1. dan , dána . (a).
Laburpena
1. dan, dána. (a). izenlaguna. Todo.. Dana nai tta azkenian bapez./ Gizon danak aretxi begira./ Danak busti dia./ Ezin danen gustua eiñ.. Ik. gúzti. danétik, . (b). De todo.. Denda orretan danetik dago./ Danetik probau bia da... danai emonda, . (c). adberbioa. Gehiegikeria guztiei emanda, kontrola galduta.. Alaba zarrena be danai emonda ei dabil, drogia, erana... .. dana gurako, dana gurakua. (c). (Eibar., Leintz.) Handinahia. . Dana-gurako, ase ezindako arrapatzaille gaizto bat aren uezaba. (AAG Eibes). .. dána biarrían, . (b). adberbioa. Badaezpadan, ez oso ongi.   Así así, regular.. Nerbixotatik pe lengo antzian, osasunez be badakizu... bai, dana biarrian nabill. .. dána biarréko, dana biarrekúa. (b). izenlaguna. Dena beharrekoa, badaezpadakoa, nola halakoa.   No del todo satisfactorio, de dudosa calidad.. ..
Ezaguera
Oso ezaguna
Hurrenkera
1
Forma mugatua
dána
1. dan .
Laburpena
1. dan. (-). 1. dan, dána. (a). izenlaguna. Todo.. Dana nai tta azkenian bapez./ Gizon danak aretxi begira./ Danak busti dia./ Ezin danen gustua eiñ.. Ik. gúzti. . danétik, . (b). De todo.. Denda orretan danetik dago./ Danetik probau bia da... . danai emonda, . (c). adberbioa. Gehiegikeria guztiei emanda, kontrola galduta.. Alaba zarrena be danai emonda ei dabil, drogia, erana... .. . dana gurako, dana gurakua. (c). (Eibar., Leintz.) Handinahia. . Dana-gurako, ase ezindako arrapatzaille gaizto bat aren uezaba. (AAG Eibes). .. . dána biarrían, . (b). adberbioa. Badaezpadan, ez oso ongi.   Así así, regular.. Nerbixotatik pe lengo antzian, osasunez be badakizu... bai, dana biarrian nabill. .. . dána biarréko, dana biarrekúa. (b). izenlaguna. Dena beharrekoa, badaezpadakoa, nola halakoa.   No del todo satisfactorio, de dudosa calidad.. ... 2. dan, dana. (a). Barritxu orrek dana ta eztana esan dau.. Barritxu orrek dana ta eztana esan dau. . . dána daláko, dána dalakúa. (b). O lo (el, la) que fuere.. Zu, enago notekin konforme eta diretoriakin ero dana dalakuakin egon nai dot.. Gehienetan ero dana dalakua. .. . dána dála, . (c). juntagailua. De todos modos.. Joatekotan gaittun baiña dana dala abixaigun bezperan. ...
Ezaguera
Daturik ez
Hurrenkera
1
. damútu . (b).
Laburpena
damútu. (b). da-zaio aditza. Arrepentirse.. Auraxe i zan urkamendixa; zela miiña paparrian bera etara-ban; ta sekula etxakola damutu. Hil. (AA BergEus)./ Ondo damutu jakon seme-alabei euskeraz erakutsi ez izana./ Zu ibili ola ta biar ero etzi damutuko jatzu./ Guardasola artu, bestela damutuko zate. . Adinekoek NOR-NORI ia beti. Gazteek NOR gehiago.. Ik. garbátu, dámu izan.
Ezaguera
Nahiko ezaguna
Oharrak
Ik.<b> garbatu, damu izan.</b>
1. damu , damua . (c).
Laburpena
1. damu, damua. (c). izena. Pena, arrepentimiento, pesar.. Eztaukat bakaziñotara joan ezan damuik./ Lan geixegi egiñan damua daukak ala?/ Nik eztaukat damuik Madrillen egonakin. Mertz. . ZEREN edo ZEREKIN damua EUKI..
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Hurrenkera
1
Forma mugatua
damua
2. damáikesa , damáikesia .
Laburpena
2. damáikesa, damáikesia. (-). DAMAIKASA, DAMEIKASI, AMAKASA. "Pertsona aberatsekin lan egiten zuena, kriaden gainekoa." (Lar Antz)..
Ezaguera
Daturik ez
Hurrenkera
2
Forma mugatua
damáikesia
. damáikesa .
Laburpena
damáikesa. (-). (Antzuola.) DAMAIKASA, DAMEIKASI, AMAKASA. 1. damáikesa, damáikesia. (d). izena. DAMAIKASA, DAMEIKASI, AMAKASA. Apaizaren neskamea.   La mujer que lleva la casa del cura y que normalmente vive bajo el mismo techo.. Uberan sasoi baten damaikesiak agintzen juan./ Damaikesiak eta abadiak lo oe bardiñian eitten zeben zaratak ibili zittuan.. Mugatu singularrean, batik bat. Etim.: «dama de casa». Sin. amakasa (Aram.)... 2. damáikesa, damáikesia. (-). DAMAIKASA, DAMEIKASI, AMAKASA. "Pertsona aberatsekin lan egiten zuena, kriaden gainekoa." (Lar Antz)...
Ezaguera
Daturik ez
. daléfuerte , daléfuertiak . (d).
Laburpena
daléfuerte, daléfuertiak. (d). izena. (eufemismoa.) Zartadak, belarrondokoak.   Bofetadas, tortas.. Ixilik egote ezpaaiz ik artu biaittuk dalefuertiak./ Etxera bustitta joaten giñanian amak dalefuertiak. . Pluralean. Gutxi erabilia.
Ezaguera
Ia galdua
Forma mugatua
daléfuertiak
. dala . (d).
Laburpena
dala. (d). juntagailua. Dela.   Ya sea, bien fuera. Conjución disyuntiva distributiba.. Etxian etzan falta janik. Babia dala, artua dala, ogixa dala, ezkeunkan goseik. Mertz. . Sin. bada.
Ezaguera
Ia galdua
Sinonimoak
2. da . (a).
Laburpena
2. da. (a). juntagailua. Juntagailu kopulatiboa eta kausala. Eta. Aurreko hitza /l/, /n/, /r/ edo /z/z bukatzen denean esana. Bestela ere entzun daiteke inoiz.. Atzo berandu erretirau nitzan da gaur loguria./ Banoia, berandu nabill da./ Biar da etzi fubola dago. . Ik. eta.
Ezaguera
Oso ezaguna
Hurrenkera
2
. Canfránc . (d).
Laburpena
Canfránc. (d). toponimoa. Huescako herria. Joan ari Cafranera esaldia entzun ohi zitzaion lehen zenbait adinekori joan hadi pikutara zentzuan. Azken gerratean preso hartutako euskaldunek jardun omen zuten "Batallón de Trabajadores" delakoan Canfranc-eko tunela egiten eta agian hauek sortutako esapidea da.   Pueblo de Huesca que aparece en la locución arriba citada. Oso gutxi ezagutua..
Ezaguera
Ia galdua
Argazkiak
Canfranc-go estaziñua
Subscribe to Bergarako euskara