. maldizíño , maldiziñúa . (c).
Laburpena
maldizíño, maldiziñúa. (c). izena. MALDEZIÑO . Biraoa.   Taco, juramento.. Karreteruak diñuenez irixak eztabe aurrera itten maldiziño batzuk bota barik./ Erderaz e, maldeziñon bat entzuten bagiñuan. Erderaik etzan gerra aurretik emen. Don. (AA BergEus, 343 o.). . MALDEZI. Sin. jurámentu. maldizíñoka, . (c). adberbioa. Maldizioak botatzen.. Maillukiakin atzaparra jo zebanian baztarra guztiak erre zittuan maldiziñoka.. Esaldi hau oso entzuna da: maldiziñoka «baztarra» (sic) guztiak erre. ..
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Sinonimoak
Forma mugatua
maldiziñúa
. lixa-pótzu , lixa-potzúa . (d).
Laburpena
lixa-pótzu, lixa-potzúa. (d). izena. LÍXIBA-POTZU. Sukaldean edo kanpoan egon ohi zen zuloa lixibontziko urak joan zitezen.   Agujero o pozo redondo sobre el cual se colocaba la tina y al que iban las aguas residuales de la colada.. Len lixibia barrika aundi baten eitten zuan, eta gaiñetik ura botatzen jakuan, eta azpixan eukitzen juan ba ola redondo. potzu bat. Sukaldetan be leku askotan egote zuan tiñiandako lekua, eta, erropa mordua ezta, ipintze zuan izara ero trapu zuri bat eta sutako autsa gaiñian ipintze zuan eta ara botatze zuan ura; arek zuritze juan erropia, sutako autsan zerak eta urberuak. Urberua galdarakara bat ero bi bota eta aura azpira pasatzen zuan, ur zikiña lixapotzura. Klem.. Sin. lixi-aska.
Ezaguera
Ia galdua
Sinonimoak
Forma mugatua
lixa-potzúa
. ke , kéia . (a).
Laburpena
ke, kéia. (a). izena. KEE. Humo.. Pub-etan zenbat eta ke eta zarata aundixaua, orduan da jente geixao.. /e/ luze samarra, ia kee.. Ik. keétu. Sua daon lekuan, keia, . (-). esaera. KEIA DABILLEN LEKUAN SUA GERTU. "Gazteleraz: 'cuando el río suena agua lleva'." (Lar Antz)... keia emon, . (-). . Ik. keétu.. keiana eiñ, . (c). esapidea. Joan, eta etorri ez.. Arek pe keiana ein ddau, ogi billa joan, eta irurak eta arrastoik pez. ..
Ezaguera
Oso ezaguna
Forma mugatua
kéia
1. ikuskizun , ikuskizúna . (c).
Laburpena
1. ikuskizun, ikuskizúna. (c). izena. Ikusgaia.   Cosas que ver, espectáculo.. Elgoibarko ferixan bazan ikuskizuna ugari./ Jentia ezta plaiara joaten bañatziaaittik, ikuskizunaaittik baiño.. Ik. ikusmíra.
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Hurrenkera
1
Forma mugatua
ikuskizúna
2. ximel , ximéla . (c).
Laburpena
2. ximel, ximéla. (c). adjektiboa. Pertsona argal eta gihartsuengatik esan ohi da. . Oinddio ximela jaok Hilario. Ari pelotan irabaztia eztok erreza. .
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Hurrenkera
2
Forma mugatua
ximéla
. seboliñ , seboliña .
Laburpena
seboliñ, seboliña. (-). izena. (Leintz.) Antzinako mutiko txikiak erabiltzen zituzten praka bereziak.. "'Fraka arratedunak' o 'seboliña'. Estos 'pantalones' tenían la gran virtud de abrise automáticamente y dejar libres las posaderas en el preciso momento de agacharse el sujeto que los llevaba." (Aran Gatz, 73. o.). .
Ezaguera
Daturik ez
Forma mugatua
seboliña
. samartu . (b).
Laburpena
samartu. (b). da-du aditza. Aditzaren ekintza areagotuxea dagoela adierazten duen hitza.. Onezkero akabau samartuko zeben./ Arro samartuta abill. .
Ezaguera
Nahiko ezaguna
Subscribe to Bergarako euskara