde.
seníde úrriñ, seníde úrriña(k). (-). izena. SENIDE ATZERATUAK. Urrutiko senideak.   Parientes lejanos.. Ia lengusutik eta aurrera pasatzen dienak, senide urriñak. Klem.. Ant. seníde ur.
sarra-sarra. (b). adberbioa. Ugaritasunez.   Con profusión.. Dirua sarra-sarra gastatzen dau./ Orrenian txanpana sarra-sarra eraten da.. Euri-zaparradaz ere entzun daiteke. Eurixa sarra-sarra diardu.. Ik. farra-fárra, arra-árra!.
1. salda, saldía. (a). izena. Caldo.. Artukou salda bero bat?. Porru-salda, oillo-salda, etab. .
pulpittu. (-). Ik. kúlpitto, -u.
1. miau, miaua. (a). izena. Maullido de gato.. Katua ibili da miau ta miau./ Katu-miauak eztoste laga lotan.. Oso ozenak direnean katumarrosa ere bai. . miáu eiñ, . (d). esapidea. Txapio eiñ, lapurtu (lagun).   Birlar.. Kartetan lagun moduan asi tta azkenian miau ein joskuen diru mordua. . Ik. txapíau, txápio.. miáuka, . (a). adberbioa. Maullando.. Katuak miauka jardun dau gau guztia...
1. kako, -u, kakúa. (c). izena. Gakoa, gantxoa, eta baita gantxo formako edozer; batik bat gauzak eskegitzeko tetxuan edo paretan daudenak.   Gancho.. Kakotik zintzilik dago urdaiazpikua./ Guardasol kertenak kakudunak die. . Ik. gantxu (normalean gantxu burdinazkoa da, kako egurrezkoa).. Ik. gántxu, -o.
zorakillo, -a. (-). Ik. zorókillo, -a.
ungriáno, ungriánuak. (d). izena. Gerra ingururarte herriz herri ibili ohi zen giza-taldea, oihalak saldu eta titiritero ikuskizunak emanez.   Hungrianos; grupo nómada que llegaba a nuestros pueblos hasta la última guerra.. Leno ijitto moduko zerak etortze zittuan, kaldereruak ero zerak; etxakixat arek teatruak ero ze eitte zittuen be. Bai, sekulako jitana elegantiak etortze zittuan, eundoko karro dotoriekin dda, lenao. Urte asko dok, baiña etortze zittuan ungrianuak. Klem./ Ungrianuak pa, Ungriako jentia zan, arek gutxiao ibiltten zien, baiña izen zien emen e epokak etorten ziena ungrianuak pe. Mertz./ Ona lenao etortzen zien ungrianuak ero, esaten gontsen. Andrakumiak eta ola ijitto modura ero karruekin, da telak saldu. “Ze dia orrek?” eta “ungrianuak ero, kaldereruak ero”. Don. . Ikusten denez "ungriano" eta "kalderero" gauza berdintzat dute. Sin. kalderero..
txíta, txitía. (b). izena. TXITXA. Polluelo, pollita.. Txitak erosittue basarrixan. . Eibarko txitia Bergako oillua, . (c). esaera. Eibarren gauza gutxi asko dela, alegia. Farol fama apur bat dute Bergaran... txitiak beste jan, . (-). esapidea. Oso gutxi jan. ..
tóngo, tóngua. (b). izena. Tongo.. Bista-bistako tongua egon zuan atzo Atotxan.. tongo eiñ, . (b). aditza. Hacer tongo.. Polipasok tongo ein zebala aixkol-jokuan entzun zan. . Sin. irutxur egin..
3. tírua bota. (-). esapidea. "Hizkuntza baten gaizki esaten den hori eta horrek sortzen duen belarriko mina, 'dundurixua'.. Gure mutikuak botatze jittuk tiruak, euskeraz aaztu in bi jaku, ze da baiña au." (Lar Antz).
tablóe, -i, tablóia. (b). izena. 3 zm baino lodiagoko ohola.   Tablón.. Ik. ol.
pútzak euki. (c). esapidea. PUTZUSAIÑAK EUKI. Haserre egon, hartzekoekin egon. Inorengatik esana.   Estar enfadado, de malas pulgas. Se dice referiéndose a los demás.. Eztakitt ze pasatze jakon, baiña gaur egundoko putzak dauzka./ Leire aspaldixan putzekin dabil./ Gaur demaseko putzekin etorri da. . Beraz: putzak euki, putzekin egon, ibilli, etorri.... Sin. putzúsaiñak euki. Ik. utságatik eta putzágatik asarrétu.
pin-paun. (-). onomatopeia. (Eibar.) PIN-PAN. "Atien zaratia haiziak itxi eta zabaldu egitten dittuanian, indarrez; baitta beste edozein kolpe be." (SB Eibetno)..
5. pikáu. (b). aditza. Zorroztu.. . Ik. ségia pikáu, errotía pikáu.
Eztao arantza bareko larrosaik. (-). esaera. "Bizimoduan ez da dena erraza, latza da." (Lar Antz)..