Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

álde on, álde óna. (c). Jantzi baten era ona.. Ant. itxúlikalde, itxuli. alde onera, . (-). esapidea. Posizio normalean.. “Itxulittara daukazu jantzitta” ta “Ez, au alde onera jak”. Don.. Sin. érara. Ant. itxúlikaldera..
Zein santun argittarako bia dok ori?. (d). esaera. Para qué demonios quieres eso?.
2. arráixo!. (b). interjekzioa. ARRÁIXUA!, ARRAIÑUA!, ARRANOPOLA!. Recoño, demonios.. Arraixua! Neri pasatzeko eztok asko./ Arraixua! Esan da esan da kasoik pez.. Esaldi hasieran ia beti.. Sin. arránopola!. Ik. árraiñótan!. arráixuak ezpaittuan!, . (c). interjekzioa. ARRÁIXUAK EZPAITTUAN. Arranopola! Esaldiak indartzeko, hauen ostean gehienetan.. Oinddiokan entzun bia jostak ederrak, arraixuak ezpaittuan./ Ez aiz bela etorri, arraixuak ezpaittuan. .. arráixo, . (b). interjekzioa. Gauza bera, baina galdegilearen ondoren.. Nun arraixo laga jittuat pa giltzak./ Zela arraixo nai dok flakatu ainbeste janda. ..
1. atal, atála. (b). izena. Gajo de naranja, diente de ajo, etc.. Berakatz atal bat geratze jat bakarrik.. Laranja eta berakatzena, batez ere.. Ik. arbi-atala trabau.
1. antiguál, antiguála. (c). adjektiboa. ANTIGUALEKÚA. (C). Antzinako erakoa. Modatik eta erabileratik aspaldi pasatua.   Anticuado, -a.. Oinddio be sotaniakin dabill ori? Ori da pertsonia antiguala./ Oiñddio ik antigualeko mentalidadia daukak./ Andra-gizon koittau arek pe ondo antigualekuak die. .
agitz. (-). adberbioa. (Antzuola.) "Batez ere. Bi pertsonari bakarrik entzun diegu. Lekukoei galdetuz gero, euren zaharrek erabiltzen duten hitza dela diote.. Eskupeteruak zeintzuk izete zien? . Bergaran eta Osintxun ere gauza bera gertatzen da berba honekin. Erropia itzulikaldera esegitzen da agitz, esan ohi zuen osintxuar baten amak. Aixkomente (Oñ.) eta komente (Lein.) zentzu berberarekin erabiltzen dira. .
aldétik kendu. (c). esapidea. Ondotik kendu.. Gau guztian ezkiñuan aldetik kendu..
1. ala. (a). juntagailua. Galderetako juntagailu disjiuntiboa.. Zinera ala dantzara joango ga?. Ik. ero.
4. aláko baten. (b). adberbioa. Berandu, ezorduan.   Muy tarde. Por fin. Bai, gure alabia bart alako baten etorririk izan bia dau./ Karreristok, ez bela-bela, baiña alako baten pasau zien beintzat..
2. dan. (a). Kanpai-hotsa, ate-joka eta abarren onom.. Dan-dan-dan, irukua joten dabenian danok mezetara. .
gáiztoz. (c). adberbioa. GEIZTOZ. Txarkeriaz.   Por maldad.. .
eguáldi, eguáldixa. (b). izena. Eguraldia.   Tiempo atmosférico.. Egualdixa ezpada obetzen eztago zati baten soorako giroik.. Ik. dénpora, gíro. Egualdi ona, bera praka eta gora gona, . (-). esaera. (Antzuola.) "Giro onarekin jantzi gutxi behar denez, lan gutxiago egin behar da; ia ez da ezer zikintzen, ez da garbitu behar... Horrez gain, giro ona gauza guztietarako eta denen onerako da: irteteko gogo handiagoa izaten da, pertsona alaiago egoten da..." (Lar Antz)... eguáldi txakúrra eiñ, egon., . (c). esapidea. Eguraldi oso txarra egin, egon.. Joan dan aste ontan aizia, txingorra... egualdi txakurra ein ddau.. Ik. txakur..
enbído!. (c). Envite de dos tantos que hace un jugador de mus.. —Enbido! —Bi geixao! —Ordago! —Etara.. Azen.: énbido ere bai. .
1. emonála. (c). adberbioa. EMUNÁLA, EMONALÁN, EMUNALÁN. Eman ahala guztian.   Dando a tope.. Gaur primeran saldu die sagarrak. Goiz guztia emunalan jardun dot./ Gaur primeran saldu die sagarrak. Goiz guztia emunalan jardun dot. emonala guztían, . (b). A tope .. Kotxian emunala guztian etorri giñan, baiña ala ta be berandu.. Ik. egiñala..
ezkúra, ezkuría. (d). izena. Ezkotasuna. Arropena eta baita etxe edo gela batekoa ere.   Humedad ligera, referiéndose a ropas y también a la de sitios cerrados.. Kontraterrenuan einddako etxetan beti da ezkuria./ Mendebal onekin ezkuria ein jakue armaixoko erropei be.. Hitz ia galdua. orain UMEDADE entzuten da ia bakarrik. Ik. ézko.
ezkútaleku, ezkútalekua. (b). izena. Escondite.. Baldosapian zeukan diruen ezkutalekua.. Sin. gordéleku.
ezkútau. (-). aditza. 1. ezkútau, . (a). da-du aditza. Esconder(se).. Obepian ezkutau zan polizia etorri jakonian. . Pertsonez ezkutau erabili ohi da, nekez gorde; gauzez, ostera, gorde gehiago luzarorako denean, eta ezkutau, bistatik kendu zentzuan edo momentukoa denean. Ezkutaizu txokolatia umiak ikusi eztaixen. . Ik. gorde.. 2. ezkútau, . (c). da aditza. Desagertu.   Desaparecer.. Ziero ezkutau die Seizientosak./ Len beti txikiteuan ibiltze zan baiña aspaldixan ezkutauta dago. . "Desagertu" hitzaren beharrik gabe konpondu dira gure aurrekoak, nahiz eta "desaparezidu" ere erabiltzen den...
1. ezkútau. (a). da-du aditza. Esconder(se).. Obepian ezkutau zan polizia etorri jakonian. . Pertsonez ezkutau erabili ohi da, nekez gorde; gauzez, ostera, gorde gehiago luzarorako denean, eta ezkutau, bistatik kendu zentzuan edo momentukoa denean. Ezkutaizu txokolatia umiak ikusi eztaixen. . Ik. gorde.
2. ezkútau. (c). da aditza. Desagertu.   Desaparecer.. Ziero ezkutau die Seizientosak./ Len beti txikiteuan ibiltze zan baiña aspaldixan ezkutauta dago. . "Desagertu" hitzaren beharrik gabe konpondu dira gure aurrekoak, nahiz eta "desaparezidu" ere erabiltzen den..
ezkútu, ezkutúa. (b). adjektiboa. Escondido, -a, resguardado, -a.. Larrarte paraje ezkutuan dago./ Zuen etxazpixa aize-ezkutua da ta maillukixendako paraje ona.. Ant. agiri. Ik. aize-ezkútu. ezkututik ezkutura ibilli, . (c). esapidea. Ezkutuan, isilpean ibili.. Ezkututik ezkutura dabill, iñok ikusi ez deixan. (AAG Eibes) .. ezkutúan, . (-). . 2. ezkutúan, . (b). adberbioa. A escondidas.. Komeni etxakon arren, ezkutuan eraten dau patxarra.. A escondidas de: NOREN ezkutuan. Nere ezkutuan ein ddabe bakaziñotarako plana./ Aman ezkutuan txokolate jana ein ddau mutikuak... 1. ezkutúan, . (b). adberbioa. En lugar secreto, resguardado.. Ezkutuan gorde karameluak, bestela Hodeik kendukotsu./ Ezkutuan dauzke urrezko pitxixak. ...
ezkutúan. (-). 1. ezkutúan, . (b). adberbioa. En lugar secreto, resguardado.. Ezkutuan gorde karameluak, bestela Hodeik kendukotsu./ Ezkutuan dauzke urrezko pitxixak. .. 2. ezkutúan, . (b). adberbioa. A escondidas.. Komeni etxakon arren, ezkutuan eraten dau patxarra.. A escondidas de: NOREN ezkutuan. Nere ezkutuan ein ddabe bakaziñotarako plana./ Aman ezkutuan txokolate jana ein ddau mutikuak...
1. ezkutúan. (b). adberbioa. En lugar secreto, resguardado.. Ezkutuan gorde karameluak, bestela Hodeik kendukotsu./ Ezkutuan dauzke urrezko pitxixak. .
2. ezkutúan. (b). adberbioa. A escondidas.. Komeni etxakon arren, ezkutuan eraten dau patxarra.. A escondidas de: NOREN ezkutuan. Nere ezkutuan ein ddabe bakaziñotarako plana./ Aman ezkutuan txokolate jana ein ddau mutikuak..
ezkututik ezkutura ibilli. (c). esapidea. Ezkutuan, isilpean ibili.. Ezkututik ezkutura dabill, iñok ikusi ez deixan. (AAG Eibes) .