Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

1. atzetik ibili. (b). esapidea. Norbaiti jarraika ibili. Besteak beste, faboreak edo arreta eskuratu nahirik. Julion atzetik ei dabitz urrengo elekziñuetarako./ Polizia atzetik ei dauka./ Neska orren atzetik jabik aspaldixan. .
arrapaztaka. (-). Ik. arrápataka.
2. artu. (a). du aditza. Harrera egin.   Recibir.. Eta ze moduz artu zaittu amandriak pa?.
ártzekuak euki. (b). esapidea. ÁRTZEKUEKIN EGON. Oinarririk gabe kexatu, arrazoirik gabe minduta egon.. Berandu baten aillegau zan da ala ta be artzekuekin zeuan./ Berak euki zittuan akzidentian kulpa guztiak da oinddio be artzekuak dauzka. .
gabongiñára. (d). izena. Gabonetan bere etxera kanpoan lanean dabilena.. Kriau euanak eruaten zittuan etxera, gabongiñara. Bakillau txiki bat eta etxian einddako ogi bat. Aniz.. Baita «gabongiñako erregaluak», «gabongiñatik bueltau», etab..
1. gantxil, gantxilla. (-). izena. (Eibar.) Botijo..
grazia oneko. (-). Egun ona du. . gaur grazia oneko dago..
4. gorri, gorríxa. (a). izena. "Ganado de monte que no sea pinto. Ant. pinto." (SB Eibetno).
1. eder, edérra. (a). adjektiboa. EDAR. Hermoso, -a.. Mutill ederra zan. . EDAR ere bai, eta agian gehiago. Eratorriak ere bietara, guk gehienak eder-ekin jarri baditugu ere. Bada EARRA esaten duenik ere.. edérra sakátu, . (b). esapidea. EDERRA SARTU. Ziria sartu.   Engañar, meter gato por liebre.. Ederra sakatu zotsen ari be: sekulako gangia ein zebalakuan akziñuak merke erositta, ta gero bape balio ez. .. ederra(k) emon, . (b). esapidea. Dar (un) golpe(s).. Realekuei ederrak emon zotsen atzo. .. ederra(k) eiñ, . (-). esapidea. Hacer (una) faena(s).. Ederra ein zostazun atzo: nere antiajuak poltsan eruan. .. ederra(k) artu, . (b). esapidea. Recibir (un) golpe(s).. Ondarruatik ederrak artuta etorri i da arroputz ori./ Ederra artu neban bizikletatik jausitta. ..
errómana, errómania. (d). izena. RÓMANA. Romana, utensilio para pesar consistente en una barra que se suspende mediante un gancho.. Erak gaztiak zien denporan neskak pixatzia; garizuman aber pixuan irabazi in daben... erromaniakin (barreak). Don.. Ik. néskak píxatzia.
1. eskerrikasko. (a). interjekzioa. Muchas gracias.. -Eskerrikasko. -Ez orregatik. Edo: —Eztago eskerrik!. Sin. millesker. Ik. mértxi.
eskátu-eskíñi, eskátu-eskíñixa. (d). izena. Salerosketa tirabira, tratua, erregateoa.   Regateo. Lit.: "oferta y demanda".. Eskatu-eskiñixa esaten da; eskatu al dan dana, eta tratuai eutsi al dana. Don. .
1. érruki, érrukixa. (c). izena. Compasión.. Egiñ egiñ negar, eztostazu errukirik emoten. .
espírittu sántu, espírittu sántua. (b). izena. El Espíritu Santo.. Ze itten dok ik or Espirittu Santuan arpegi orrekin?.
ezkerra emon. (d). aditza. Abarka-sokak egiteko, hariari bihurra ezker aldera eman.   Retorcer el hilo hacia la izquierda para hacer cuerdas.. Lau ari ipini, olako distantzia batera, ta batu, olako egur baten batu, ta gero ezkerra emon, ezkertu, ta lau arikiñ bat eitten da. Orixe, or daon ori, ori ezkerra emonda, orrek gertu dare. Felipe. . Sin. ezkertu..
ezaupíde, ezaupidía. (c). izena. Ezagupidea.   Relación de amistad.. Guk ezaupide aundixa daukau familixa orrekin./ Onduan bizi arren sekula eztabe izan ezaupideik.. Sin. ezauera. ezaupidía émon, . (c). esapidea. Dar señales de conocer o de amistad.. Nere aurrian egon da baiña eztau ezaupideik emon, da neuk pe etxat kasoik eiñ.. Ezezkoan, batez ere...
Frefrísto. (d). izen propioa. Esaera da antzina formula honekin bataiatzen zituztela ijitoek beren umeak:. Frefristo Frefristo, kasta gogorra, neskia baldin bada Maritxu, mutilla baldin bada Martintxo, ofizio enpliau, astobuztanmoztaille, ero txorroztaille, koño!. Gure aita-zanari entzuna. Manolo Urbietak badu haur-kanta bat egina hitz hauekin. Frefristo hori zer den ez dakigu. .
1. gazittu. (c). du aditza. GATZITTU. Gatza eman.   Salar.. Ardi okelia gazittuta eitten da zezaiñia.. Sin. gátza émon.
1. garau, garaua. (d). adjektiboa. Izenaren ondoren jarria, handia, galanta, alea. Halako testuinguruetan:. Aspaldixan ikusteke neuan Koldo, eta, Jeseus, aura dago mutil garaua./ Aura asi da neska garaua./ Orrek dauzka titi garauak.. "Ale" zentzuan ez da entzuten.. Ik. garandu, ale.
erdirako. (-). Ik. erdíra.
dzi. (-). onomatopeia. "Azkartasuna, abixadia." (SB Eibetno).
arráma-ázur, arráma-ázurra. (d). izena. Hueso trasversal de la cadera de vacuno.. Arrama-azurra esate jakok goiko trabesekuai, ta an juten dok aren puntan ori bola ori sartuta, arrama-azurrian ijeria; ijeria dok berakua, atzeko anketan. Aurrian “besapalia” esaten jakok. Don. . Ik. mókor, ijera.
arriólari, arriólarixa. (d). adjektiboa. (Eibar.) Beldurtia, atzera jo zalea.. Basarriko oillarra, aundixa eta arriolarixa. (Etxba Eib). .
batá(k) béstia. (c). izenordaina. Elkar.. Ezin dabe batak bestia ikusi./ Bata bestian atzetik datoz.. Aditza NORKduna bada batak, ez bada, bata.. Ik. álkar.