Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

mútxur, mutxúrra. (c). izena. MUTXURIXO (EIB.). Metatxoa. Galazao, belarrondo, eta abarren pilatxoa edo meta txikia.   Pequeño montón de haces de trigo, hierba seca, etc.. Garixa obeto sikatu deiñ itten die mutxurrak./ Eurixa dator da guazen bedarrondo mutxurrak eittera. .
mutxúrtu. (d). du aditza. Mutxurrak egin, meta txikiak egin.. Gaur lotutako garixa mutxurtu ein biako da lanbrua egiñenan be. .
naási. (b). adberbioa. Nahasi, nahas-mahas, batera.   Mezclado, revuelto.. Armaixo aretan txorixuak eta gailletak danak naasi dare./ Maixu orrek aditza ta deklinabidea dana naasi esplikatzen dau./ Neskak eta mutillak naasi juaten ga autobusian. .
nagiáldi, nagialdíxa. (c). izena. Alperraldia.   Temporada en que no se tiene ganas de trabajar.. Ezta olakua, baiña aspaldixan egundoko nagialdixa dauka. .
nakorrotu. (-). aditza. (Aramaio.) "Narrastu, okertu, ibili ezinka egon.. Ori nakorrotu ra mouten." (Orm Aram). .
4. nai izan. (c). dio aditza. Maite izan.   Querer a alguien, amar.. Umiak asko nai zotsan amandriai./ Orduan umiei nai zixuen e. JJp. (AA BergEus, 340. o.). Adinekoen artean arrunta. NOR-NORI-NORK. Sin. maite, gure izan (Lein)..
naiéz, naiéza. (c). izena. Desasosegua, adore falta osasunez ondo ez sentitzeagatik.   Desasosiego, malestar, desgana por indisposición.. Ondoeza daukanian personiak, naieza, gaixo antzian dabillenian. Klem./ Kalenturaik eta ezer eztaukat, baiña alako zer bat, naieza; ta etxata juaten. .
naigabia emon. (-). esapidea. (Eibar.) Doluminak eman.. Petrari naigabia emotera juan non eta an topau jonat Andre Madalen kantatzen. (AAG Eibes). .
naiko. (-). 1. naiko, . (-). graduatzailea. (Leintz.) Bastante.. Naiko ondo emoten juek bazkaltzen./ Naiko garbixa jak egune.. Bergara aldean, ostera, ez da erabiltzen. Bastante esaten da, edo bestela dezente edo samar. .. 2. naikúa, . (a). zenbatzailea. Aski.   Suficiente.. Oinddio eztozu naikua jan./ Aurten be naikua jente etorri da jaixetara. . . naikua ta geixegi, . (b). esapidea. Gehiegi.   más que suficiente.. Ixildu zaittez. Naikua ta geixegi daukazu orrekin... . naikúa lan, . (b). esapidea. Zerbait ez dela erraza izango adierazten duen esapidea, esaldi hasierakoa, normalean.. Naikua lan izango dau aurten aprobatzen./ Naikua lan dauka arek bere buruakin. ...
1. naiko. (-). graduatzailea. (Leintz.) Bastante.. Naiko ondo emoten juek bazkaltzen./ Naiko garbixa jak egune.. Bergara aldean, ostera, ez da erabiltzen. Bastante esaten da, edo bestela dezente edo samar. .
2. naikúa. (a). zenbatzailea. Aski.   Suficiente.. Oinddio eztozu naikua jan./ Aurten be naikua jente etorri da jaixetara. . naikua ta geixegi, . (b). esapidea. Gehiegi.   más que suficiente.. Ixildu zaittez. Naikua ta geixegi daukazu orrekin... naikúa lan, . (b). esapidea. Zerbait ez dela erraza izango adierazten duen esapidea, esaldi hasierakoa, normalean.. Naikua lan izango dau aurten aprobatzen./ Naikua lan dauka arek bere buruakin. ..
naikúa lan. (b). esapidea. Zerbait ez dela erraza izango adierazten duen esapidea, esaldi hasierakoa, normalean.. Naikua lan izango dau aurten aprobatzen./ Naikua lan dauka arek bere buruakin. .
naikua ta geixegi. (b). esapidea. Gehiegi.   más que suficiente.. Ixildu zaittez. Naikua ta geixegi daukazu orrekin..
náitta. (a). adberbioa. Apropos, berariaz.   Queriendo, a propósito.. Mutikuak naitta apurtu dau florerua./ Naitta be ezin dda alako kertenkerixaik eiñ.. Sin. aprópos. náitta naiézko, náitta naiezkúa. (b). izenlaguna. Condición necesaria, "sine qua non".. Lan ontarako naitta naiezkua da euskeria.. Sin. derrigorréko.. náitta náiez, . (b). adberbioa. Derrigor.   A la fuerza.. Biar Donostiara joan biarra daukat naitta naiez.. Azen.: náitta naiéz ere bai. Sin. gure eta gure ez (Lein.).. Sin. derrigor..
naittásun, naittasúna. (d). izena. Zerbaitetarako edo norbaitenganako desioa, gogoa, maitasuna.. Ezkondu eitteko lelengo bieko dau ba, lelengo ezautu, gero kariñua, alkarren kariñua, gero naittasuna. Don.. Gutxi entzuna. .
naixáo izan. (a). du aditza. Nahiago izan.   Preferir.. Naixao dau etxian gelditzia pezetia gastatzia baiño. . NAIXAGO NEUKE: ojalá. Naixao neuke edurra eingo baleu. . naixao neuke: ojalá, . Naixao neuke: ojalá.. Naixao neuke edurra eingo baleu. ..
naixao neuke: ojalá. Naixao neuke: ojalá.. Naixao neuke edurra eingo baleu. .
naiz. (-). izena. 1. naiz, . (b). juntagailua. Nahiz (disjuntiboa).   Ya, bien sea.. Neri berdin jatak naiz goizian naiz atsaldian./ Gero, irun esate jakon, goruetan naiz txabillan gizonak. Aniz. .. 2. naiz (eta), . (-). juntagailua. Aunque.. Lana akabau biarra daukat naiz (eta) amabixak jo.. Eta esan edo isildu egin daiteke. ..
1. naiz. (b). juntagailua. Nahiz (disjuntiboa).   Ya, bien sea.. Neri berdin jatak naiz goizian naiz atsaldian./ Gero, irun esate jakon, goruetan naiz txabillan gizonak. Aniz. .
2. naiz (eta). (-). juntagailua. Aunque.. Lana akabau biarra daukat naiz (eta) amabixak jo.. Eta esan edo isildu egin daiteke. .
3. nái izan. (d). "Baietz.... Nai dozu ori zure amak badakixela? (Baietz ori zure amak jakin)". (Lar Antz). .
nagíttu. (a). da-du aditza. Nagi bihurtu.   Volver(se) perezoso.. Ziero nagittuta nago aspaldian./ Beruak nagittu eitten dau.. Sin. alpértu.
nái. (-). NEI. 1. nái, náixa. (b). izena. Gogoa (adibideko adieran bakarrik).   Voluntad, acto de querer.. Fraille juatia bada bere naixa, joan deilla.. naiko, naikúa. (-). adjektiboa. Hitz konposantuaren bigarren zati bezala(-NAÍKO, -naíkua) nahi duena, pretenditzen duena.. Barregarri-naiko liburu bat egin dau, baiña graziaik eztaukanak eztauka./ Aundi-naiko etxia dauka, baiña estilo gutxikua.... 2. nái izan, . (a). du aditza. Querer.. Zeuk pe eztakizu ze nai dozun.. Nai izan zeban./ Nai zeban./ Nai dau./ Nai izango dau edo naiko dau. Angiozar eta Uberan gura gehiago, adinekoek, batik bat.. Sin. gúra ízan. . nai dabenak nai dabena esango dau, . (b). esapidea. GURA DABENAK GURA DABENA ESANGO DAU. Digan lo que digan.. Nai dabenak nai dabena esango dau, baina Riojako ardauan modukoik etxaok. .. nai aiña, . (-). zenbatzailea. Nahi adina.. Orrek nai aiña diru dauka. . Sin. nai ainbat, nai beste.... 3. nái izan, . (d). "Baietz.... Nai dozu ori zure amak badakixela? (Baietz ori zure amak jakin)". (Lar Antz). .. 4. nai izan, . (c). dio aditza. Maite izan.   Querer a alguien, amar.. Umiak asko nai zotsan amandriai./ Orduan umiei nai zixuen e. JJp. (AA BergEus, 340. o.). Adinekoen artean arrunta. NOR-NORI-NORK. Sin. maite, gure izan (Lein)...
nagitturri, nagitturrixe. (-). izena. (Aramaio.) Batzuetan ura ematen duen iturria, eta beste batzuetan ez.. Orrek ekiñ ezkero, nagitturrixek, ya ur faltaik eztau. (Orm Aram). .