Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

1. péska, péskia. (a). izena. Arrantza.   Pesca.. Goazen peskara sariak artuta./ Zer, badago peskaik Ubera aldian?. Arrain zentzuan ere badiote adinekoek: Zer jaukau afaltzeko, peskia ala okelia?. peskan eiñ, . (-). . 1. peskan eiñ, . (a). aditza. Pescar. .. 2. peskan eiñ, . (c). esapidea. Umeak errekan jolasean ibiltzerakoan, uretara jausi, busti-busti egin.. Gaur be gure mutikua peska(n) eindda etorri da.. Bergarako kalean erabilia. ...
ódixa, ódixia. (d). izena. ÓRIXA. Hodia.   Canalón de tejado.. Odixia zulatuta dago ta konpondu ein biako da./ Zinkazkuak izeten die orixak.. /a/ organikorik gabe ere entzuten da: Orixa lekuz aldatu bia da. . Sin. kanalóe, -i.
oillo-narrúa eiñ. (-). esapidea. OILLO-IPURDIXA EIÑ. Ponerse la carne de gallina, sea por miedo, frio, etc. Lehenengo autoa ikusi zutenekoa kontatzen du Anizetak:. Aura ikustera: suzko kotxia. Gero ugeldu zien, baiña orduan auraxe bakarrik emen. Billurtuta, zera, oillonarrua eindda; aura zala billurgarrixa ta... Aniz. .
1. nái, náixa. (b). izena. Gogoa (adibideko adieran bakarrik).   Voluntad, acto de querer.. Fraille juatia bada bere naixa, joan deilla.. naiko, naikúa. (-). adjektiboa. Hitz konposantuaren bigarren zati bezala(-NAÍKO, -naíkua) nahi duena, pretenditzen duena.. Barregarri-naiko liburu bat egin dau, baiña graziaik eztaukanak eztauka./ Aundi-naiko etxia dauka, baiña estilo gutxikua...
Obispo itteko lenengo monagillo izen bi da. (-). esaera. (Antzuola.) "Ezer ez da berez lortzen edo jakiten. (Lar Antz).. Sin. Obispo ezta jaiotzen." (Lar Antz)..
nun dán bez. (c). esapidea. NUN DANÍK PEZ. Arrastorik ere ez.   Ni rastro. . Neri e (Ezkiogan) guarsola galdu jatan, guarsola (sic) arbola gañian neukan, belaunbiko, da kitto. Nere guardasola nun dan bez. Amabirjiñak erungo-ban a, a amabirjiñiak erueban zera, zerura. Fran. (AA BergEus 347. o.). .
mótotx, motótxa. (c). izena. ILLE-MÓTOTX. Penacho de pelos.. Pelukerixan mototx rubixo bat ipiñi dotse./ Zelako ille-mototx politta ipiñi dotsan gure amandriak neskatilliai.. Buruko edozein lekutan egon edo ipini daiteke. Ardi batzuk bekokian dutenari ere bai. Mototxa. «Mototxaundíxa» ta, «Mototx-txikixa» ta, izenak eukitzeittue. Luis.
káskajo, káskajua. (b). adjektiboa. Kaskarin eta kirten samarra.   De poco seso y algo gamberro.. Etxat txokatzen ori eittia, kaskajo samarra be bada ta. . "Aferrado al dictamen propio." (Izag Oñ).. káskajuen egun, káskajuen eguna. (c). izena. Ostirala; Kaskajuek kaskajokeriak egiten dituzten eguna, dirudienez.. Gaur dana dok libre, kaskajuen eguna dok eta. ..
3. lástimia izan. (b). da esapidea. Ser una pena.. Lastimia da ainbeste tomate ortuan alperrik galdu biarra./ Eitte zeban egualdixakin lastimia zan etxian gelditzia. .
lan(a) eiñ. (-). du aditza. Trabajar.. Zer, gaur lan asko ein dozu? .
kris-kras. (-). onomatopeia. "Ruido que hace al cerrar un cerrojo. . Otsua barruan sartu baiño lehen, kris-kras itxi eben atia." (SB Eibetno)..
pausua moztu. (c). esapidea. Zahartu.. Felipe pastorie etorri jakuan aittei, pausue be moztu jakola ta ia mutillen bat bialduko auen ardixek ekarteko ta. (AA ArrasEus, 200. o.)..
2. parrókixa, parrókixia. (c). izena. Bezeria.   Clientela.. San Juango Paotxak beti antzerako parrokixia eukitze jok.. Ik. parrokiáno, -a.
lur-ságu, lur-sagúa. (d). izena. Ratón de campo.. Sin. baso-sagu..
mentáu. (b). du aditza. Txertatu, eztitu.   Injertar, realizar un injerto en un frutal.. Gure aitta-zanak bazekixen fruta arbolak mentatzen. . komentario 1 Sin. eztittu. mentatzéke, mentatzekía. (c). adjektiboa. Mentatu gabea.. Baso-sagarrak mentatzekiak die. . Sin. eztitzéke..
jaiotégun, jaiotegúna. (c). izena. Día de nacimiento.. Oinddio goguan daukat zure jaioteguna. .
jaiókera, jaiókeria. (c). izena. Jaiotzea.   Nacimiento.. Oso jaiokera txarra euki zeban./ Jaiokeratik eskuko atzaparrak falta jako./ Jaiokeratik da itxua.. "Jaiokeratik", batik bat; gutxiago beste kasuetan. .
jaiobérri, jaioberríxa. (a). Recién nacido, bebé.. Oinddio jaioberrixa zan aitta il jakonian..
2. jaiua izan. (-). esapidea. JAIXUA IZAN. Trebea izan.. Ni enok dantzarako jaiua. .
1. jaiua izan. (-). esapidea. JAIXUA IZAN. Jaiotakoa izan.. Ori Elusun jaiua da. .
jaiotérri, jaioterríxa. (c). izena. Pueblo natal.. Berrogei urte kanpuan eindda gero etorri da jaioterrira. .
jaiotétxe, jaiotetxía. (c). izena. Norbait jaiotako etxea.   Casa natal.. Pedro karnazeruan jaiotetxia erre da. .
jaixo. (-). Ik. jáio.
jáke, jakía. (d). izena. Jaka.   Chaqueta, zamarra.. Gure aittajunak jakia jazten zeban, ez txaketia. askotan. . Gure aitonak ez zuen beste hitzik erabiltzen txaketari deitzeko. Gabardina eta bestelako estalgarri handiei ere jake askotan.. Ik. gában.