Skip to main content

Eibar

  • 3. eregi, eregixa. (-). izena. (Eibar.) "Desajuste.. Bihargin txarren biharreri eregixak azkar billatzen jakuez." (SM). .
  • érle. (-). (Eibar.) ERLA (ANG-UB., EIB.). 1. erle, erlía. (a). izena. Abeja... 2. erle, erlía. (b). izena. ERLEKÚMA, -E, ERLA-TXORTA (EIB.). Enjambre, conjunto de abejas de un colmenar.. Erliak ies ein ddotse erlatokittik./ Erlia ikusi dot etxaburuko arbola baten./ Erliak urten eta erla-txortia geldittu zan aritz adar baten, toki-barri billa ziranak berriz agertu arte. (Etxba Eib) . Sing. beti. erliak urten, . (-). "Enjambrar.. Gaur eguardi aldera erliak urten dau, eta hor da galdara hotsa auzo guztian." (Eibetno).. erlía artu, . (c). Arbolatik zintzilik bola bat eginda dagoen erle-multzoa hartu erlatokira eramateko. ...
  • ernára, ernaría. (c). izena. (Eibar.) Enara.   Golondrina.. Goizeko euzkixakin ernarak ataratze detsue jardun oso pozgarrixa. (Etxba Eib). Ik. golóndrina, txío.
  • ernara txiki, ernara txikixa. (-). izena. (Eibar.) Delichon urbica. Avión común. (SB Eibetno) .
  • erpa, erpia. (-). izena. (Eibar.) Garra, zarpa. .
  • errebajua etara. (-). aditza. (Eibar.) "Sacar rebajo.   Egurrari koska luzia etaratzia." (SB Eibetno).
  • errefrésko, errefréskua. (d). izena. (Eibar.) Otamena.   Refrigerio.. Eztegu-bazkaittara ez, baiña neska-lagun guztiok gonbidau gaittun errefreskura. .
  • erregaldaria lakotxe burua. (d). esapidea. (Eibar.) Buru handia..
  • erregetza, erregetzia. (c). izena. (Eibar.) Errege izatea, errege izaera.. Ik. erregezale.
  • erregezale, erregezalia. (c). izena. (Eibar.) Monárquico.. Bene-benetako erregezalia zanez, bein adarjotzaille batek esan ei zetsan: Ik euk pe diru asko eingo eban baiña erregetzarako eztok balio. (SM Zirik) .
  • erreme. (d). adberbioa. (Eibar.) "Con ardor, apasionadamente.. Lana eiñ erreme, baserriko kontua..
  • 1. errepika, errepikia. (d). izena. (Eibar.) Haur baten heriotz-kanpaia.  "Tañido de campana que anuncia la muerte de un niño.. Errepikiakiñ eruango abe i, alperrik irurogei urtian aurrera..
  • 2. errepika, errepikia. (c). izena. (Eibar.) Berritsukeria.   "Parlería. . Ataiko atian, auzoko guztiegaz arek darabixan errepikia geldittuko dabenik..
  • erriko taberna, erriko tabernia. (c). izena. (Eibar.) La taberna del pueblo.. Erriko tabernia errematera atara dabe. . "Como en otros pueblos, también la había en Eibar." (Etxba Eib).
  • errondalari, errondalarixa. (-). izena. (Eibar.) Gau txoria, parrandan ibiltzen dena.. Gaztetan, errondalari amorratua izandakua zuen aittaitta. (AAG Eibes). .
  • 3. errosaixo, errosárixua. (c). izena. (Eibar.) ERROSÁRIXOKO AZUR, -A (EIB.). Bizkarrezurra.. Mariak esan dau eztatorrela mezetara, errosaixoko miñez dabillela ta. Klem./ Eskillaretan jausi eta errosarixoko azurra ausi jako. (Etxba Eib).
  • ertzak il. (c). aditza. (Eibar.) Ertz zorrotz eta biziegiei lima leun batekin zorroztasuna kendu.  Matar aristas, chaflanar. Lima legunagaz ertzak ilda lagaixozuz..
  • 2. eruan, eruána. (d). izena. (Eibar.) Eroapena, eramana, pazientzia.. Gure ama koittauak baeban eruana. (Etxba Eib). . eruán-oneko, eruán-onekúa. (d). adjektiboa. (Eibar.) Eraman handikoa.   "Pacienzudo, sufridor.. Gerran eta baketan, etxian eta kanpuan, eruan-onekua... eruan-txarreko, eruán-txarrekúa. (d). adjektiboa. (Eibar.) Eraman txarrekoa.   "Irascible, atrabiliario.". Eruan txarrekua artu daben gizona...
  • eruán-oneko, eruán-onekúa. (d). adjektiboa. (Eibar.) Eraman handikoa.   "Pacienzudo, sufridor.. Gerran eta baketan, etxian eta kanpuan, eruan-onekua..
  • eruan-txarreko, eruán-txarrekúa. (d). adjektiboa. (Eibar.) Eraman txarrekoa.   "Irascible, atrabiliario.". Eruan txarrekua artu daben gizona..
  • erube, erubia. (-). (Eibar.) Salamandra salamandra. Salamandra. .
  • esames, esamesak. (c). izena. (Eibar.) Habladurías. . esames, esamesak. (c). izena. (Eibar.) Habladurías. . esames, esamesak. (c). izena. (Eibar.) Habladurías. ...
  • esánai. (-). (Eibar.) ESANGURA (EIB., LEIN.). 1. esánai, esánaixa. (b). izena. Esanahia.   Significado. Eztot ondo artu bertso orren esanaixa. .. 2. esánaixa eiñ, . (c). esapidea. Aditzera eman, garbi esan gabe.   Dar a entender sin decirlo claramente.. Gurekin gustora etorriko litzaken esanaixa ein ddau./ Berak diela onenak, ero olako esanaixa ein ddau Arzallusek. ..
  • esangura, esanguría. (-). izena. (Eibar., Leintz.) Ik. esánai.
  • eskáldarro, eskáldarrua. (c). izena. (Eibar.) Eskailu handia.   Bermejuela mayor.. Eskaldarrua eskaillua baiño aundixagua baiña loiñia baiño txikixagua. (Etxba Eib). Ik. éskaillu, -o.