izena
- zótzar, zótzarra. (d). izena. Zotz-arra. Errekan zotz baten barruan egoten den arra, peskariak amorrainetarako karnatatzat erabili ohi dutena. Gusano que se encuentra en el rio en el interior de un palito, y que se usa como cebo para truchas.. Txitxariakin ezpadabe pikatzen zotzarrakin probau. .
- zotzéko sárdao, zotzéko sárdaua. (c). izena. Barrikako zotzetik ateratako sagardoa. Sidra que se sirve directamente de la barrica.. Botillakua baiño naixao juat zotzeko sardaua.. Zuloa estaltzeko erabiltzen den zotzagatik hala deitua. .
- zózo, zozúa. (b). izena. turdus merula. Tordo, mirlo.. Ik. martizozo, urzozo. Zozuak beliai ipurbeltz, . (a). esaera. ..
- zozo-bidigárro, zozo-bidigárruak. (c). izena. Zozoak eta bidigarroak, ehiztariek ugarien harrapatzen dituzten txoriak. Horrela aipatzen dira sarri. Dícese de tordos y malvices, piezas más comunes de los cazadores.. Zozo-bidigarrotara goiaz biar goizian. . Singularrean ere esan ohi da. Zozo-bidigarrua ugari dago..
- zozo-zúri, zozo-zuríxa. (d). izena. Mirlo blanco.. Mutikotan gure sagastian zozo-zuri bat ibili zen. Gure aita oso hunkiturik egon zen, sekula ikusi gabe zuen eta. Diotenez, miloitik bat edo irteten da zuria zozoen artean. .
- zuátz, zuátza. (c). izena. zubatz. Meta. Belarrez, garoz nahiz egurrez egindakoa.. META da zabalduagoa, baina ZUBATZ, ZUATZ, ZUBETZ edota ZUGATZ entzun daiteke, batik bat Bergara ekialdeko auzoetan: Aritzeta, Elosu, etab.. Ik. méta, bedar-zúbatz.
- zuatz-égur, zuatz-egúrra. (c). izena. Zuatzari, metari, ardatz gisa jartzen zaion haga. .
- zúbi, zubíxa. (a). izena. Puente. . Zer da atia zabaldu eta ezin pasau, eta zerrau eta pasau? : zubixa, . (-). esaera. (Izag Oñ). Zubiaren igarkizuna...
- zubi-ánka, zubi-ankía. (d). izena. Zubiaren arkuak apoiatzen diren zutabe bakoitza..
- zubitesi, zubitesixa. (-). izena. XVI. mendeko udal-agiri baten agertzen da hitza. Hesiak igarotzeko zubi edo pasalekua esan nahi duela dirudi. .
- 1. zuku, zukúa. (c). izena. Patatak desegiten direnean lapikoan sortzen den pure antzekoa. Purea ere bai.. Zukua gelditzen da lapiko ondarrian./ Beratziak inguruan patatia egositta, patata-zukua. JJp. .
- zulatzeko makiña, zulatzeko makiñia. (-). izena. (Eibar.) Máquina de taladrar..
- 1. zuldar, zuldárra. (c). izena. Ganaduei sortzen zaizkien garau zornetsuak. Diviesos del ganado.. Eztakik arran moduko batzuk, zuldarrak, zela etaratze jakuen ganauei; zeozek pikau itte jotsek eta gero barruan formatze jakuek arrán moduan, eta gero, eldutakuan, estutu ta urten itte juek. Klem. .
- 2. zuldar, zuldárra. (d). izena. Adoleszentzian gaztetxoei irten ohi zaizkien garauak. Espinilla.. Ganauak eta eukitzeittuen orrek. Eta baitta arpegixan egoten dien orrek, gaztetxuen zer orrek pe, zuldarrak. Klem. .
- zulóte ságar, zulóte sagárra. (d). izena. Sagar mota bat. Variedad de manzana. .
- zuma ságar, zuma sagárra. (d). izena. Sagar mota bat. Mertz. .
- zumáka, zumakía. (c). izena. botanika salix. Berez, erreka bazterretan eta, sortzen den zumea. Mimbre silvestre.. Guk zumakia orri. Zumia saillian sartzen zanai. Errekonduan —au berez, tortuak eoteittuk orrek, zera lotzeko ta— oni zumakia esaten gontsan; ta gero len asko eitten zuan, plantaziñuak, ta ari zumia. Don.. Ik. zidor zumáka, zúma.
- zumalíkar, zumalikárra. (d). izena. botanika ZUMALÁKAR. frangula alnus. Arraclán.. Arbola ederra egiten da eta erreka ondotan eta leku hezetan hazten da. .
