Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

kuártillo, kuártillua. (c). izena. Azunbre laurdena.   Medio litro.. Ze, joko juau kuartillotxo bat ardao Zapatarikuan?. kuártillo eta erdíko bótilla, kuártillo t'erdíko bótillia. (c). izena. Botella de tres cuartos de litro.. Meriendetan kuartillo t'erdiko botillia jo najuan neuk bakarrik.. Sin. iru txikiko botilla.. Ik. ázunbre..
2. Kofradixak. (a). izen propioa. (Osintxu.) KOFRADÍXA EGUN, KOFRAIXAK. Osintxuko jaiak, San Emeterio eta San Zeledonio eguna, martxoak 3. Abuztuaren 31n ere ospatzen dira.. Kofraixak e, beixa iltzen zan len. Oin beixa baiña len txala. Beixa iltzen zan, eta, puestia esaten jakon, egosteko iztarra ero kentze otxen; beste geinddikua, sobratzen zana, etxe bakoitzak rekojitzen eban. Abadiai emoten jakon onen danak: solomillua, mingaiña. Mertz.. Esan KOFRÁIXAK.. Ik. Santó-mártiri, Karidáde.
1. kera, keria. (-). izena. (Antzuola.) KEDA. "Aramaittakoari hala deitzen zioten. Eguneko azken kanpaiak ziren.". Goizian . Etim.: gaztelaniazko "queda".. Ik. aremaittáko.
karraska latz, karraska latza. (-). izena. (Eibar.) Lima latza.. Sin. lima latz.. Sin. karraskatu.
ínsini, ínsinixa. (c). izena. botanika Pino insignis.. Ik. piñú beltz.
zan-zuzen, zan-zuzena. (-). izena. (Eibar.) "Trazador recto.   Damaskinatuan, sonbriauan, formak emoteko erabiltzen dan puntzoia, punta zuzena dabena." (SB Eibetno). .
uztárri. (-). (Eibar.) BUZTARRI (EIB.). 1. uztarri, uztarríxa. (b). izena. Yugo. . . uztarri baten ipintzeko modukuak, . (c). esapidea. Biak antzekoak.... 2. uztarri, uztarríxa. (d). izena. Etxearen egituran, aidean geratzen diren osagaiak uztartzen dituen egurra. Uztarriak tximiniarako leihoak edo eskailera-zuloak egin behar direnean dira beharrezkoak, moztutako kuartoiak edo kapirixoak bertan dutelako asentaleku berria... 3. uztarri, uztarríxa. (d). izena. Dolareko ardatzean, azpiko ohola zanpatzen duena.   Muela (?) del lagar.. Lelengo tablia bota, gero beste orrek, senduauak, da aren gaiñian etortzen zan uztarrixa, aura goittik bera datorrena ejian, aura ezta apartatzen, aura betik an ibiltzen da gora ta bera. Don. ..
txinbo burubaltz, txinbo burubaltza. (-). izena. atricapilla sylvia. Curruca capirotada..
2. txarri, txarríxa. (a). adjektiboa. Cerdo, puerco, cochino.. I neska bikin da guretako bapez; txarrixa galanta i.. Askotan ez da hain iraingarria lagun artean elkarri «txarri» deitzea. Behin baino gehiagotan entzun dugu faboreak horrela eskertzen: Portau aiz txarrixoi, datorren urtian be i etxerako.. txárri urdía!, . (d). Antzina insulto bezala erabilia.. Txarri urdia; gauza zatarra esan bia zanian: txarri urdia! Gaizki esateko. Klem. . Klementak ez daki zer esan nahi duen "urdia" hitzak. Bakarrik modu honetan entzun du...
1. tómate, tómatia. (a). izena. botanika solanum esculentum. Tomate..
siñátu. (d). da aditza. Aitaren egin.   Santiguarse.. Aittiaren ein ddot ero siñatu ein naiz. Don.. Gutxi erabilia.. Sin. aittiaren egin.
periódiku, -o, periódikua. (a). izena. PERÍDIKU. Periódico.. Erosi dozu peridikua?. Hala esaten dute adinekoek. .
ósiñ. (-). (Eibar.) OTSIN (EIB.). 1. osíñ, osíña. (c). izena. Ibaiko putzu sakona.. Bentako osiñian bainatzen giñan./ Osiñak betik paraje astuna, ola ur geldixa daolako, ero errekian okerrunetan. Don. . Osinak ziren lehenagoko bainu-lekuak. Agorrosin eta Beosin baserriak ibai ondoan daude... 2. osíñ, osíña. (d). izena. Putzua orokorrean. Linua beratzekoa, adibidez, izendatzeko ere erabiltzen zela diote zaharrek.. "Otsin: poza, pozo, presa. Naturala edo egindakua." (SB Eibetno).. Ik. kunbo, liñapótzu..
1. ola!. (a). interjekzioa. Hola!. Ola, ze moduz zabizte?. Agur formularik erabiliena. Kaixo ere oso esana izan da, baina gizonezkoen lagunartean ia bakarrik. Orain kaixo eremu guztietara zabaltzen ari da. .
oillar ingles, oillar inglesa. (-). izena. (Eibar.) Burrukarako oilarra. .
1. makur. (-). Honako esapidearen estiloko forma adberbialetan bakarrik entzun ohi da.. mákur-mákur éindda, . (c). esapidea. Makurtuta.. Auto ostian makur-makur eindda egon giñan tiruak ixildu arte.. Sin. makurtuta...
lilíxo, lilixúa. (c). izena. botanika LILIXO ZURI. lilium candidum. Azucena.. San Juan sortan jarri ohi zen. .
kurrúxka, kurruxkía. (d). izena. KURRIXKA, TXARRI-KURRUXKA. Kurrixka, txerriaren hots zorrotza.   Gruñido agudo de cerdo.. Txerriak zer egiten duen galdetu diot amari, eta KURRUXKA erantzun du behin eta berriz; TXARRI-KURRUXKIA, gehitu du. Gaur egun KURRIXKA entzun ohi da. Hots lasaia denean KURRUNKA.. Ik. kurrúnka, kurríxka.
kontrárixo, kontrárixua. (a). izena. Contrario, adversario.. Zein da Realan biarko kontrarixua?.
Béko Kónde, Béko Kondía. (c). Beheko Kondea. Errotalde Jauregian, gaur Kultur Etxea den lekuan, bizi zen kondea, . Beko Kondia e, familixaik etxuan izen eta or geldittu zuan etxioi. Nik enajittuan ezautu ez bata eta ez bestia. Klem. .
ipúrsaltoka. (b). adberbioa. Ipurdi saltoak eginez.. Astua ipursaltoka asi zan da marmintt guztiak lurrera./ Zuen biorra ipursaltoka zebillen irrintzi baten.. Sin. aketixen, sáltoka. Ik. zapósaltoka.
Inúzente égun, Inúzente egúna. (b). izen propioa. Abenduak 28. El día de los Santos Inocentes. . Umetan, Inuzente eguna egun aundixa.. Zera errezitatu ohi zaio inuzente eragindako bati: Inuzenté! potenté! txakurran buztana tenté!.. inúzente eráiñ, . (-). . 2. inuzente eraiñ, . (c). esapidea. Engainatu.. Lenguak pe naikua dittuk. Berriz etxostak inuzente eraingo. .. 1. inuzente eraiñ, . (c). esapidea. Inuzente eragin.   Hacer una inocentada a alguien.. Antoniri inuzente erain dotsat auntzak umiak ein dittuala esanda. ... inúzente eiñ, . (-). esapidea. Zerbaiten bila zoratu.. Inuzente ein ddot jersian billa. ..
ílgora, ílgoria. (c). izena. Hilargia hazten dagoeneko sasoia.   Luna creciente.. Ilgoran ala ilberan gare?. ilbarrixan gare dio ilgoran gaudela esateko.. Ik. ílbera, ilbárri.
1. ikusmirán. (c). adberbioa. Curioseando.. Goiz guztia dendaik denda ikusmiran ibili naiz./ Jentiak alde ein zun, ikusmiran ibilli zan jentiak eta. JJp. .